Læknablaðið - 01.06.1968, Blaðsíða 44

130
LÆKNABLAÐIÐ
svo að liann renni ekki út, en liæfilegt er, að hann nái um
5 cm inn í hrjóstholið. Ganga þarf vel frá öllum tenging-
um, svo að loft komist ekki utan frá inn í sogkerfið.
Emphysema subcutanea í sambandi við rifbeinshrot bendir
alltaf til rifu á lunga. Loftið undir húðinni er venjulega
lítið og í námunda við hrotstaðinn og greinist þar með eins kon-
ar „marr“-hljóði (crepitus), þegar þrýst er á það. Mikið loft undir
húð er sjaldgæft við venjuleg rifbeinshrot. Loftbrjóst og loft
undir húðinni fer ekki alltaf saman.
Brjóstholsblæðing (hæmothorax). Blæðing frá iungnarifu,
sem stafar af rifbeinshroti, stöðvast oft án frekari aðgerðar, sé rif-
an ekki því stærri. Hins vegar getur blætt frá arteria intercostalis,
og slík hlæðing mun ekki stöðvast án aðgerðar með undirbind-
ingu á þeirri slagæð. Því ber að hafa í huga blæðingu frá arteria
intercostalis, þegar blæðir áfram inn i hrjósthol við rifbeinsbrot,
þrátt fyrir endurtekna hrjóstliolsástungu, en hlóð, sem og annar
vökvi i brjóstholinu, er hindrun á eðlilegri útþenslu lungna og
þarf að tæma sem fyrst.
Flail chest. Þegar um er að ræða mörg rif brotin sömu meg-
in, eða rifbeinsbrot heggja megin, nokkur rif hrotin á tveimur
eða fleiri stöðum, eða ef samfara er brjóstbeinshrot, getur önd-
unin orðið ófullnægjandi vegna þess, að við innöndun hreyfist
þessi hluti hrjóstveggjar inn á við (paradoxical hreyfing) og
hindrar þannig eðlilega útþenslu lungnanna. Af þessum orsökum,
sem á ensku kallast „flail chest“, geta komið fram alvarlegir
öndunarerfiðleikar. 1 slíkum tilfellum þarf að styrkja hrjóst-
vegginn til að í'orðast dauða sjúklings úr köfnun. Einfalt er að
setja dúktengur (towel clips) yfir um rif, eitt eða fleiri, þar sem
áðurnefnd andstæða (paradoxical) hreyfing er, og toga í við inn-
öndun. Siðan má setja hæfilega þyngd á (,,strekk“), til þess að
rifbeinin haldist nokkuð stöðug. 1 öðrum tilvikum geta rifheins-
hrot verið það útbreidd, að slik meðferð verður ófullnægjandi.
Þá kemur til greina að lagfæra hrotin með aðgerð (repositio
sanguinea) og festa rifbrotin saman með stálþræði. Þriðja leið er
svo „innri festing“, sem ráðlögð var af Avery o. fl. 1956.1 Hún
er fólgin í að leggja niður l)arkaslöngu (oral endotracheal tube),
sem svo er tengd við öndunartæki (respirator). Síðan þai’f við
fyrstu lientugleika að gera barkaskurð (tracheotomia) og leggja
þar inn barkapípu (tracheal tube), sem tengd er við öndunar-
tækið.
Þess skal getið hér, að nauðsynlegt er að vaka stöðugt yfir