Morgunblaðið - 08.02.2012, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRÚAR 2012
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Brennimelslína sem hreppsnefnd
Kjósarhrepps hefur hafnað að verði
endurnýjuð innan marka sveitarfé-
lagsins er hugsuð til að auka öryggi
og flutningsgetu raforkukerfisins á
suðvesturhorninu. Hún nýtist nú
fyrst og fremst sem öryggistenging,
þegar aðrar bregðast, en í framtíð-
inni verður þörf á henni við aukna
eftirspurn eftir raforku á Suðvest-
urlandi, ekki frekar á Grundartanga
en annars staðar á svæðinu.
Landsnet hefur verið að byggja
upp 400 kílóvolta línur á milli virkj-
ana á Suðurlandi og stærstu notenda
sem eru á höfuðborgarsvæðinu og í
Hvalfirði. Guðmundur Ingi Ás-
mundsson, aðstoðarforstjóri Lands-
nets, segir að það sé gert til þess að
ekki þurfi að fjölga háspennulínum.
Liður í spennuhækkun
Eftir er að stækka línuna sem
liggur frá Geithálsi að Bennimel við
Grundartanga, til að loka þessum
hring. Landsnet hefur kynnt sveit-
arfélögunum áform sín og óskað eft-
ir að gert verði ráð fyrir 400 kílóvolta
línu í aðalskipulagi í stað 220 kV lín-
unnar sem fyrir er. Sú eldri verður
rifin eftir að ný lína með hærri
spennu hefur verið byggð við hlið
hennar. Ljóst er að framkvæmdin
mun þurfa að fara í umhverfismat.
Hreppsnefnd Kjósarhrepps brást
illa við beiðni Landsnets og hafnaði
hugmyndunum alfarið í ályktun sem
birt var á vef hreppsins. Þau rök eru
færð fram að hreppsnefndin sé alfar-
ið á móti aukinni mengandi iðnaðar-
uppbyggingu í Hvalfirði og telji að
starfsemin á Grundartanga hafi þeg-
ar valdið íbúum og fasteignaeig-
endum í Kjósarhreppi ómældu tjóni.
Forgangsverkefnið sé að draga úr
umhverfisáhrifum þegar starfandi
iðnfyrirtækja á Grundartanga.
Nú er það svo að fyrirtækin á iðn-
aðarsvæðinu á Grundartanga fá
orku sína eftir annarri línu, sem ligg-
ur frá Sultartangavirkjun, yfir há-
lendið og að Brennimel. Línan sem
fer um Kjós og Hvalfjarðarsveit
liggur þvert á flutningsleiðir og
tengir saman höfuðborgarsvæðið og
Hvalfjörð. Guðmundur Ingi segir að
lítill flutningur sé um hana við eðli-
leg skilyrði en þegar bilanir komi
upp þurfi þessi hringtenging að vera
virk. Þá þurfi að hugsa til aukinnar
eftirspurnar í framtíðinni og það geti
alveg eins orðið í Hafnarfirði eða
annars staðar á höfuðborgarsvæðinu
eins og á Grundartanga.
Spyrna við fótum
Hann tekur fram að það sé lög-
bundin skylda Landsnets að flytja
orkuna og fyrirtækið geti ekki
blandað sér í deilur milli sveitarfé-
laga eða í stjórnmálaumræðu.
Guðmundur Davíðsson, oddviti
Kjósarhrepps, segir að hrepps-
nefndin hafi lagt saman tvo og tvo
þegar kynnt voru áform um aukna
flutningsgetu Brennimelslínu í fram-
haldi af stækkun iðnaðarsvæðisins á
Grundartanga og fengið út fjóra.
„Eitt leiðir af öðru. Þegar búið er að
styrkja flutningskerfið kemur næsta
mál á dagskrá. Ályktun hrepps-
nefndar felur í sér að menn vilja
spyrna aðeins við fótum, benda á að
ekki er sjálfgefið að halda áfram og
stækka og stækka á Grundartanga,“
segir Guðmundur.
Hann bendir á að þótt iðnaðar-
svæðið á Grundartanga sé í öðru
sveitarfélagi snerti það hagsmuni
íbúa Kjósarhrepps mjög. Stutt sé á
milli. Skipaumferð hafi stóraukist og
mengun aukist. Kjósarhreppur hafi
skilgreint sig sem landbúnaðarhérað
og það samrýmist illa aukinni stór-
iðjuuppbyggingu.
Þá nefnir oddvitinn að háspennu-
línan fari yfir eignarlönd allmargra
jarða í Kjósarhreppi og stækkun lín-
unnar kalli á stærra helgunarrými.
Bændur tapi því miklu landi.
Hreppsnefndin hefur óskað eftir að
heyra afstöðu landeigenda til beiðni
Landsnets um breytt aðalskipulag.
Sveitarstjórn hefur skipulags-
valdið og línan verður ekki end-
urnýjuð nema hún samrýmist skipu-
lagi. „Ég á von á því að menn tali
saman um þetta,“ sagði Guðmundur
þegar hann var spurður um fram-
haldið.
Mál Landsnets og Kjósar
„Þetta er bara þeirra afstaða. Ég
get ekkert um hana sagt,“ segir Sig-
urður Sverrir Jónsson, oddviti Hval-
fjarðarsveitar. Iðnaðarsvæðið á
Grundartanga er innan sveitar-
félagsins en Faxaflóahafnir eiga
landið og útvega fyrirtækjunum
þjónustu. Sigurður Sverrir segir að
Landsnet hafi kynnt fyrir sveit-
arstjórninni þrjár útfærslur um legu
Brennimelslínu innan Hvalfjarð-
arsveitar. Þau mál fái umfjöllun í
sveitarstjórn og umhverfis-, skipu-
lags- og náttúruverndarnefnd. Lega
línunnar í Kjós sé málefni Landsnets
og Kjósarhrepps.
Öryggistenging um Hvalfjörð
 Hreppsnefnd Kjósarhrepps hafnar endurnýjun háspennulínu til að mótmæla stóriðju  Tengir sam-
an meginflutningsleiðir til Suðvesturlands  Ekki áhrif á atvinnuuppbyggingu á Grundartanga í bráð
400 kílóvolta hringurinn
Brennimelur
Sultartangi
BúrfellSandskeið
Geitháls
Reykjavík
Akranes
Borgarnes
Selfoss
Hveragerði
Stokkseyri
EyrarbakkiÞorlákshöfn
Laugarvatn
Flúðir
Grunnkort/Loftmyndir ehf.
400 kV lína rekin á 220 kV
Ný 400 kV lína
(eldri lína rifin)
Morgunblaðið/ÞÖK
Háspenna Brennimelslína tengir
saman aðalflutningslínur.
Afstaða hreppsnefndar Kjós-
arhrepps til endurnýjunar
Brennimelslínu hefur ekki áhrif
á áform um uppbyggingu á iðn-
aðarsvæðinu á Grundartanga
næstu árin, að mati Gísla Gísla-
sonar, hafnarstjóra Faxaflóa-
hafna. Hann telur að skoða þurfi
betur áhrifin til lengri tíma.
„Þótt við berum virðingu fyrir
ályktunum þessa 210 manna
sveitarfélags þarf að horfa til
mikilvægis innviða samfélags-
ins, eins og flutnings á raforku
sem nær yfir mörg sveitarfélög.
Þetta sýnir þá bútasaums-
stjórnsýslu sem við búum við.
Um það fáum við engu ráðið en
æðri stjórnvöld ættu að íhuga
hvort málin eru í réttum far-
vegi,“ segir Gísli.
Nokkur uppbygging á sér
stað á iðnaðarsvæðinu á Grund-
artanga, í skjóli tveggja stór-
iðjufyrirtækja. Það eru meðal
annars fóðurverksmiðja og þrjú
verkstæði og nú er verið að
byggja upp verksmiðjur til end-
urvinnslu á stáli og álgjalli.
Þessi fyrirtæki eru miklu minni
en stóriðjan. Fleiri fyrirtæki
hafa sýnt áhuga á lóðum.
Gísli mótmælir sérstaklega
þeirri fullyrðingu sem fram
kemur í ályktun hreppsnefndar
Kjósarhrepps að starfsemin á
Grundartanga hafi valdið íbúum
og fasteignaeigendum ómældu
tjóni. Segir hann óviðunandi að
slíkum fullyrðingum sé kastað
fram án þess að þeim fylgi
nokkur haldbær rök.
Ekki áhrif á
uppbyggingu
IÐNAÐARSVÆÐIÐ STÆKKAÐ
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Hagvöxtur varð meiri í fyrra en bú-
ist var við og hann er áætlaður 3,1%,
samkvæmt endurskoðaðri hagspá
hagdeildar Alþýðusambands Íslands
(ASÍ) fyrir árin 2012-2014.
„Okkur sýnist að það versta sé að
baki og við spáum hagvexti út spá-
tímabilið, en hann verður ekki mjög
kröftugur,“ sagði Ólafur Darri
Andrason, deildarstjóri hagdeildar
ASÍ. Hann sagði að miðað við hagspá
ASÍ frá liðnu hausti hefði viðsnún-
ingurinn í fyrra verið heldur kröft-
ugri en gert var ráð fyrir. Hagvöxtur
þá upp á 3,1% skýrist bæði af heldur
meiri einkaneyslu og útflutningi en
gert hafði verið ráð fyrir.
„Það er ekki mikil breyting á hag-
vaxtarspánni fyrir árin 2012 til 2014.
Við spáum frekar veikum hagvexti,
1,4% til 2%,“ sagði Ólafur Darri.
Hann segir það neikvæðasta í spánni
líklega vera að verðbólguhorfur séu
heldur lakari nú en þær voru í októ-
ber 2011. Hagspáin gerir ráð fyrir að
verðbólgan verði 5,1% í ár. Hún
muni svo minnka smám saman og
verðbólgumarkmið (2,5%) nást í árs-
lok 2013. Ólafur Darri sagði ákveðin
vonbrigði felast í dræmum horfum
varðandi auknar fjárfestingar en spá
um þær byggist á sömu forsendum
og spá ASÍ í október.
„Þrátt fyrir að gerðardómur hafi
fallið í Svíþjóð varðandi Helguvík [í
máli HS Orku og Norðuráls] þá sýn-
ist okkur það mörg ljón í veginum að
við erum ekki með álversverkefnið í
Helguvík inni,“ sagði Ólafur Darri.
Hagspáin gerir ráð fyrir því að fram-
kvæmdum við endurbætur á ál-
verinu í Straumsvík og við tengd
orkuver ljúki í árslok 2014. Þá er
gert ráð fyrir að framkvæmdum við
kísilver í Helguvík seinki lítillega og
þær hefjist af fullum krafti á fyrri
hluta þessa árs. Ef hins vegar yrði af
framkvæmdum við álver í Helguvík
og tengd orkuver myndi það hafa
sýnileg áhrif til aukningar á hag-
vexti, að sögn Ólafs Darra.
Staða heimilanna batnar hægt
samkvæmt hagspánni. Ráðstöfunar-
tekjur hafa verið að aukast vegna
launahækkana og tímabundinna að-
gerða til stuðnings skuldugum heim-
ilum. Ólafur Darri sagði gert ráð fyr-
ir því að launahækkanir yrðu áfram
en heldur minni en árið 2011. Stuðn-
ingur við skuldug heimili er tíma-
bundinn að hluta, þ.e. viðbótarvaxta-
bætur árin 2011 og 2012. Þegar
dregur úr honum er gert ráð fyrir að
það dragi úr svigrúmi heimilanna.
Einkaneysla mun halda áfram að
aukast en líklega hægir á þegar
stuðningurinn minnkar.
„Það er ekki hægt að segja að
þetta sé svört spá, því við gerum ráð
fyrir að einkaneyslan aukist og ráð-
stöfunartekjur hækki, en þetta er
frekar veikur bati,“ sagði Ólafur
Darri.
Spáin gerir ráð fyrir að gengi
krónunnar styrkist um 5% á spátím-
anum. Ólafur Darri sagði veikingu
gengisins frá því í október hafa kom-
ið á óvart. Það ætti eftir að koma í
ljós hvort um væri að ræða árstíða-
bundna sveiflu eða hvort krónan
væri í veikingarfasa.
Hagvexti spáð til ársloka 2014
 Hagspá ASÍ gerir ráð fyrir 5,1% verðbólgu í ár og að hún fari undir verðbólgumarkmið í lok 2013
 Staða heimilanna batnar hægt samkvæmt hagspánni en einkaneysla mun halda áfram að aukast
Morgunblaðið/Golli
Framkvæmdir Gert er ráð fyrir endurbótum í Straumsvík og kísilveri í Helguvík í hagspánni. Ef þar að auki yrði af
framkvæmdum við álverið í Helguvík og tengd orkuver þá myndi það hafa sýnileg áhrif til aukningar á hagvexti.
Hagspá ASÍ 2012-14
» Staðan á vinnumarkaði
verður áfram erfið en spáð er
hægum bata. Gert er ráð fyrir
að atvinnuleysi verði 4,9% í
lok ársins 2014.
» Gert er ráð fyrir að kaup-
máttur ráðstöfunartekna
heimilanna hafi vaxið um 6,5%
í fyrra. Spáð er 2,2% vexti á
þessu ári, 1,1% árið 2013 og
2,1% árið 2014.
» Skuldir heimilanna hafa
minnkað síðustu tvö ár. Búast
má við að þær haldi áfram að
minnka. Staða margra verður
þó þröng vegna skulda.