Morgunblaðið - 18.09.2012, Page 18

FRÉTTASKÝRING
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
V
erð á minkaskinnum
hélst hátt og sum hækk-
uðu heldur á síðasta
uppboði þessa sölu-
tímabils hjá danska upp-
boðshúsinu Kopenhagen Fur. Ljóst
varð að sölutímabilið er það besta
fyrir minkabændur frá upphafi. Með-
alverð íslensku skinnanna hækkaði
um 24% í dönskum krónum frá síð-
asta sölutímabili sem talið var það
besta til þess tíma og íslenskir fram-
leiðendur héldu stöðu sinni með
næstverðmætustu skinnin.
Íslenskir minkabændur selja
skinn sín á uppboðum hjá Kopen-
hagen Fur. Verðið hækkaði mjög í
byrjun sölutímabilsins, aðallega
vegna aukins áhuga frá Kína og
Hong Kong en einnig frá öðrum
Asíuríkjum, Rússlandi og Suður-
Evrópu. Smábakslag kom á uppboð-
inu í júní og voru framleiðendur bún-
ir undir frekari lækkun á síðasta upp-
boðinu sem lauk sl. föstudag, meðal
annars vegna þess að blikur eru á
lofti í efnahagsmálum Kína.
Það varð þó ekki og geta nor-
rænir minkabændur fagnað besta
sölutímabili frá upphafi. „Andinn var
mjög góður, jafngóður hjá kaup-
endum og seljendum,“ segir Árni
Kristjánsson, framkvæmdastjóri
Samtaka íslenskra loðdýraræktenda,
sem var viðstaddur uppboðið.
20 milljónir minkaskinna voru
seld fyrir 10,5 milljarða danskra
króna á uppboðunum fimm. „Þetta
sölutímabil hefur verið ævintýralegt
og því lauk með stæl. Gott er að verð-
ið skuli hafa haldið svona út í gegn,“
segir Einar E. Einarsson loð-
dýraræktarráðunautur.
24% hækkun frá síðasta ári
Sölutímabilið hefur ekki verið
gert endanlega upp en reiknað er
með að 155 þúsund íslensk skinn hafi
verið seld. Meðalverð íslensku skinn-
anna er um 470 danskar krónur sem
svarar til 9.870 kr. íslenskra miðað
við meðalgengi tímabilsins. Með-
alverðið hefur hækkað um 24% í
dönskum krónum frá síðasta ári.
Danskir minkabændur fram-
leiða heimsins bestu skinn og fengu
504 krónur að meðaltali fyrir skinnið.
Útlit er fyrir að íslensku skinnin
haldi stöðu sinni sem næstbestu
skinnin þótt þau norsku séu ekki
langt undan. Yrði það þá þriðja árið í
röð sem íslenskir framleiðendur ná
þessum árangri. Grundvöllurinn er
vitaskuld margra ára ræktun og
gæðastarf.
Heildarútflutningsverðmæti
minkaskinna frá landinu verður sam-
kvæmt þessu nálægt hálfum öðrum
milljarði króna.
Búist við lækkun
Forystumenn minkabænda gera
ekki ráð fyrir að þetta háa verð hald-
ist endalaust. Sveiflur í framboði og
eftirspurn koma fram í verðsveiflum.
„Ég held að verðið hljóti að koma aft-
ur niður á jörðina,“ segir Einar Ein-
arsson. Árni Kristjánsson segir að sá
andi hafi verið í Kaupmannahöfn í
síðustu viku að menn búist við lækk-
un á næsta tímabili. Þó hafi margir
þættir áhrif og nefnir hann að mikið
muni ganga á birgðir ef vetur verður
harður á helstu markaðssvæðum.
Einar er bjartsýnn á gengi
greinarinnar til lengri tíma, segir að
markaðurinn sé orðinn stór þótt
vissulega hafi framleiðsla einnig
aukist. Hann segir að bændur
eigi að vera undir það búnir
að vinna á eitthvað lægra
verði en verið hafi síðustu ár.
Áætlað er að framleiðslukostn-
aður sé 5.500-5.700 kr. á hvert skinn
að meðaltali þannig að nokkurt borð
er fyrir báru.
Verðmæti minka-
skinna 1,5 milljarðar
Morgunblaðið/Ómar
Minkaskinn Mikil vinna er við fóðrun og hirðingu þessar vikurnar. Í nóv-
ember verða lífdýr valin og síðan hefst pelsun og nýtt sölutímabil.
18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. SEPTEMBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Snemma á ferlisínum skip-aði rík-
isstjórnin nefnd um
endurskoðun laga
um stjórn fiskveiða
og kallaði nefndina
sáttanefnd til að undirstrika
hvert keppikeflið væri. Unnið
skyldi að breyttri tilhögun við
stjórn fiskveiða eins og rík-
isstjórnin hafði boðað, en það
skyldi gert með breiðri sátt á
Alþingi og í sátt við þá sem
heyra undir lögin.
Ekki höfðu allir mikla trú á
að unnt væri að ná niðurstöðu
sem flestir gætu sætt sig við, en
þegar sáttanefndin lauk störf-
um var engu að síður útlit fyrir
að sú hefði orðið raunin. Fyrir
lágu tillögur sem höfðu verið
samþykktar nánast samhljóða í
nefndinni og hafði sú sátt náðst
vegna þess að stuðningsmenn
óbreytts kerfis höfðu stigið
risastórt skref í átt að kröfum
ríkisstjórnarflokkanna um
breytingar.
Eftir þetta hefði ríkisstjórnin
getað lokið málinu án verulegra
átaka og í þeirri sátt sem hún
sagðist vilja. Í ljós kom hins
vegar að sáttaviljinn var aðeins
í orði en ekki á borði. For-
ystumenn stjórnarflokkanna
höfnuðu leið eigin sáttanefndar,
sem starfað hafði undir forystu
núverandi velferðarráðherra,
og hleyptu málinu í algert upp-
nám og átök sem staðið hafa yf-
ir síðan, greininni og efnahags-
lífinu öllu til stórtjóns.
Við þinglok í júní sl. virðist
stjórnarandstaðan hafa gleymt
svikaferli ríkisstjórnarinnar.
Þá var gert samkomulag um
þinglok þar sem ríkisstjórnin
kom flestu því sem hún lagði
mesta áherslu á í gegnum þing-
ið en samdi við stjórnarand-
stöðuna um að í sumar yrði unn-
ið að fiskveiðistjórnunarmálum.
Þarna sýndi stjórnarand-
staðan mikla lipurð
svo ekki sé meira
sagt og sáttavilja
sem var langt um-
fram það sem svik-
ul ríkisstjórnin gat
ætlast til. En þrátt
fyrir þennan sáttavilja stjórn-
arandstöðunnar og síend-
urteknar ræður forystumanna
ríkisstjórnarinnar um bætt
vinnubrögð á Alþingi, sveik rík-
isstjórnin aftur.
Nú þegar niðurstaða liggur
fyrir eftir vinnu þessarar síðari
sáttanefndar og samkomulag
hefur orðið um ýmis atriði, þá
stíga fulltrúar beggja stjórn-
arflokka fram, þeirra á meðal
formaður Vinstri grænna, og
lýsa sig óbundna af sam-
komulaginu.
Sú ríkisstjórn sem nú situr á
einstakan svikaferil. Engu
breytir um hvað er samið við
hana eða hvernig. Hvort samn-
ingar eru munnlegir, handsal-
aðir eða undirritaðir breytir
engu. Hvort mál eru stór eða
smá og hvort samið er við fáa
eða marga hefur ekki heldur
neitt að segja. Ef ríkisstjórn-
inni hentar að svíkja samning
þá gerir hún það án þess að
hika.
Þetta hefur lengi legið fyrir
en aldrei jafn skýrt og nú enda
bætist sífellt í svikasöguna. Og
það augljósa er að ríkisstjórnin
mun ekki láta af þessari hegðun
sinni. Hún mun halda svikunum
áfram svo lengi sem hún situr,
enda hafa þau verið ótrúlega
árangursrík og ekki enn orðið
til þess að vinsælustu viðsemj-
endurnir neiti að setjast að
samningum.
Ef til vill verða þessi nýjustu
svik til að breyta viðhorfi við-
semjendanna. Að því hlýtur að
koma áður en yfir lýkur að þeir
sjá að ekki er hægt að semja við
þá sem bera enga virðingu fyrir
eigin loforðum.
Nú hefur
ríkisstjórnin svikið
sátt í sjávarútvegi
tvisvar sinnum}
Önnur sáttin líka svikin
Steingrímur J.Sigfússon
berst nú gegn ein-
angrun landsins
utan Evrópusam-
bandsins. En ekki
þykir honum öll
einangrun ill. Þess
vegna heimtar hann að eft-
irstöðvar VG og Samfylkingar
tryggi einangrun Sjálfstæð-
isflokksins í íslenskri pólitík.
Býður hann Framsókn þátt-
töku, sem sýnir enn víðsýni
Steingríms, því engum flokki
hefur hann sýnt meiri fyrir-
litningu síðustu misserin.
Steingrímur segir Sjálf-
stæðisflokkinn þurfa á póli-
tískri endurhæfingu að halda.
Um það segir Helgi Magn-
ússon fram-
kvæmdastjóri:
„Nú er rétt að
staldra við því
enginn núverandi
stjórnmálamaður á
Íslandi hefur aðra
eins reynslu á því
sviði og einmitt Steingrímur
J. Sigfússon. Hann var úti í
kuldanum í heil 18 ár! Hann
var í samfelldri stjórnarand-
stöðu frá 1991 til 2009 – og
það þurfti efnahagskreppu á
Vesturlöndum sem leiddi til
bankakreppu og hruns á Ís-
landi til þess að hann kæmist
að nýju í ráðherrastól. Eftir
18 ár úti í nepjunni komst
hann inn eftir að hrunið hafði
dunið yfir.“
Steingrímur ætlar
að setja Sjálfstæð-
isflokk út í kuldann,
en býður þó upp á
einangrun}
Steinull íslenskra stjórnmála Á
sl. ári gerði Hæstiréttur
Svandísi Svavarsdóttur um-
hverfisráðherra afturreka með
þá ákvörðun að hafna tillögu
sveitarstjórnar Flóahrepps um
aðalskipulag. Vilji Flóamanna var að gera ráð
fyrir aflstöð við Urriðafoss, í samræmi við
hugmyndir stjórnenda Landsvirkjunar. Hinn
vinstri græni ráðherra vildi hins vegar virkj-
anirnar út af kortinu, skv. pólitískri stefnu-
mörkun. Nú skyldi verndað en ekki virkjað.
Hæstiréttur sneri málinu við. Skipulagsvald
er sveitarfélagsins og því varð ráðherra að
láta í minni pokann í krafti þeirrar stað-
reyndar að hafa brotið lög.
Viðbrögð við dómi Hæstaréttar voru ekki
mikil. Mér segir svo hugur að einhverjir hafi
sagt sem svo að fólkið sem skipar æðsta dómstól landsins
væri að gera röggsömum ráðherra gráan grikk, konunni
sem berst fyrir náttúruvernd og er á móti stóriðju. Bera
má virðingu fyrir slíkum sjónarmiðum en megin-
punkturinn er samt sá að ráðherrann hugðist ná mark-
miðum sínum fram með því sem dæmdist ólöglegt.
Um sl. mánaðamót birti kærunefnd jafnréttismála þann
úrskurð að Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra, sem
einnig kemur úr röðum VG, hefði brotið jafnréttislög þeg-
ar hann skipaði karl en ekki konu í embætti sýslumanns á
Húsavík. Rök hnigu að því að konan væri verðugt verald-
legt yfirvald Þingeyinga. Ráðherra ákvað þó að láta mats-
kennda þætti og eigin viðhorf ráða og skipaði karlinn.
Konan sem ekki varð sýslumaður áfrýjaði,
kærunefndin úrskurðaði henni í vil og hafa
viðbrögðin verið skv. bókinni. Allt fór á hæsta
suðupunkt; mörg félagasamtök ályktuðu og
sumir úr flokki ráðherrans töldu afsögn blasa
við. Voru þessi sjónarmið sambærileg þeim
sem fram komu fyrir nokkrum misserum þeg-
ar forsætisráðherra skipaði karl í stað konu
sem skrifstofustjóra, þegar fyrrv. dómsmála-
ráðherra valdi karl en ekki konu sem dómara
við Hæstarétt og mætti þá lengi telja hliðstæð
mál. Raunar hafa flestir ráðherrar lent í affer-
um varðandi jafnréttismál; atgangi sem
stundum líkist reimleikum í sólskini.
Í nánast hverri viku berast fréttir af málum
þar sem kerfið er gert afturreka með mál, lítil
sem stór og á öllum þeim sviðum sem á könnu
stjórnvalda eru. Svona hefur þetta verið alla tíð og er
ekki bundið núverandi valdhöfum. Og yfirleitt eru eft-
irköst þessara mála ekki langvarandi, í fjölmiðlum eru
þau útrædd á nokkrum dögum og fórnarlambi er bættur
miski.
Umhverfisráðherra braut skipulagslög, eins og að
framan segir, í pólitískum tilgangi og var dæmd á æðsta
dómstigi. Hefur hún þó hvergi goldið þess þrátt fyrir að í
öllum tilvikum sé grafalvarlegt að fólk í æðstu stöðum
brjóti leikreglur samfélagsins. Því gerist sú spurning
áleitin hvort alvarlegra sé, skv. almennri réttlætiskennd
fólks, að brjóta jafnréttislög en önnur. Svo virðist vera
og gaman væri að vita ástæðuna. sbs@mbl.is
Sigurður Bogi
Sævarsson
Pistill
Reimleikar í sólskini
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Þrjú ný minkabú hafa tekið til
starfa á þessu ári, öll í eldri úti-
húsum. Alls eru minkabúin orð-
in 25. Starfandi minkabændur
hafa notað það fjárhagslega
svigrúm sem gott verð síðustu
ára hefur skapað til að endur-
nýja bú sín. Þá var einn nýr
minkaskáli byggður á þessu ári,
á Syðra-Skörðugili í Skagafirði.
„Okkur líkar þetta ágætlega
en þetta er drjúg vinna,“ segir
Björn Harðarson kúabóndi í
Holti í Flóa sem innréttaði göm-
ul fjárhús og hlöðu og fyllti af
loðdýrabúrum.
„Ég var að spá í sauðfé en sá
að lítið er upp úr því að hafa.
Fékk svo tengdason minn sem
er smiður til að prófa þetta með
mér. Við erum allar helg-
ar í þessu. Ef verð-
ið heldur sér
ætti þetta að
skila ágætis
kaupi,“
segir
Björn.
Drjúg vinna
við minkinn
ÞRJÚ NÝ MINKABÚ