Læknablaðið - 01.06.1968, Blaðsíða 28

116
LÆKNABLAÐIÐ
Af rannsóknarbeiðninni skal vera hægt að lesa fullkomna
indicatio fyrir rannsókninni ásamt öllum þeim upplýsingiun, sem
teliast mega stuðla að því, að rannsóknin verði gerð á skynsam-
legan hátt.
Það er, held ég, skoðun allra röntgenlækna, að rannsóknar-
beiðni, sem inniheldur nauðsynlegar grundvallarupplýsingar, sé
skilyrði fyrir fullnægjandi röntgenrannsókn. Reynsla mín hér i
ljorg síðastliðin fimm og hálft ár er sú, að mjög er syndgað gegn
þessu sjálfsagða skilyrði; af okkar röntgenlækna hálfu gegn hetri
vitund og af hálfu þeirra lækna, er til okkar senda sjúklinga,
ýmist af því, að ofangreindum grundvallarreglum hefur ekki verið
fullnægt, eða hinu, sem því miður er mjög alvarlegt, að starfs-
hræðurnir gera ekki nægan greinarmun á læknisfræðilegri
indicatio röntgenrannsóknarinnar og friðþægingarviðleitni þeirra
í garð sjúklinga sinna.
1 samantekt skal því enn einu sinni lögð áherzla á, að rann-
sóknarbeiðnin er grundvöllurinn undir skynsamlega fram-
kvæmdri röntgenrannsókn, og skal því hafa að geyma allar þær
upplýsingar, er varpa megi Ijósi á liið „aktuella“ vandamál, en
aðeins þær.
Eina rökrétta viðbragðið við ófullkominni rannsóknarheiðni
er vitanlega að endursenda hana með ósk um frekari upplýsingar
og fresta rannsókn, þar til þær liggja fyrir.
Mér sjálfum er verr við röntgenrannsóknir án nauðsynlegra
grundvallarupplýsinga en flest önnur þau vandamál, sem á vegi
mínum verða í þessari grein.
Raunverulega eiga slíkar myndatökur ekki skilið að flokk-
ast með röntgenrannsóknum. Þegar hins vegar rökstuðningur
(indicatio) fyrir rannsókninni liggur ljós fyrir, ásamt nauðsyn-
legum upplýsingum, her röntgenlækninum að ganga heint til
verks, velja rétta rannsóknaraðferð, heita henni ó réttan hátt og
þannig að ráða fram úr vandamálinu á sem fljótvirkastan og
réttastan hátt, og j)á oftast um leið á þann veg, er tryggir lægshi
geislaskammt. Það er því miður algengt víða um lönd, að læknar,
sem ekki hafa sérmenntun, framkvæmi eða hafi afskipti af fram-
kvæmd og vali rannsóknaraðferða. Slíkt hlýtur annars vegar að
hafa í för með sér rugling í framkvæmd rannsókna og hins
vegar að valda aukinni geislun á sjúklinga og starfslið og verður
því að teljast rangt. Röntgenlæknir verður að framkvæma eða
stjórna rannsókninni. Hann framkvæmir rannsóknina í þeim til-
gangi að vinda eins miklar upplýsingar úr einstökum þáttum