Sveitarstjórnarmál - 01.04.1950, Blaðsíða 22

18
SVEITARST J ÓRNARMÁL
menn hafi ráðið ofmiklu í málefnum höfuð-
staðarins, og því séu fátækar fjölskyldur í
óhæfum íbúðum. En hvemig stendur á því,
að heilbrigt fólk er svo fátækt nú, hér í okkar
góða landi, eftir undangengin veltuár, að það
á ekki einu sinni nauðsynleg föt til að hvlja
nekt sína? Það skyldi þó ekki að einhverju
levti stafa af því, að fleira fólk hafi safnazt
til bæjanna en hafi þar atvinnuskilvrði?
Krafa mun hafa komið fram urn að byggja
600 íbúðir í Revkjavík á ári hverju. Hvað
fjölgar þjóðinni árlega? Hvað þyrfti þá mörg
ár til þess að öll þjóðin fengi íbúðir í Reykja-
vík, eða a. m. k. við Faxaflóa? En fólkið lifir
ekki á loftinu, þó það sé í heilsusamlegum
íbúðum..
Hvaða nv atvinnuskilyrði bætast við árlega
handa 600 fjölskyldum í Reykjavík?
Af framansögðu sýnist augljóst, að alvar-
legt vandamál bíður úrlausnar í höfuðborg
landsins. í fyrsta lagi útrýming óhæfra
íbúða, og í öðm lagi sköpun atvinnuskilyrða,
og þar með útiý'ming fátæktarinnar.
Það liggur með öðrum orðum ljóst fyrir,
að vandinn þar er fyrst og fremst vegna
þess, að fólkið er þar fleira en þarf til að full-
nægja eftirspum eftir vinnu. Framboð á
vinnuafli er meira en eftirspurnin, og í kjöl-
far þess ósamræmis siglir fátækt og margs-
konar böl. Hvernig er svo umhorfs úti á
landsbygðinni? Hefur framboð á vinnuafli
þar yfirstígið eftirspurnina? Nei, öðru nær.
Er þar búið í heilsuspillandi íbúðum? því
miður eru þar ofmörg dæmi þess, að íbúðir
séu slæmar. En þar eru líka mannlausar,
sæmilegar og ágætar íbúðir. Allir vita, hvar
fólkið er, sem þar bjó. Úr hverju byggðarlagi
hefur fólkið liópazt í tuga- og hundraðatali
til bæjanna, einkum Revkjavíkur. Ýmist
hefur það þrengt sér inn í sæmilegar íbúðir,
eða setzt að í bröggum og skúrum í nágrenni
Reykjavíkur.
Nú er safnað skýrslum um marga hluti.
Það væri nauðsynlegt að safna skýrslum um
þetta berfætta og allslausa fólk í bröggum
Revkjavíkur.
Hvaða orsakir lágu til þess, að það fór í
óhæft húsnæði? Hvaða atvinnuskilvrði átti
það í vændum þá? Hvaða nauður rak það til
að flýja frá heimkynnum sínum úti á landi,
þar sem undantekningarlítið var hægt að hfa
mannsæmandi lífi, við sæmileg kjör?
Það má færa að því gild rök, að fólks
straumurinn til Reykjavíkur hefur verið og
er brjálæðiskenndur, enda hefur hann átt
drjúgan þátt í efnahags- og gjaldeyrisvand-
ræðum síðustu ára. Samdráttur framleiðslu,
sent notast milliliðalaust, er geigvænlegur.
Það er meginmunur fyrir fjölskyldu, hvort
hún framleiðir megnið af matvælum og fatn-
aði til eigin nota, eða verður að kaupa það allt
með milliliðakostnaði. Með fækkun heimila,
sem framleiðslu hafa, vex stöðugt þörfin fyrir
innflutning. Og til þess að fólkið geti keypt
allar neyzluvörur. þarf það góð laun fyrir
störf sín, og störf þess þurfa að vera arðgæf,
ef þjóðfélagið á að standast þá atvinnubylt-
ingu, sem hér er orðin. Með fækkun fólksins
úti um sveitir og í sjávarþorpum versnar stór-
lega aðstaða þeirra, sem eftir eru. Það er aug-
ljóst, að rnestu vandmálin úti í bvggðum
landsins stafa af því, að þar er of fátt fólk, eða
af gagnstæðum orsökum en í bæjunum. Þar
eru verkefnin óleyst, vegna skorts á starf-
andi höndum. Þar eru atvinnuskilvrði við
hvers manns bæjardyr. Og þar er hægt að
lifa heilsusamlegu og hamingjusömu lífi við
langt um meira öryggi, en í þéttbýli bæj-
anna, ef rétt er að málunum unnið. — Nú
mun einhver segja sem svo: Ef þetta er rétt,
þá hlýtur fólkið að venda sínu kvæði í kross
og hópast burt frá bæjunum. En athugið,
það er steinn í götunni. Hinu foma spak-
mæli: „Guð hjálpar þeirn, sem hjálpar sér
sjálfur" hefur verið breytt, og hljóðar nú á
þessa leið: „Ríkið er skyldugt til að hjálpa