Læknablaðið - 15.08.1985, Blaðsíða 24

202
LÆKNABLAÐIÐ
GVFD). Sjónsvið var mælt með Goldmann’s
sjónsviðsmæli. Um 27% karla voru komnir
með skerðingu á sjónsviði er meðferð var
hafin og tæplega 12% kvenna.
í töflu IV er aldurs- og kyndreifing 463 (237
karla og 226 kvenna) sjúklinga með hægfara
gláku, sem settir voru á meðferð á árunum
1970-79 og verið hafa í eftirliti á göngudeild
augndeildar. Sjúklingar eru flokkaðireftirþví
hvað sjúkdómurinn var langt genginn er
meðferð var hafin þ.e. hvort hann var á
byrjunarstigi eða kominn á augljóst stig
(GVFD). Um 27% karla voru með GVFD en
rúmlega 15% kvenna.
SKIL
Ekki er með neinni vissu hægt að fá réttar
Table IV. Distribution of 463 open-angle glaucoma
patients at the Outpatient Glaucoma C/inic St. Joseph ’s
Hospital, Reykjavik, Iceland started on glaucoma treat-
ment during theperiod 1970-1979. Classified in subclini-
cal stage and G VFD by age and sex.
Both sexes Males Females
Sub- Sub- Sub-
Age clinic GV- clinic GV- clinic GV-
groups stage FD stage FD stage FD
80+ ... 40 n 16 4 24 7
70-79.. 119 39 53 27 66 12
60-69.. 121 29 59 18 62 11
50-59.. 79 16 41 13 38 3
40-49.. 4 5 3 3 1 2
363 100 172 65 191 35
Total 463 237 226
Table V. Estimated average number of new open-angle
glaucoma patients in Iceland each year (mean value)
during the period 1970-79. It is presumed that the
glaucoma patients in the Glaucoma clinic in Reykjavik
are around one third of the total glaucoma population in
Iceland.
Both sexes Males Females
Age- Subclinic GV- Subclinic GV- Subclinic GV-
groups stage FD stage FD stage FD
80+ .... 12 4 4 2 8 2
70-79... 37 11 17 7 20 4
60-69... 37 8 18 5 19 3
50-59... 24 5 12 4 12 1
40-49... 1 2 1 1 1
111 30 53 19 59 11
Total 141 71 70
tölur um nýgengi hægfara gláku á byrjunar-
stigi þar sem a.m.k. áratugur getur liðið uns
skemmdir i taugaþráðum koma í ljós og ekki
er unnt að mæla þrýstingsþröskuld (pres-
sure sensitivity) hvers einstaklings.
Á byrjunarstigum er sjúkdómurinn ein-
kennalaus, sjúklingur finnur ekki til neinna
óþæginda eða sjóntruflana og með þeim
rannsóknartækjum, sem tiltæk eru, er oft
erfitt að meta hvort um sjúklega breytingu er
að ræða. Sumir geta þolað augnþrýsting yfir
30 mm Hg alllengi, án þess að bíða tjón af, þar
sem aftur á móti aðrir fá glákuskemmdir við
þrýsting innan við 20 mm Hg. Breyting á
sjóntaugarósi sést oft ekki fyrr en sjúk-
dómurinn er alllangt genginn og sjónsviðs-
skerðing finnst oft ekki fyrr en sjúkdómurinn
hefur staðið alllangan tíma nema sérstaklega
sé leitað að henni. Mikill fjöldi taugaþráða í
sjóntaug (axona) þarf að skemmast áður en
sjónsviðsbreytingar verða finnanlegar með
sj ónsviðsmælingu.
Nýgengi hægfara gláku hefur aldrei verið
kannað nákvæmlega (2). Flestar athuganir
hafa tekið til valins hóps fólks f.o.f. þess sem
hefur háan augnþrýsting. Slíkar rannsóknir
segja ekki til um heildarnýgengi þar sem sýnt
hefur verið fram á að töluverður hluti
glákusjúklinga hefur lágan augnþrýsting (3).
Meta má nýgengi gláku allvel út frá algengi
sjúkdómsins í aldurshópum vegna þess að
hann er ólæknanlegur og fólk deyr ekki úr
honum. Þessi leið var því valin hér til að meta
nýgengi hægfara gláku á íslandi.
Enda þótt nýgengistölur hægfara gláku séu
torfundnar er unnt að fá vitneskju um hversu
margir bætast í hóp glákusjúklinga árlega hér
álandi. Gefa slíkar tölur allgóðahugmynd um
nýgengið. Hér á landi nær augnlæknisþjón-
usta til langflestra landsmanna og augnlækn-
ar eru einir um að mæla gleraugu.
Eftir að nýskipan komst á augnlækninga-
ferðir og augnlæknum fjölgaði á fólk orðið
greiðan aðgang að þeim.
Nær allir sem komnir eru á miðjan aldur
þurfa á nokkurra ára bili að leita augnlæknis
vegna breytinga, sem verða á sjón með
aldrinum. Enda þótt sjúklingar komi aðeins
til að fá mæld gleraugu leita augnlæknar
sérstaklega að gláku. Ætti því hægfara gláka
að finnast tiltölulega snemma þ.e. áður en
verulegar skemmdir hafa átt sér stað. Fylgst er
reglulega með sjúklingum, sem eru með