Morgunblaðið - 18.12.2012, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN 25
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 2012
Einmitt núna í svartasta skamm-
deginu, þegar þjóðin er að draga
fram jólaljósin og önnum kafin við
að undirbúa náðarhátíð norð-
urhjarans – ævaforna hefð, er rétt
að ræða lítillega vandmeðfarin
málefni, líkt og þekkingu Svía á
kjarnorkuknúinni raforkufram-
leiðslu sem sú tæknivædda þjóð
tendrar ljósin sín með.
Nýlega lauk endurnýjun eins af
þrem kjarnakljúfum Ringhals-
kjarnorkuversins nærri Varberg á
vesturströnd Svíþjóðar. Hrikalegt
mannvirki! Svíar verða eins og
aðrir að reiða sig á raforku og
strax er farið að ræða um minnk-
andi þörf á innflutningi rafmagns
frá Noregi, ekki síst í ljósi þess að
vatnsaflsvirkjanirnar búa að mikl-
um rigningum í landinu síðustu
misserin.
Öryggisviðbúnaðurinn og verk-
lagsferlarnir í Ringhals eru vita-
skuld í sífelldri endurskoðun og öll
framganga þeirra í þessu máli –
sem og hjá t.d. Volvo og Scania –
er þvílík, að nágrannaþjóðirnar
gerðu rétt í að hafa hana til fyr-
irmyndar, gætu þær það.
Vísast munu íslenskir vinstri-
grænir nú reka upp ramakvein
sem lengi munu bergmála innan
veggja þeirra bygginga sem hýsa
ráðuneytin sem þeir hafa illu heilli
lagt undir sig – og sliga íslenska
samfélagið, sárlega vantandi víð-
sýnt fólk og reynt í framtíðar fyr-
irliðasveitina. Ekki þetta illa
heppnaða samkrull sem skapaðist
eftir skelfilegasta lost sem hent
hefur eina þjóð svo menn muni.
Lygar og svik talin í lagi; „Það
varð hér hrun.“ Leyndarhyggja
leyfð.
Hvernig svo til allt gat farið á
versta veg og bæði tíma og verð-
mætum sóað – almenningur hrak-
inn út á kaldan klakann í kyn-
slóðatali og fyrirtækjum fórnað í
kjölfar skefjalausustu skuldasöfn-
unar bankaeigenda sem mann-
kynssagan kann að greina frá –
verður ugglaust í framtíðinni tekið
fyrir sem dæmi um þjóðarógæfu á
alþjóðamælikvarða. Gott að Ís-
lendingar eru ekki grátgjarnir.
Þetta hlýtur samt allt að lagast
með vorinu – sem ævinlega kemur
á eftir vetrarkuldunum.
PÁLL PÁLMAR
DANÍELSSON,
leigubílstjóri.
Rafmagn ræður för
Frá Páli Pálmari Daníelssyni
Bréf til blaðsins
Þeir skriffélagar
Gunnar H. Gunn-
arsson og Örn Sig-
urðsson, langtímatals-
menn svonefndra
Samtaka um betri
byggð, senda mér
kveðju í grein sinni í
Morgunblaðinu 12.
desember. Svo mörg-
um rangfærslum er
þar safnað á einn stað
að erfitt er að leiðrétta þær allar
innan þeirra stærðarmarka, sem
gilda fyrir aðsendar greinar til
blaðsins.
„Flugvellirnir í upptalningu Leifs
eru að meðaltali í 5,8 km fjarlægð
frá miðborgunum.“ Hártoganir af
þessu tagi eru í besta lagi hjákátleg-
ar, þegar haft er í huga að umrædd-
ar sex stórborgir, Boston, London,
New York, Stokkhólmur, Rio de
Janeiro og Washington D.C., þekja
mjög stór landsvæði, og eru varla
með „miðborg“ sína skilgreinda í
einum litlum punkti. Í nánari skil-
greiningu þeirra félaga er Reykja-
víkurflugvöllur síðan sagður „í mið-
borginni sjálfri í 0,0 m fjarlægð – í
Ground Zero“!
Um raunverulega miðju höfuð-
borgarinnar má eflaust deila. Á vef-
síðu Reykjavíkur var skráð að
stundum hefði verið bent á mót Að-
alstrætis, Hafnarstrætis og Vest-
urgötu sem upprunalega miðju
Reykjavíkur, en þar sé gamall við-
miðunarpunktur allra götunúmera
borgarinnar. Á vefsíðunni var þó
einnig birt mun raunhæfari við-
miðun um „miðju búsetu“ og sýnd
tilheyrandi kort, sem miðuðu síðast
við apríl 2010. Þá var þungamiðja
búsetu í Reykjavík á austanverðri
skólalóð MS og Vogaskóla við
Ferjuvog, en þungamiðja búsetu á
öllu höfuðborgarsvæðinu rétt fyrir
austan Hörgsland, skammt frá
Fossvogsskóla.
„Ákveðið hefur verið að leggja
niður Bromma-flugvöll.“ Í janúar sl.
stóð Háskólinn í Reykjavík fyrir
málþingi um flugmál og fjallaði þar
m.a. Henrik Littorin
frá Swedavia um flug-
velli Stokkhólms-
borgar. Þar kom fram,
að frá því að Arlanda
byrjaði að þjóna milli-
landafluginu árið 1962
hefði margsinnis komið
til álita að loka
Bromma-flugvelli, en
ávallt verið fallið frá
því. Árið 2008 hefði síð-
an verið gert „lang-
tímasamkomulag“ milli
sænsku flugmálastjórn-
arinnar (þá LFV, nú Swedavia) og
borgarstjórnar Stokkhólms um
áframhaldandi rekstur Bromma og
gildir það til ársins 2038.
„Aðeins er leyft sjónflug um
London City Airport.“ Hvernig
dettur mönnum í hug, að flugvöllur,
sem þjónar þremur milljónum far-
þega á ári, 20% fleiri en fara samtals
um Keflavík og Reykjavík, sé aðeins
með sjónflug? Hið rétta er að á
LCA-flugvellinum eru tvö blind-
lendingarkerfi (ILS), hvort á sínum
enda flugbrautarinnar, fjarlægð-
armælir (DME), radíóviti (NDB) og
aðflugsljós, þannig að þarna er fyrst
og fremst um að ræða blindflug
(IFR).
„Í tveimur óháðum rannsóknum
erlendra flugvallarsérfræðinga um
1964 (Hellmann, Svíþjóð / Buckley,
BNA) er Vatnsmýri talin lakasti
kosturinn af fjórum á höfuðborg-
arsvæðinu.“ Hér hefði nú vel mátt
geta þess, að skilgreint verkefni
bæði Buckleys og Hellmanns var að
kanna möguleika á stórum flugvelli í
eða við höfuðborgina, sem gæti
sinnt öllu íslensku millilanda- og
innanlandsflugi. Í forsendum Buck-
leys var miðað við tvær flugbrautir,
2.134 m langa aðalflugbraut (síðar
lengd í 3.048 m) og 1.951 m þver-
braut (síðar lengd í 2.749 m). Slíkur
flugvöllur kemst að sjálfsögðu
hvergi fyrir í Vatnsmýrinni og skýr-
ir það þáverandi röðun valkostanna.
Svo vill til, að mér sem þáverandi
framkvæmdastjóra flugöryggisþjón-
ustu Flugmálastjórnar Íslands var
falið að vinna náið með hinum
merka verkfræðingi Bertil Hell-
mann (sem er frá Finnlandi en ekki
Svíþjóð) og þekki því vel til hug-
mynda hans og gagna frá þessum
tíma. Bæði Buckley og Hellmann
komust að þeirri meginniðurstöðu,
að eina raunhæfa stæðið fyrir stór-
an flugvöll við höfuðborgina væri á
Álftanesi. Hins vegar sló þáverandi
félagsmálaráðherra (sem reyndar
var einnig samgönguráðherra) þann
möguleika fljótt út af borðinu, þegar
hann aflétti öllum fyrri hömlum á
byggð á Álftanesi, – en það er önnur
og mun lengri saga!
„Staðfesti dr. Haraldur Ólafsson
veðurfræðingur að athugun á
skyggni og skýjahæð gæfi til kynna
að nýting flugvallar á Hólmsheiði
yrði yfir 96%. Flugrekendur telja að
95% nægi.“ Hér eru þeir félagar enn
einu sinni að rugla saman kröfum.
Mér er ekki kunnugt um aðra 95%-
kröfu en þá sem tilgreind er í al-
þjóðareglum svonefnds ICAO Ann-
ex 14 (Aerodromes), sem fjallar um
hönnun, byggingu og rekstur flug-
valla, og varðar eingöngu nauðsyn-
legan fjölda flugbrauta til þess að
95% lágmarksnýtingu verði náð
miðað við tiltekin gildi þess hlið-
arvinds, sem flugvélar þola. Þessi
krafa hefur ekkert að gera með
hugsanlega nýtingu flugvallar miðað
við tiltekin gildi skyggnis og skýja-
hæðar, sem m.a. eru veruleg háð
þeim tækjabúnaði, sem þar er til-
tækur fyrir blindaðflugið. Að sjálf-
sögðu þarf sú nýtingartala að vera
miklu hærri, eða yfir 99%. Hafa ber
í huga að möguleikar á lendingu í
aðeins 95% tilvika þýðir að umrædd-
ur flugvöllur væri „lokaður“ í 18
daga á ári – og hætt er við að núver-
andi leiðakerfi Icelandair myndi
fljótlega hrynja ef slíkt ætti að gilda
fyrir Keflavíkurflugvöll.
Miðjumoð og meinlokur
Eftir Leif
Magnússon » Bæði Buckley og
Hellmann komust að
þeirri meginniðurstöðu,
að eina raunhæfa stæðið
fyrir stóran flugvöll við
höfuðborgina væri á
Álftanesi.
Leifur Magnússon
Höfundur er verkfræðingur.
ÞRÍR FRAKKAR Baldursgötu 14, Reykjavík - Sími: 552 3939
Opið virka daga 11:30 - 14:30 og 18:00 - 22:00
Opið um helgar frá 18:00 - 23:00
frakkar@islandia.is - www.3frakkar.com
Í gamla bænum - rétt við hjarta miðborgarinnar
Þrír Frakkar
Café & Restaurant
Hádegistilboð virka daga fram að jólum.
Súpa, nýbakað brauð og gratineraður
Plokkfiskur
1890 kr
Geymslu-
fiessar hillur geta allir sett saman
Skrúfufrítt og smellt saman
í bílskúrinn,
geymsluna,
heimili›
og fyrirtæki›
og dekkjahillur
viðbótare
ining kr. 1
1.357.-