Bændablaðið - 14.11.2013, Page 50

50 Bændablaðið | Fimmtudagur 14. nóvember 2013
Líf og lyst
BÆRINN OKKAR
Grísakjöt á góðum degi
Bærinn Ytri-Fagridalur er á
Skarðsströnd í Dalasýslu. Þar búa
Guðmundur Kristján Gíslason
og Halla Sigríður Steinólfsdóttir.
Jörðin er 1962 hektarar að stærð
með eyjum og skerjum.
Búið er lífrænt vottað sauðfjárbú
með 503 fjár, fimm hross, sjö
landnáms hænur og einn hana. Auk
þess eru þau hjón með fjölda býflugna
sem ekki hefur verið kastað tölu á.
Býli: Ytri-Fagridalur.
Staðsett í sveit: Skarðsströnd,
Dalasýslu.
Ábúendur: Guðmundur Kristján
Gíslason og Halla Sigríður
Steinólfsdóttir. Karl og kerling í
koti sínu.
Fjölskyldustærð (og gæludýra)?
Við tvö, af og til burtflognir afkom-
endur. Þrír smalahundar, einn minka-
hundur og heimilisuglur (úti).
Stærð jarðar? 1.962 hektarar, eyjar
og sker.
Gerð bús? Lífrænt vottað sauðfjárbú.
Fjöldi búfjár og tegundir?
503 sauðskepnur, fimm hross,
sjö heimilislandnámshænur og
hani, svo ansi margar býflugur.
Búfjáreftirlitið á eftir að koma og
telja þær.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Það er nú misjafnt eftir árstíðum,
en það er alltaf nóg að gera.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Það er allt skemmtilegt
þegar vel gengur, misjafnt eftir
árstíðum. Það er gaman að para
saman eftir sérviskunni, sjá lömbin
fæðast og koma þeim út í sumarið.
Heyskapurinn er skemmtileg
törn, smalamennska og að sjá
lömbin koma af fjalli. Og svo
innleggs tölurnar. Haustverkin
og matarmarkaðir þar sem við
bændurnir hittum neytendur.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir fimm
ár? Það verður vonandi eitthvað
svipað, lífrænt og gott, kannski
meiri grænmetisræktun.
Hvaða skoðun hafið þið á
félagsmálum bænda? Félagsmál
bænda í Dölum eru til fyrirmyndar.
Hvernig mun íslenskum
landbúnaði vegna í framtíðinni?
Að óbreyttu leggst hann líklega af,
nýliðun er það erfið.
Hvar teljið þið að helstu tæki-
færin séu í útflutningi íslenskra
búvara? Lífrænn búskapur er
helsta tækifærið. Markaðurinn
kallar eftir hreinleika og að vita
hvaðan maturinn kemur og dýra-
velferð ekki síst.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Það er alltaf til skyr, frá Erpsstöðum
er allra best, smjör, egg og agúrka
farin að frjósa í annan endann.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Lambakjöt, fiskur og
grænmeti.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Það myndi vera allur
dagurinn sem Guðmundur fór í að
elta Galloway-nautgripina um allan
Fagradal, Seljadal, inn allt Torffjall
tvisvar, síðsumars á gúmmí skónum,
ætlaði aðeins að skreppa og stugga
við þeim en það tók níu tíma. Og
endurvinnslan á refahúsinu sem
varð að fjárhúsi á nokkrum dögum
með aðstoð fjölskyldu, nágranna
og góðra vina. 20. ágúst byrjað að
stilla upp og fyrstu ærnar hlupu inn
14. desember að kvöldi.
Grísakjöt nýtur sívaxandi
vinsælda enda fyrirtaks matur.
Það er hægt að leika sér mikið
með bragðið enda býður kjötið
upp á að það sé kryddað á ótal
vegu. Hér koma uppskriftir að
þremur gómsætum réttum þar
sem svínakjöt er í öndvegi.
Grísalund með grilluðum
sætum kartöflum og granat-
eplum – fyrir 4
› 800 g grísalundir
› 80 g furuhnetur
› 3 msk. ólífuolía
› 1 búnt ferskt kóríander
› 2 stk. sætar kartöflur, meðalstórar
› 3 stk. skalotlaukar
› 1 stk. hvítlauksgeiri
Aðferð:
Ristið furuhneturnar á vel heitri
pönnu þar til hneturnar brúnast.
Saxið hneturnar og kóríanderinn.
Kryddið til með sjávarsalti og hvítum
pipar og steikið á pönnu með ögn af
olíu. Setjið í ofn og bakið við 100 °C
þar til kjarnhiti nær 60 °C.
Afhýðið kartöflurnar og skerið í 1
cm þykkar sneiðar. Penslið með olíu
og grillið eða steikið á pönnu þar til
þær eru mjúkar undir tönn, um 3-6
mínútur á hverri hlið.
Skerið kjötið í sneiðar og kryddið
með sjávarsalti og hvítum pipar úr
kvörn. Berið fram með kartöfl-
unum og granateplum sem er búið
að blanda við saxaðan laukinn og
ólífuolíuna og hvítlaukinn. Stráið
furuhnetum yfir fyrir framreiðslu,
skreytið með kóríander.
Grísakótelettur með fennel og
papriku
› 10 stk. grísakótelettur
› 2 tómatar
› 2 stk. hvítlauksrif
› 1 grein af timjan
› 3 stk. paprikur
› 1 stórt fennel
› 1 granatepli
Aðferð:
Fituhreinsið kótiletturnar og kryddið
með salti og pipar. Grillið ásamt
grænmeti sem er búið að liggja
ásamt timjangrein og hvítlauksgeira
í ögn af ólífuolíu. Klárið að elda á
lágum hita í 10 mínútur og látið
standa við stofuhita í 5 mínútur.
Grófsaxið grænmetið og blandið
við olíuna með innihaldinu úr
granat eplinu. Bakaðar kartöflur með
smjörklípu eru kjörið meðlæti.
Grísa „T-bone“ steik með sætu
chili
› 600 g svínahryggur á beini, T-sneiðar
› 1 hvítlauksrif, niðursneitt
› 50 ml ólífuolía
› 100 ml sæt chili-sósa
› 1 msk. ostrusósa
› 1 sítróna
› salt og pipar
Aðferð:
Blandið saman saxaða hvítlauknum
og smá ólífuolíu. Skerið djúpar
raufar í steikina og nuddið
hvítlauks blöndunni ofan í kjötið.
Saltið steikina og piprið og setjið
í ofnfast form. Grillað eða steikt í
ofni. Penslið með sætum gljáa og
kreistið svo sítrónusafa yfir í lok
eldunartímans.
Það er gott ráð að blanda saman
sætri chili-sósu og ostrusósu, en
það er frábær kryddlögur á bæði
svínakjöt og kjúkling.
MATARKRÓKURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Ytri-Fagridalur
Gummi og dóttirin Hrefna Frigg á
Farmall. Mynd / HSS.
Húsmóðirin á bænum, Halla Sigríður
Steinólfsdóttir, með kindina Margréti
sem Helgi Jón Sigurðarson á. Tekin
vorið 2013. Mynd / VE
Bærinn Ytri-Fagridalur er á Skarðsströnd í Dalasýslu. Mynd / VE
Jónína hjálparhella í sauðburði. Mynd / VE