Læknablaðið - 15.08.1989, Blaðsíða 27

LÆKNABLAÐIÐ
211
þar á eftir berklar í beini. Sjö sjúklingar
höfðu sáningarberkla (miliary tuberculosis).
Berklaheilahimnubólga var sjaldgæf svo og
aðrar myndir berkla (7 tilfelli, þar af 3 af
berklum í húð, 2 af rósahnútum, 1 af berklum
í eitlum hengis og 1 af berklum í brjóstkirtli).
Hjá 16,2% (52/321) leiddi smit beint til
sjúkdóms (nýberklar).
%
Fig. 1. Percentage distribution of tuberculosis cases
and population by age. Note increase in age group
15-19 and above 55 years age. Iceland 1975-1986.
Table III. Distribution by anatomic site of tuberculosis,
lceland 1975-1986.
% of non
Anatomic site Number of Rate per cases 100 000 % of all cases respiratory cases
Hilar lymph nodes 20 0.7 6.2 —
Pulmonary 149 5.4 46.4 -
Pleural 22 0.8 6.9 -
Lymphadenitis*) . 46 1.7 14.3 35.4
Genito-urinary... 46 1.7 14.3 35.4
Skeletal 22 0.8 6.9 16.9
Miliary 7 0.3 2.2 5.4
Meningeal 2 0.1 0.6 1.5
Other 7 0.3 2.2 5.4
Total 321 100% 100%
*) Extrathoracic lymph nodes
Table IV. Possible predisposing factors in 33 out of
321 cases of tuberculosis, lceland 1975-1986.
Category Number
Cancer/leukemia/lymphoma.................... 20
Alcoholism................................... 7
Steroid therapy/immuno-suppressive
therapy................................... 4
Diabetes mellitus............................ 2
Einu ári eftir greiningu voru 11% (35/319)
látnir (um tvo útlendinga vantaði upplýsingar
einu ári eftir greiningu). Dánarorsök var metin
sérstaklega án afnota dánarvottorða. Hjá 19 af
35 var dánarorsök ótengd berklum. Af hinum
16 dóu 8 úr berklum en hjá 8 voru berklamir
þáttur í dánarorsök (einn var 30 ára, fjórir 60-
70 ára, tveir 70-80 ára og níu yfir áttrætt).
Dánartíðni á 100.000 íbúa á ári var 0,579 ef
talin eru öll 16 tilfellin.
Sjö af tólf tillfellum greindum eftir andlát dóu
vegna berkla, fimm vegna lungnaberkla, tveir
vegna sáningarberkla (fimm dóu úr öðrum
sjúkdómum). Eftir andlát greindust því 44%
(7/16) þeirra, sem dóu vegna berkla. Af þeim
sem greindust þannig voru 4 á aldrinum 60-70
ára, 1 á áttræðisaldri og 7 yfir áttrætt.
Af dánarvottorðum þeirra 35 einstaklinga sem
létust á árinu eftir greiningu, kom fram að
hjá 6 töldust berklar bein dánarorsök, hjá 6
undanfarandi orsök dauða, hjá 10 þáttur eða
samverkandi að dauða, en hjá 13 ótengt.
Hjá 10% (33) fundust upplýsingar um
sjúkdóm eða annað sem gat aukið líkur á að
berklar tækju sig upp (tafla IV).
Greining. Niðurstöður berklaprófs við
greiningu lágu aðeins fyrir hjá 34,6%
(111/321). Talan er lágmarkstala því ekki
tókst að afla allra gagna í þessari afturvirku
rannsókn. Þar af voru 6,3% neikvæðir (7/111;
tafla V).
I töflu VI sjást niðurstöður berklaræktana
fyrir hvem sjúkdómaflokk. Ræktun var
jákvæð hjá 217 alls. Þannig voru 67,6%
nýrra berklatilfella á tímabilinu staðfest
með ræktun. Taflan sýnir að rúmlega 80%
tilfella vom staðfest með ræktun þegar um
var að ræða lungnaberkla, berkla í beinum og
berkla í þvag og kynfærum. Ræktun var hins
Table V. Tuberculin test results of all tuberculosis ca-
ses, lceland 1975-1986.
2 or more years
Outcome before diagn. At diagnosis
Positive .......... 101(31.5%) 104 (32.4%)
Negative........... 52(16.2%) 7(2.2%)
Test not performed/
no data ........ 168(52.3%) 210(65.4%)
Total 321 (100.0%) 321 (100.0%)