Læknablaðið - 01.06.1968, Blaðsíða 70

146
LÆKNABLAÐIÐ
Við komuna á sjúkrahúsið er drengurinn sljór, en svarar þó spurn-
ingum. Kvartar um sáran verk í hægri síðu. Hann er fölur á húð.
Nokkur húðblámi er á vörum. Öndun er mjög hröð (40—-50/mín) og
grunn. Blóðþrýstingur er 90/65, æðasláttur hraður (120/mín.) og linur.
Greinileg missmíð (deformatio) sést á brjóstkassa hægra megin
vegna margra brota á mótum rifja og geislunga. Bringubeinið með
geislungunum eða að brotstöðunum er töluvert innþrýst og dregst enn
þá meira inn á við, þegar sjúklingur andar að sér (paradoxical
hreyfing).
Röntgenmynd sýnir þéttan skugga yfir hægra lunga, en ekki virð-
ist um loftbrjóst að ræða. Ekki sást brot á rifjunum, og er því ugg-
laust um að ræða los á milli rifja og geislunga. Þar sem þetta mikil mis-
smíði er á brjóstkassanum, er brjósthimnan vafalaust sundurtætt og
ekki ólíklegt, að lungað sé eitthvað skaddað. Vegna þessa, svo og vegna
óeðlilegrar hreyfingar á brotstöðunum við öndun, þykir sjálfsagt að
lagfæra brotin með aðgerð og festa þau.
Við aðgerðina kom í ljós, að brjósthimnan var rifin á þrem stöð-
um. Opnað var inn í brjóstholið með skurði í 6. millirifjabili. Dálítið
blóð (100—150 ml) var í brjóstholi, og var það hreinsað burtu. Neðsta
lungnablað er að nokkru samanfallið og loftfylltist fremur illa þrátt
fyrir hækkun þrýstings í berkjum. Miðlungnablaðið var mjög marið, en
loftfylltist þó sæmilega. Ekki fundust rifur á lunganu. Brot var á
rifjum eða mótum rifja og geislunga frá 2.—9. að báðum meðtöldum.
Lega brotenda var lagfærð og 6 þeirra víraðir saman, þ. e. a. s. 3.—8.
rif. Erfitt reyndist að loka skurðinum loftþétt vegna þess, að brjóst-
himnan var töluvert rifin, svo sem áður getur.
Ástand sjúklings varð strax betra eftir aðgerðina, og hægri brjóst-
helft hreyfðist þá rétt við öndun.
Sjúklingur útskrifaðist af sjúkrahúsinu 30 dögum síðar, og var líð-
an þá orðin góð.
Sjúkdómsgreining: Fractura et luxationes costo-chondrales 2—9
incl. Flail chest. Hæmothorax.
Samantekt
Gerð er grein fyrir áverkum á brjóstkassa og á líffæri í brjóst-
holi, rætt um fylgikvilla þeirra og meðferð.
Lögð er áherzla á, að sjúklingar með slíka áverka eru oft í neyð-
arástandi og þarfnast þá bráði’ar hjálpar vegna truflana á eðlilegri
hjarta- og öndunarstarfsemi, sem áverkarnir geta valdið. M. a. er bent
á, hversu oft getur verið nauðsynlegt að leggja inn brjóstholskera til
að tæma loft og/eða vökva úr brjóstholi og að sú aðgerð geti bjargað
sjúklingi úr yfirvofandi lífshættu.
Þá er sýnd tafla yfir traumata thoracis, sem verið hafa til með-
ferðar á Landspítalanum árin 1962—1966, bæði meðtalin. Taflan er
unnin úr sjúkraskýrslum Landspítalans, alls 42 tilfelli, getið um fylgi-
kvilla, meðferð og afdrif.
Einnig er sýnd tafla yfir þá, sem látizt hafa af slysförum (traumata