Morgunblaðið - 25.04.2014, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. APRÍL 2014
DÚKAR OG SERVÍETTUR
Mikið úrval af
fallegum dúkum og
servíettum í ýmsum
stærðum og gerðum
Lítið við ogskoðið úrvalið
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta
Síðumúla 32, Reykjavík ▪ Tjarnargötu 17, Keflavík ▪ Glerárgötu 32, Akureyri
Sími 588 5900 ▪ alnabaer.is ▪ Opnunartími: mán -fös 11-18
Beis eða hvítur dúkur
Verð frá kr. 4.190
teg. Polyester
Stærðir: 150x220,
150x250, 150x300,
150x320
Hvítur dúkur
Verð frá kr. 4.690
teg. Polyester
Stærðir: 150x220,
150x250, 150x300
Hvítar servíettur
teg. Polyester
6 stk. í pakka
kr. 1.800
Blúnda ásamt
undirdúk,
2 saman í kassa.
Verð frá kr. 7.650
teg. Polyester
Stærðir: 160x220,
160x250, 160x300
Drapplitaður
hördúkur
með servíettum.
Verð frá kr. 9.200
Stærð 160x230,
160x280
Gylfaflöt 7, Grafarvogi | Sími 587 8700 | www.krumma.is
Verð
15.900 kr.
Hjól fyrir börn
tveggja ára og eldriÖll bö
rn fá
sápukú
lur í
sumarg
jöf
Aðalkostur jarð-
gufuorkuvera er lítið
útslepp gróðurhúsa-
lofttegundarinnar
CO2, oft aðeins nokk-
ur prósent miðað við
kg CO2 frá brennslu
á einni megawatt-
stund (MWh) orku úr
jarðeldsneyti borið
saman við jafnmikila
orku framleidda í
jarðgufuaflsvirkjunum. Vegna
þessa er talað um hreint eða
grænt eldsneyti á heimsvísu.
Ókostur er hins vegar baneitrað
brennisteinsvetni (H2S) sem bæði
erfitt og dýrt er að gera óvirkt áð-
ur en það dreifðist um næsta ná-
grenni og er skaðlegt
öllu lifandi og veldur
tæringu á mann-
virkjum og gengur í
samband við kopar og
silfur. Við öndum að
okkur til jafnaðar 20
m3 lofts á hverjum
sólarhring með sam-
tals yfir 90 míkró-
grömmum af H2S-
gasi en á einu ári
samtals að meðaltali
um 34 milligrömmum
af þessu svæsna
taugaeitri samkvæmt ársmæl-
ingum á Grensásveginum. Og
þetta er viðbótarmengun, bætist
við hina sem fyrir var.
Vatnsgufan sem fer út í loftið
tekur með sér CO2 og H2S en hún
getur verið 20-50 sinnum meiri að
magni en þessar tvær lofttegundir
til samans. Vatnsgufa veldur líka
gróðurhúsaáhrifum þótt lítið sé
gert úr því. Í Hveragerði koma 40
t H2S beint á ári frá gufuvinnslu
og 140 t frá hverum eða hálft tonn
daglega. Frá tveim jarðgufuafls-
virkjunum í nágrenni höfuðborg-
arinnar koma nú beint árlega rúm
30.000 t H2S á ári (15-földun frá
1996) eða um 170 sinnum meira en
í Hveragerði. Það er einu sinni svo
að H2S kemur margfalt meira úr
iðrum jarðar á Hengilssvæðinu og
fyrir norðan en víðast annars stað-
ar í heiminum. Suður með sjó er
þetta mörgum sinnum minna.
Til að gera sér grein fyrir magni
H2S er hér miðað við framleidda
orku í MWh ( 1000 kWh). Hjá ís-
lensku jarðgufuaflsvirkjunum var
H2S útslepp um 7,5 kg á MWh að
meðaltali árið 2012. Heim-
ilisrafmagnið til mín kostaði síðast
með vaski 113 USD MWh en stór-
iðjan fær rafmagnið á verði sem
gæti verið í kringum 25 USD á
MWh (Landsvirkjun 2010) en það
er vatnsafl með langan afskrift-
artíma virkjana. Álver hafa verið
byggð til 25-30 ára endingar og af-
skrifuð á 15 árum. Hvað skyldi
jarðgufurafmagnið vera selt á? Til
að hreinsa eitt tonn af H2S má
áætla 1000 USD kostnað og fyrir
hreinsun 7,5 kg H2S fyrir hvert
MWh rafmagnsorku framleidda
þyrfti þá 7,50 USD fyrir hvert
MWh í þetta. ÍSAL fór í gang
1969 og var komið með ryk- og
flúorvetnishreinsun (2000 t HF
gas ) 1982 af nýjustu og bestu
gerð sem byrjað var að prófa í
Noregi eftir 1970. Hreinsibúnaður-
inn kostaði 43 m USD og tók þrjú
ár að koma honum og afsogskerf-
inu fyrir. Að vísu var gerð tilraun
til að þróa íslenskan hreinsibúnað
en tókst ekki.
Að afeitra H2S frá öllum jarð-
gufuaflsvikjunum landsins gæti
kostað nálægt sömu upphæð ár-
lega og þá miðað við 7% vexti og
sex ára endurgreiðslu á yfir 120 m
USD fjárfestingu. Þótt hér sé far-
ið lauslega með tölur má áætla á
sama hátt að 3,5 milljarða króna
árlega myndi kosta að tryggja há-
marks loftgæði varðandi H2S á
Stór-Reykjavíkursvæðinu.
Stöðug mengun H2S getur vald-
ið versnandi heilsu og hefur US
EPA ráðlagt mörk ekki hærri en 1
míkrógramm fyrir stöðuga meng-
un fullorðina yfir ævina. Nýi stað-
allinn um loftgæði H2S leyfir fimm
sinnum meira auk hárra toppa
sem ekki ræðst við nema með
afeitrun í virkjununum. Um 30%
raforku landsins eru í dag fram-
leidd með jarðgufu og fer vaxandi.
Það er því tímabært að takmarka
útsleppið frá jarðvarmavirkjunum
sem er orðið ofboðslega mikið og
það á heimsvísu. Það hlýtur að
hafa verið gert ráð fyrir einhverri
hreinsun í orkuverðinu enda löngu
vitað um H2S-vandamálið. Það
sparar mikla peninga að vera laus
við alla hreinsun mengunarefna en
þá er verið að leika sér að eldinum
eins og sagan hefur iðulega sýnt.
Því ekki að láta íbúana njóta vaf-
ans og kippa þessu í lag?
Hér á undan voru notuð gróf
viðmið um kostnað frá THIO-
PACQ ferlinu (eitt af mörgum
ferlum sem mætti skoða) með yfir
99% hreinsun. Núna ætlar dótt-
urfélag OR að láta þróa í eitt ár
15% (2.400 t) niðurdælingu á H2S
gasi og taka síðan ákvörðun um
framhaldið fyrir Hellisheið-
arvirkjun! Gæti orðið lausnin?
Hringrásun allra efna er jú fram-
tíðin.
Eftir Pálma
Stefánsson »Hreina orkuvinnslan
úr iðrum jarðar er
bæði mesti og versti
staðbundni meng-
unarvaldurinn og
stærsti umhverfissóðinn
hér á landi um þessar
mundir.
Pálmi Stefánsson
Höfundur er efnaverkfræðingur.
Hvað skyldi kosta að afeitra H2S
hjá jarðgufuorkuverum landsins?
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir aðsendar grein-
ar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar á aðra miðla.
Að senda grein
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu
mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist felligluggi þar sem liðurinn "Senda inn
grein" er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað þarf notandinn að nýskrá sig inn
í kerfið. Ítarlegar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi í skráningarferlinu. Eftir að
viðkomandi hefur skráð sig sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu
notanda og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er að senda greinar allan sólar-
hringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla virka daga í síma
569-1100 frá kl. 8-18.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| brids@mbl.is
Páskamót Breiðfirðinga
Sunnudaginn 13.4. var páskamót
Breiðfirðingafélagsins, spilaður var
barómeter. Spilað var á 12 borðum.
Úrslit urðu þessi:
Ólöf Ólafsdóttir - Jón Hákon Jónsson 341
Hafliði Baldursson - Árni Guðbjss. 334
Hulda Hjálmarsd. - Unnar A. Guðmss. 328
Þorl. Þórarinss. - Haraldur Sverriss. 324
Halldór Þorvaldss. - Magnús Sverriss. 319
Næst verður spilað sunnudaginn
27.4. en þá hefst þriggja kvölda tví-
menningskeppni.
Spilað er í Breiðfirðingabúð,
Faxafeni 14, á sunnudögum kl. 19.
- með morgunkaffinu