Sveitarstjórnarmál - 01.11.2003, Qupperneq 8

iIdrei áöur hafa jafn margir sveitarstjórnarmenn sótt fjármálaráðstefnuna og nú. Ef til vill
egir þaö nokkuð um þá stööu sem víða er komin upp í rekstri sveitarfélaganna.
landsbyggðinni væri mjög mismunandi eftir sveitarfélögum en
þýddi engu að síður samdrátt í tekjum þeirra. Eðli málsins sam-
kvæmt reyndist mörgum þeirra erfitt að lækka rekstrarkostnað á
móti.
Efins um skilning ráðherra og alþingismanna
Vilhjálmur sýndi töflu með upplýsingum um framlög Jöfnunar-
sjóðs sveitarfélaga á árunum frá 1998 til 2003. Hann gat þess að
sjóðurinn hafi fengið sérstakt framlag að upphæð 700 milljónir
króna á árunum 2000 til 2002 en það hafi síðan fallið niður.
Hann sagði ábyrgð ríkisvaldsins mikla á þróun tekna og gjalda
sveitarfélaga og kvaðst efins um nægilegan skilning ráðherra og
alþingismanna á málinu. „Hefur framkvæmdavaldið nauðsynleg-
an skilning á hlutverki og stöðu sveitarfélaganna, á þeirri ábyrgð
sem því er falin og á samskiptum ríkis og sveitarfélaganna?"
spurði Vilhjhálmur og lagði síðan þunga áherslu á samstarf þess-
ara stjórnsýslustiga eins og kemur fram í inngangsorðum hér að
framan.
Öflugar stjórnsýslueiningar
Vilhjálmur vék að stærð og stöðu sveitarfélaganna í landinu, sem
nú eru 104 að tölu, en 49 þeirra, eða hátt í helmingur er með
innan við 400 íbúa. Hann sagði að í fornum lögum mætti finna
greinar um að lágmarksfjöldi íbúa sveitarfélags skuli ekki fara
niður fyrir 400 en við værum enn „nokkrum árum seinna", eins
og hann komst að orði, með tugi sveitarfélaga sem sum væru
langt undir þessu marki. Hann sagði stefnumörkun Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga og Alþingis felast í því að stækka sveitarfé-
lögin, efla þau og láta þau mynda heildstæð atvinnu- og þjón-
ustusvæði. Sameiningarátak þessara aðila byggðist á þessum
grunni. Vilhjálmur sagði að sveitarfélögin verði að vera öflugar
stjórnsýslueiningar þar sem treyst verði á sjálfsforræði byggðanna
og að þau taki við fleiri verkefnum frá ríkinu. Nauðsynlegt sé að
sveitarfélögin annist sem mest af nærþjónustu við íbúana og
nefndi hann málefni fatlaðra, öldrunarþjónustu, heilsugæslu,
rekstur minni sjúkrahúsa, nærþjónustu sýslumannsembætta og
umboðsstörf fyrirTryggingastofnun ríkisins sérstaklega í því sam-
bandi. Vilhjálmur kvað mikla vinnu framundan hjá verkefnastjórn
verkaskipta- og tekjustofnasamninganefndar en sagði að mikil
umræða og mikið starf þyrfti einnig að fara fram á vettvangi sveit-
arfélaganna heima í héraði. Vilhjálmur gat þess að engin ákvörð-
un hafi verið tekin um að telja atkvæði í einu lagi á hverju kjör-
svæði í sameiningarkosningum, en fulltrúaráð Sambands ís-
lenskra sveitarfélga lagði það til á fundi sínum á liðnu vori. Þessi
hugmynd mætti verulegri andstöðu sveitarstjórnarmanna víða um
land og sagði Vilhjálmur að allt eins gæti niðurstaðan orðið sú að
talning færi fram í hverju sveitarfélagi fyrir sig.
Unnar heiðraður
Unnar Stefánsson var heiðraður sérstaklega á fjármálaráð-
stefnu Sambands fslenskra sveitarfélaga á dögunum. Vilhjálm-
ur Þ. Vilhjálmsson færði honum þá blómvönd og þakkir fyrir
áralanga og dygga þjónustu hans í störfum fyrir sambandið.
Unnar þarf ekki að kynna fyrir lesendum Sveitarstjórnarmála,
sveitarstjórnarfólki eða öðru áhugafólki um sveitarstjórnarmál.
Hann starfaði um árabil sem ritstjóri Sveitarstjórnarmála, auk
þess sem hann undirbjó hina árlegu fjármálaráðstefnu í tugi
ára, sem og fjöldamarga aðra fundi, ráðstefnur og þing á veg-
um sambandsins, svo fátt eitt sé nefnt af störfum hans á vett-
vangi sveitarstjórnarmálanna.
8