Læknablaðið - 01.06.1968, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ
125
Jón G. Hallgrímsson, Hjalti Þórarinsson:
Áverkar á brjóstkassa og líffæri
í brjóstholi
Efni þetta var tekið saman og flutt á laugardagsfundi á Landspítalan-
um 16. desember 1967 undir fyrirsögninni: Traumata thoracis á vegum
brjóstholsskurðdeildar Landspítalans. Yfirlæknir Hjalti Þórarinsson.
Áverki á brjóstkassa getur haft í för með sér meiri eða
minni skemmdir á líffærum inni i brjóstholinu, svo sem lung-
um, hjarta og stærri æðum, vélinda og þind. Sjúklingar með
áverka á brjóstkassa og/eða líffæri í brjóstholi eru oft í neyðar-
ástandi og þarfnast þá bráðrar hjálpar, en sagt er, að um 10%
þeirra þarfnist hins vegar meiri háttar l)rjóstholsaðgerðar
(thoracotomiu).1 Bráðahjálpin er fólgin í endurlífgun (resuscita-
tion) úr lostinu, sem stafar af áverkanum, og endurbyggingu
(restoration) á eins eðlilegri öndunar- og hjartastarfsemi og unnt
er. Lostið getur stafað af hlóðmissi og/eða vegna truflana á eðli-
legri öndunar- og hjartastarfsemi, sem áverkinn hefur valdið.
Slikar truflanir geta stafað af einni eða fleiri eftirfarandi or-
sökum:
1. Hindrun á hreyfingum hrjóstveggjar vegna sársauka.
2. Averka á hrjóstvegg (beinbrot, opin sár).
3. Hindrun á útþenslu lungna vegna lofts og/eða vökva í
brjóstholi.
4. Áverka á þind.
5. Áverka á lungum, hjarta og stærri æðum.
Sérhverri hindrun á eðlilegri öndun þarf að létta sem fyrst,
og m. a. kemur þar oft til greina að tæma loft og vökva úr
brjóstholi, spegla berkjur (hronchoscopia) til að hreinsa slím eða
hlóð úr loftvegum og e. t. v. að gera barkaskurð.
Til yfirlits má skipta áverka á brjóstkassa í þrjá flokka:
A. Lokaða áverka.
B. Opna áverka.
C. Stungu- og skotáverka.
Hver flokkur getur síðan haft sína fylgikvilla (sjá yfirlit).