Morgunblaðið - 11.01.2012, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 2012
Kandahar. AFP. | Fyrir tíu árum réð-
ust bandarískir hermenn inn á heim-
ili Afganans Hajis Shahzada, tóku
hann til fanga og fluttu í bandarísku
herstöðina í Guantanamo á Kúbu.
Áratug síðar er Shahzada kominn
aftur í litla býlið sitt í Afganistan,
segist hata Bandaríkjamenn og vilja
hefna sín á þeim fái hann tækifæri til
þess.
Bandarískir hermenn tóku einnig
afganska bílasalann Akhtar Moham-
med til fanga og fluttu hann í fang-
elsið í Guantanamo eftir innrás
Bandaríkjahers í Afganistan í októ-
ber 2001. Mohammed er líka bitur út
af handtökunni en segist ekki vilja að
bandaríska herliðið fari frá Afganist-
an þegar í stað þar sem hann óttist
að blóðug valdabarátta blossi þá upp
milli afganskra stríðsherra.
Báðir mennirnir voru sakaðir um
að vera liðsmenn talibanahreyf-
ingarinnar sem var komið frá völd-
um í Afganistan í innrásinni eftir
árásir hryðjuverkamanna al-Qaeda á
Bandaríkin 11. september 2001.
Báðir segjast þeir vera saklausir.
Bandarískum yfirvöldum tókst ekki
að sanna sekt þeirra og þeir voru
látnir lausir eftir áralanga dvöl í
fangelsinu í Guantanamo.
„Mér var afhent bréf upp á það að
ég væri saklaus. Hvað á ég að gera
við þetta bréf núna þegar ég hef dús-
að í fjögur ár í fangelsi?“ spurði
Shahzada sem er fimmtugur og átta
barna faðir. „Þeir réðust inn á heim-
ili mitt, handjárnuðu mig þar fyrir
framan konurnar mínar og börnin
mín sem sváfu í húsinu. Ef ég fæ
tækifæri til að komast til valda ætla
ég að hefna mín og refsa Bandaríkja-
mönnum. Þeir eru ekki góðir menn,
þeir verða ekki vinir okkar. Þeir
ættu að fara héðan strax.“
Fimm eða sex í fangelsi fyrir
að vera múlla Khairullah
Afganski rithöfundurinn Waheed
Mujhda segir að fangarnir hafi verið
beittir miklum órétti þar sem þeim
hafi verið haldið í fangelsi án dóms
og laga og sætt illri meðferð í fang-
elsi. Þetta hafi kynt undir mikilli
andúð í garð Bandaríkjamanna í
Afganistan. „Guantanamo-fangelsið
hefur átt stóran þátt í því að ýta und-
ir ofbeldi og vopnaða baráttu í Afg-
anistan og Pakistan gegn Bandaríkj-
unum,“ segir Mujhda. „Margir voru
fluttir í fangelsið í Guantanamo þótt
þeir væru ekki talibanar. Ég þekki
sjálfur menn sem gengu til liðs við
talibana eftir að þeir voru látnir laus-
ir úr fangelsinu í Guantanamo.“
Shahzada sagði að bandarísku
hermennirnir hefðu sakað hann um
að vera múlla Khairullah, einn af for-
ystumönnum talibana. „Fimm eða
sex menn voru teknir til fanga vegna
gruns um að þeir væru múlla Khai-
rullah.“
Shahzada segist hafa verið auð-
mýktur í fangelsinu, meðal annars
með því að neyða hann til að vera
nakinn og nota salerni við hliðina á
öðrum föngum, en það er bannað og
þykir mikil svívirða meðal Afgana.
„Ég er steinhissa á því að hjartað
mitt skyldi ekki hafa stöðvast af
skömm, ég veit ekki hvernig gat orð-
ið svona veikur pashtúni,“ sagði
hann.
Pastúnar eru stærsta þjóðarbrotið
í Afganistan, flestir þeirra búa í
sunnanverðu landinu. Þeir eru mjög
stoltir af íhaldssamri menningu sinni
og karlmennirnir af sjálfstæði sínu
og karlmennsku.
Shahzada og Mohammed segjast
ekki hafa verið í talibanahreyfing-
unni sem veitti Osama bin Laden,
leiðtoga al-Qaeda, griðastað í Afgan-
istan þegar árásin á Bandaríkin var
gerð. „Þegar ríkisstjórn talibana var
steypt af stóli réðust Bandaríkja-
menn inn í húsið mitt,“ sagði Mo-
hammed við fréttamann AFP í bíla-
sölu sinni í Kunar-héraði í
austurhluta landsins.
Fangelsið sagt kynda undir hatri
Reuters
Fangi Bandarískir herlögreglumenn flytja fanga eftir yfirheyrslu í fangelsi Bandaríkjahers í Guantanamo á Kúbu í
febrúar 2002. Fanginn mun hafa verið særður þegar hann var fluttur í fangelsið eftir innrásina í Afganistan.
 Tíu ár liðin frá því að fyrstu fangarnir voru fluttir í fangelsi Bandaríkjahers í Guantanamo á Kúbu
 Mannréttindabrot sögð ýta undir andúð í garð Bandaríkjamanna í Afganistan og Pakistan
Vill loka fangelsinu
» Í dag eru tíu ár liðin frá því
fyrstu fangarnir voru fluttir í
fangelsið í Guantanamo.
» Nokkrum klukkustundum
eftir að Barack Obama varð
forseti Bandaríkjanna tilkynnti
hann að hann hygðist loka
fangelsinu í Guantanamo innan
árs.
» Obama tókst ekki að standa
við loforðið. Talsmaður hans
sagði í gær að hann væri þó
enn staðráðinn í því að loka
fangelsinu.
Bashar al-Assad, forseti Sýrlands,
sagði í gær að mótmælin í landinu
væru runnin undan rifjum erlendra
afla og kvaðst vera staðráðinn í því
að berja niður „hryðjuverkastarf-
semi“ þeirra „með harðri hendi“.
Assad flutti tveggja klukkustunda
sjónvarpsávarp skömmu áður en ör-
yggisráð Sameinuðu þjóðanna kom
saman til að ræða blóðsúthellingarn-
ar í Sýrlandi. Embættismenn sam-
takanna telja að yfir 5.000 manns
hafi beðið bana í árásum sýrlenskra
öryggissveita frá því að mótmælin
gegn einræðisstjórn Baath-flokksins
hófust í mars.
Assad gagnrýndi sýrlenska útlaga
sem hafa barist gegn honum, sakaði
þá um að vera handbendi erlendra
afla sem vildu grafa undan stjórn
landsins og sæju sýrlenskum
stjórnarandstæðingum fyrir vopn-
um og fjármagni.
Assad neitaði því að öryggissveit-
irnar hefðu fengið fyrirmæli um að
skjóta á óvopnaða mótmælendur og
sagði að þær beittu aðeins byssum í
sjálfsvörn. „Við þurfum að berjast
gegn hryðjuverkastarfseminni með
öllum aðferðum sem lög leyfa. Þeir
hafa ráðist á saklaust fólk,“ sagði
hann og skírskotaði til sprengjutil-
ræðis sem kostaði 26 manns lífið í
Damaskus á föstudaginn var.
Reuters
Andóf Einræði Baath-flokksins mótmælt í borginni Homs í gær.
Vill berja and-
stöðuna niður
 Assad kveðst ætla að beita hörku
–– Meira fyrir lesendur
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, mánudaginn 16. janúar
Morgunblaðið gefur út
sérblað um Þorrann
föstudaginn 20. janúar.
Þetta sérblað verður
með ýmislegt sem tengist
þorranum bæði í mat
og öðru spennandi efni.
Þorrinn
SÉRBLAÐ
MEÐAL EFNIS:
Allt um Þorramatinn.
Viðtal við sanna þorramatmenn.
Þorrablót í heimahúsum.
Þorrabjórinn.
Þorramatur sem allir geta borðað.
Saga Þorrablótshefðarinnar.
Þorrablót um land allt.
Heimaverkun á þorramat.
Vinsæl sönglög á þorrablótum.
Þorraminningar
þekktra Íslendinga.
Ásamt fullt af spennandi
efni um Þorrann.