Morgunblaðið - 10.08.2012, Blaðsíða 22

FRÉTTASKÝRING
Hjalti Geir Erlendsson
hjaltigeir@mbl.is
H
ugmyndir eru uppi um
að hækka virðis-
aukaskatt á gistingu.
Hagsmunaaðilar í
ferðaþjónustu segja
slíka hækkun jafngilda rothöggi
fyrir ferðaþjónustu í landinu auk
þess sem hún komi til með að ýta
undir svarta starfsemi. Oddný G.
Harðardóttir fjármálaráðherra og
Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra
munu í dag, föstudag, funda með
fulltrúum Samtaka ferðaþjónust-
unnar um málið. Fjármálaráðherra
vildi ekki tjá sig um hugsanlega
skattahækkun fyrr en eftir fundinn
og stjórnvöld hafa látið í ljós að
engin ákvörðun verði tekin nema í
samvinnu við hagsmunaaðila. Sam-
tök ferðaþjónustunnar segja að lítil
samvinna hafi verið hingað til og
ótrúlegt sé að stjórnvöld ætli að
leggja skattahækkun á grein sem sé
á uppleið.
Nú er virðisaukaskattur á gist-
ingu í lægra skattþrepinu, eða 7%,
sem er undantekning frá efra skatt-
þrepi virðisaukaskatts sem er
25,5%. Það er m.a. gert til að lækka
gistikostnað og laða að ferðamenn
sem koma með erlendan gjaldeyri
inn í landið. Verði virðisaukaskattur
á gistingu hækkaður verður hann
því 25,5% sem jafngildir 17,3%
verðhækkun samkvæmt Samtökum
ferðaþjónustunnar. Erna Hauks-
dóttir, framkvæmdastjóri Samtaka
ferðaþjónustunnar, segir tekjur í
ferðaþjónustu hafa vaxið gríðarlega.
„Það má búast við að það séu í
kringum 200 milljarðar í erlendum
gjaldeyri sem koma inn í landið á
þessu ári og skatttekjur eru hátt í
20 milljarðar. Ætla menn að fara að
hrista þennan bát?“ spyr Erna.
Með því hæsta sem þekkist
Erna segir engan markað geta
tekið á móti slíkri hækkun og hún
komi sér afar illa fyrir samkeppnis-
hæfni Íslands. „Það þarf svona 18
mánaða fyrirvara ef það á að hækka
skatt á ferðaþjónustuna. Ég tala nú
ekki um varðandi ráðstefnur og
hópferðir en það er búið að ganga
frá samningum langt fram í tím-
ann,“ segir Erna. Hún segir að
virðisaukaskattur á ferðaþjónustu
sé í lægra skattþrepinu í lang-
flestum löndum og ef hann verði
hækkaður upp í 25,5% á Íslandi sé
það með því hæsta sem gerist í
heiminum. „Það getur munað einni
prósentu hvort Ísland nær t.d. ein-
hverri ráðstefnu hingað til lands eða
ekki,“ segir Erna. Baráttan um
ferðamenn sé mikil, ekki síst á vet-
urna. Í því sambandi bendir Erna á
að ríkisstjórnin leggi nú til peninga
í verkefnið „Ísland allt árið“ sem
ætlað er að kynna Ísland sem
áfangastað á veturna. „Það er mjög
skrítið að veita pening með vinstri
hendinni og veita svo rothögg með
hægri hendinni. Það er mjög mikil
samkeppni um vetrartímann, það
vilja allir laga árstíðarsveiflur hjá
sér, við erum ekki eina landið,“ seg-
ir Erna.
Samtök ferðaþjónustunnar
segja skattahækkun geta haft áhrif
á svarta starfsemi á kostnað ann-
arra aðila.
„Við sýndum fram á það í fyrra
að það voru fleiri leyfislaus rúm á
höfuðborgarsvæðinu heldur en á
Grand hótel og Hilton samanlagt.
Það hvarflar ekki að mér að þeir
sem ekki sækja um leyfi fyrir
fyrirtækjum sínum borgi mikla
skatta enda hafa rannsóknir rík-
isskattstjóra sýnt fram á að
það þrífst svört atvinnu-
starfsemi í þessari grein,
eins og svo sem mörgum
öðrum.“
Hver skattprósenta
getur skipt sköpum
Morgunblaðið/Eggert
Ferðamál Hugmyndir stjórnvalda um hærri virðisaukaskatt á gistingu
leggjast afar illa í ferðaþjónustuna. Það geta ekki allir gist í tjaldi.
22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. ÁGÚST 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Mikil um-ræða fernú fram
um Evrópusam-
bandið um álfuna
þvera og endi-
langa. Tony Blair
óttast að verði þjóðar-
atkvæðagreiðsla um veru
Breta í ESB muni niðurstaða
hennar verða brottför Breta
úr sambandinu.
Stjórnmálaelítan í Bret-
landi hefur sameinast um það
í meira en þrjá áratugi að
koma í veg fyrir að til þjóð-
aratkvæðagreiðslu um veru
eða útgöngu kæmi. Hefur öll-
um brögðum verið beitt. Það
var fyrsta verk núverandi for-
sætisráðherra að svíkja loforð
um þjóðaratkvæðagreiðslu
um stjórnarskrárígildið, sem
kennt er við Lissabon. Þóttist
hann hafa fallið á tíma með
málið, og því ekki getað efnt
sitt loforð. En nú óttast elítan
mjög um framhaldið.
Óttinn stafar af því að óum-
deilt er orðið að evrunni verði
ekki bjargað nema aðildarríki
hennar taki stórskref í átt að
stórríki Evrópu, með hlut-
fallslegu fullveldisafsali ein-
stakra ríkja, svo það verði
naumast annað en nafnið eitt.
Bretar muni aldrei getað tek-
ið þátt í slíku og fullveldisafsal
í svo stórum stíl um alla álfu
geti aldrei orðið nema með
gerbreytingum á sáttmálum
ESB og það muni kosta þjóð-
aratkvæðagreiðslu, sem allir
þykjast vita hvernig færi.
Af þessum ástæðum og
vegna almennrar upplausnar
á evrusvæðinu fer þessi mikla
umræða nú fram alls staðar í
álfunni. Reyndar með einni
sláandi undantekningu, Ís-
landi, sjálfu „umsóknarrík-
inu“. Þar hafa þeir sem eiga
að vera í forystu slíkrar um-
ræðu engar forsendur til að
taka þátt í þeim, hvað þá að
leiða þær. Þó eru þetta sömu
aðilar og fengu samþykkt á
Alþingi, án nokkurrar um-
ræðu meðal þjóðarinnar, að
Ísland skyldi sækja um aðild
að ESB!
Strax frá fyrsta degi var
leitast við að tryggja að ekki
gæti orðið neinn grundvöllur
fyrir upplýstri umræðu um
svo einstæða ákvörðun í sögu
þjóðarinnar, ef árangursríkri
ásælni Hákons „fúla“ um mið-
bik 13. aldar er sleppt. Látið
var eins og markmiðið með að-
ildarumsókn Íslands væri alls
ekki það sem var þó heiti til-
lögunnar og efni og gefið til
kynna að markmiðið væri ekki
endilega að fullgilda hina
samþykktu umsókn. Þess
vegna gæti annar stjórn-
arflokkurinn stutt
málið með há-
stemmdum yf-
irlýsingum um að
hann væri á móti
aðild. Ákvörðun
héti að vísu, af
tæknilegum ástæðum, aðild-
arumsókn, en væri í rauninni
aðeins þreifingar um hvað í
aðild fælist og svo myndu
menn fá að „kíkja í pakkann“ í
lok þessa ferils.
Talsmenn Evrópusam-
bandsins, sem engar sér-
stakar trúnaðarskyldur hafa
við íslenska þjóð, voru ekki
jafnófyrirleitnir. Þeir mega
eiga að þeir sögðu strax frá
upphafi að þessi lýsing væri af
og frá. Þeir vísuðu í bindandi
og ófrávíkjanlega forskrift
sambandsins sjálfs. Þar eru
„umsóknarríki“ beinlínis vör-
uð við því að halda því fram
við íbúa landa sinna að eigin-
legar samningaviðræður
myndu eiga sér stað. Engar
slíkar viðræður myndu eiga
sér stað. Þetta væri krossa-
próf sem lagt væri fyrir aðild-
arríkið.
Óþekkt væri sú tegund
krossaprófa sem fælist í
samningaviðræðum próftaka
við prófdómarann. Stækk-
unarstjórinn myndi með sínu
fólki eiga umræður og yfirferð
með fulltrúum umsóknarrík-
isins Íslands. Við þá yfirferð
yrði skoðað hvað reglur Ís-
land hefði þegar innleitt og
fulltrúar íslenskra stjórn-
valda látnir gera grein fyrir
því hvenær þau yrðu búin að
innleiða þær reglur og tilskip-
anir sem út af stæðu. Kaflar
yrðu „opnaðir“ um einstaka
málaflokka. Þegar
stækkunarstjórinn hefði lýst
því yfir að kröfur ESB hefðu
verið uppfylltar yrði þeim
köflum lokað.
Allt hefur þetta gengið eft-
ir. Dengt hefur verið inn
reglum og tilskipunum, sem
stækkunarstjórinn hefur talið
nauðsynlegar til að aðlög-
unarferlið gæti haldið áfram.
Íslensk stjórnvöld og Alþingi
hafa samþykkt allt gumsið
blindandi. Tugir þýðenda voru
ráðnir til starfa til að tryggja
að ekki yrðu neinar tafir á inn-
leiðingu. Ekkert einasta dæmi
hefur verið nefnt um að samið
hafi verið um eitthvað þau
tæpu þrjú ár sem einhverjir
óheiðarlegustu umboðsmenn
Íslands fyrr og síðar hafa
haldið því að þjóðinni sinni að
þeir væru á fullri ferð í samn-
ingaviðræðum sem „viðsemj-
andinn“ hefur ítrekað áréttað
að fari alls ekki fram. Allt
verður þetta gert upp þótt síð-
ar verði.
Blindingjarnir í
brusseltaumnum
láta leiða sig þrátt
fyrir alla upplausn}
Ólíku er saman að jafna
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Alþingi samþykkti í fyrra lög um
gistináttagjald sem kveða á um
að greiða skuli 100 krónur fyrir
hverja gistinótt á hótelum en 50
krónur fyrir gistingu á öðrum
gististöðum. Gjaldið á að fara í
viðhald ferðamannastaða. Það
mun ekki hafa skilað áætluðum
tekjum og því hefur hækkun
virðisaukaskatts verið nefnd til
að koma til móts við það. „Ef
mönnum hefur ekki tekist að
innheimta gjaldið er það nátt-
úrlega bara mál stjórnvalda. Við
vöruðum við því strax í upphafi
að þetta yrði mjög ill-
innheimtanlegt,“ segir
Erna Hauksdóttir hjá
Samtökum ferðaþjón-
ustunnar. Hún segir
gríðarlegan fjölda að-
ila starfrækja gisti-
þjónustu um allt land
án leyfa og þeir
greiði því eng-
in gjöld.
Margir starfa
án leyfa
GISTINÁTTAGJÖLD
Erna
Hauksdóttir
S
kyldi það hafa farið framhjá ein-
hverjum, þá fara þessa dagana
fram Ólympíuleikar í London. Þeir
eru býsna merkilegir fyrir margra
hluta sakir.
Til dæmis er þetta í fyrsta skiptið í sögu leik-
anna, sem öll þátttökulöndin senda keppendur
af báðum kynjum til leiks, en nú tóku þátt-
kvenkyns keppendur frá Sádi-Arabíu, Brúnei og
Katar. Konurnar „fengu“ að keppa á leikunum
með þeim skilyrðum að þær höguðu sér sóma-
samlega, hyldu líkama sinn (eins mikið og hægt
væri þegar verið væri að keppa í íþróttum) og
þeim er að auki uppálagt að vera ekki að
blanda geði við karlkyns keppendur.
Annað blað var brotið á leikunum í ár, þeg-
ar konur kepptu í fyrsta skipti í boxi.
En fleiri blöð á eftir að brjóta. Til dæmis
verður ánægjulegt þegar íþróttakonur fá þá umfjöllun
sem þeim ber.
Bandarísk fimleikakona sem keppir á Ólympíu-
leikunum var ofsótt í netheimum vegna þess að hár-
greiðsla hennar þótti ekki nógu smart. Ljót orð hafa ver-
ið látin falla opinberlega um breska lyftingakonu vegna
þess að hún er ekki nógu kvenleg að sumra mati. Aftur á
móti eru strandblakskonur gagnrýndar fyrir að vera of
sætar og hundskammaðar fyrir að vera í bikiníi.
Bandarísk sundkona er sögð líta út eins og hún sé
þroskaheft og sé eitthvað að marka fjölmiðlaumfjöllun
þá lítur bresk afrekskona í sundi út eins og höfrungur.
Þá eru brasilískar knattspyrnukonur gagn-
rýndar fyrir að vera of feitar.
Allt eru þetta afrekskonur, sem hafa æft
íþrótt sína í mörg ár, margar þeirra hafa íþrótt-
ina að atvinnu sinni. En allt það fellur í skugg-
ann af hárgreiðslu þeirra eða vaxtarlagi.
Hvernig í ósköpunum eiga þær eiginlega að
vera til að sleppa við svona gagnrýni? Meira að
segja Jessica Ennis, ein helsta frjálsíþrótta-
stjarna Breta, er kölluð fituhlunkur.
Annars hafa fáir líklega gengið jafn langt í
þessum efnum og Boris Johnson, borg-
arstjóri í London, með ummælum sínum í
breska dagblaðinu Telegraph þar sem hann
segir að ein helsta ástæðan fyrir áhuga
manna á Ólympíuleikunum sé hálfnöktu kon-
urnar sem keppa þar í strandblaki og „glitra
eins og hálfvotir otrar“.
Það er auðvitað alveg með ólíkindum hversu margir
eru tilbúnir til að tjá sig um hvernig kvenfólk á að líta út.
Þetta einskorðast ekkert við íþróttakonur, til dæmis
hafa ýmsar konur í stjórnmálum talað um að stundum sé
miklu meira rætt um útlit þeirra en hvað þær hafi fram
að færa. En þegar maður les athugasemdir um íþrótta-
konur, eins og sagt er frá hérna að ofan, dettur manni
helst í hug að viðkomandi hafi í misgáningi stillt á rásina
sem sendir út Ólympíuleikana, en hafi í raun og veru ætl-
að að horfa á fegurðarsamkeppni. (Það er að segja, ef
slík fyrirbæri eru ennþá sýnd í sjónvarpi).
annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Kynlegir Ólympíuleikar