Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.07.2014, Blaðsíða 22

Ábreiða úr ull. 130 x 200 cm. 9.995,- NÚ 7.495,-
Bergen ábreiða
Stóll, plast, petrol. Verð 24.900,- NÚ 17.900,-
Click stóll
140 x 200/60 x 63 cm.
Fjer rúmföt
VERÐ NÚ
7.495.-
VERÐ NÚ
17.900.-
ÚTSÖLULOK ÚTSÖLULOK ÚTSÖLULOK ÚTSÖLULOK ÚTSÖLULOK ÚTSÖLUL
SPARAÐU
25%
AFÖLLUM
SUMARVÖRUM
Garðstóll með 7 stillingum.
14.900,- NÚ 8.900,-
22 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.7. 2014
Heilsa og hreyfing
Þ
að virðist að eitthvað
óvenjulegt gerist í manns-
sálinni þegar knattspyrna
er annars vegar. Mörgum
þykir stemningin á vellinum engu
lík og sækja aftur og aftur í að
horfa á sína menn spila. Aðrir geta
ekki hugsað sér neitt betra en
skemmtilega samverustund með fé-
lögunum á góðum bar eða heima í
stofu, með boltann á skjánum og
kaldan bjór í hendi.
Gaman er að velta fyrir sér sál-
fræðinni að baki vinsælustu íþrótt
heims, eins og hún snýr að aðdá-
endunum sem fylkja sér á bak við,
og virðast stundum binda allar sín-
ar vonir við, ellefu spengileg
hreystimenni á vandlega snyrtri
grasflöt.
Fáir eru betri til að eiga við gott
samtal um fótbolta og sálfræði en
Hjalti Jónsson. Hjalti er með dokt-
orsgráðu í sálfræði, starfar á geð-
sjúkrahúsinu í Árósum og við Há-
skólann í Óðinsvéum. Áður spilaði
hann með liði ÍBV og vann Ís-
landsmeistartitil með liðinu. Sem
unglingur æfði hann einnig um
skeið með liði St. Pauli í Hamborg.
Aðgengi og markaðssetning
Aðspurður um vinsældir knatt-
syrnu bendir Hjalti á að þar spili
saman bæði eiginleikar íþrótt-
arinnar sem afþreyingar, sú menn-
ing sem orðið hefur til í kringum
það að horfa á knattspyrnuleiki, og
svo auðvelt aðgengi að íþróttinni.
Þannig sé knattspyrna íþrótt
sem auðvelt er og ódýrt að stunda:
aðeins þurfi völl og bolta og geta
þá allir verið með. Þegar fólk svo
spilar knattspyrnu í frístundum sé
það líklegra til að fylgjast með
gangi fremstu knattspyrnuliða.
„Eins og staðan er í dag má heldur
ekki gera lítið úr markaðssetningu
íþróttarinnar. Heilmiklir fjármunir
fara nú í að útbreiða áhuga á fót-
bolta, og almenningur er mjög
móttækilegur fyrir því að fylgjast
með leiknum enda getur hann ver-
ið æsispennandi og gefið fólki
mikla tilfinningalega útrás.“
Bendir Hjalti á að á áhorf-
endapöllunum leyfi fólk sér hegðun
sem þætti óviðeigandi víðast hvar
annars staðar, en geti verið mjög
hreinsandi fyrir sálina. „Þegar
fylgst er með fótboltaleik getur
fólk sleppt fram af sér beislinu og
fengið í gegnum það losun fyrir
ýmiskonar ergelsi daglegs lífs.
Sumir hreinlega umturnast, eru al-
gjörlega á valdi tilfinninganna, ým-
ist hella úr skálum reiði sinnar yfir
dómara og leikmenn eða fallast
tárvotir í faðma við sessunauta
sína. Þú sérð ekki mikið um faðm-
lög milli fullorðinna karlmanna
annars staðar en í áhorfendastúk-
unni þegar mark er skorað.“
Ekki síður mikilvægur eiginleiki
knattspyrnu er að í gegnum leikinn
fær mannskepnan tækifæri til að
samsama sig öðrum. „Það er ein af
grunnþörfum okkar að vilja til-
heyra hópi. Þar fáum við fé-
lagsskap og samveru en einnig
geta þeir hópar sem við tilheyrum
að hluta til mótað sjálfsmynd okk-
ar. Sumir tilheyra mörgum ólíkum
hópum og geta því borið „hatta“
ólíkra hópa. Ég gæti t.d. sagt að
ég tilheyri hópnum sem er fjöl-
skylda mín, sem fjölskyldufaðir, ég
tilheyri hópnum „sálfræðingar“ og
ég á líka hlutdeild í hópnum „Man-
chester United aðdáendur“.“
Vinir og óvinir
Þar kemur fram eitt áhugaverðasta
einkenni íþróttarinnar, og nokkuð
sem knattspyrna á sameiginlegt
með mörgum öðrum vinsælum hóp-
íþróttum s.s. amerískum fótbolta,
krikket og rúgbí. „Maður getur til-
heyrt mörgum hópum á sama tíma,
og verið erkióvinur einhvers þegar
maður setur á sig hatt eins hóps á
einu sviði, en verið besti vinur á
öðru sviði. Aðdáandi Manchester
getur hlakkað yfir óförum ná-
granna síns þegar liðið hans Liver-
pool tapar leik en báðir eru síðan á
sama báti og samgleðjast þegar
enska landsliðið stendur sig vel.“
Þessi þörf til að tilheyra liði, og
hvetja áfram, fær fólk til að ákveða
að halda með hinum og þessum lið-
unum, stundum að því er virðist af
mjög litlu tilefni. Sumir velja sér
lið út af hverfinu þar sem þeir búa,
aðrir út af litnum á treyjunni eða
þeir láta valið ráðast af því hvaða
lið er sigursælast þá stundina. Ís-
lendingar sem fylgjast spenntir
með HM velja kannski að hvetja
áfram þýska liðið, því þeim þykir
þýski bjórinn góður, eða með því
spænska því þeir áttu gott misseri
í skiptinámi í Madrid eitt sinn. „Og
sumir halda gagngert með þeim
sem stendur verr að vígi í hverjum
leik,“ segir Hjalti.
Gaman er síðan að skoða hvern-
ig áhuginn á knattspyrnu getur
smitast manna á milli. Oft berst
t.d. tryggðin við tiltekið fótboltalið
á milli ættliða. „Það getur líka ver-
ið sterkur hópþrýstingur til staðar
um að ekki bara halda með til-
teknu liði heldur hafa áhuga á fót-
bolta yfir höfuð. Áhugi á íþróttinni
er svo almennur að þeir sem ekki
fylgjast með geta upplifað sig fyrir
utan hópinn, ófærir um að taka
fullan þátt í samræðum eða eiga
hlutdeild í tilfinningaþrungum sam-
verustundum þegar horft er á
spennandi leik.“
Liðkar fyrir samskiptum
Þannig getur knattspyrnan oft
virkað eins og n.k. „smurning“ fyr-
ir félagsleg samskipti sem og ís-
brjótur, og getur valdið ákveðnum
núningi ef knattspyrnuþekkinguna
vantar. „Ég verð t.d. að játa að
eins gaman og mér þykir að spila
fótbolta, þá þykir mér yfirleitt
miklu meira spennandi, sem áhorf-
andi, að fylgjast með snörpum
handboltaleik. Á árunum með ÍBV
gerðist það stundum að einhver úr
röðum stuðningsmanna gaf sig á
tal við mig á förnum vegi og vildi
tala um enska boltann, og hélt að
ég hlyti að þekkja ensku deildina
inn og út, verandi knattspyrnumað-
ur. Þessi samtöl enduðu yfirleitt
ekki of vel, sirka fimm mínútum
síðar, þegar orðið var ljóst að ég
vissi ekkert hvað viðkomandi var
að tala um.“
SUMUM ÞYKIR FÁTT BETRA EN KNATTSPYRNA
Hvað er svona
skemmtilegt
við fótbolta?
SÁLFRÆÐINGURINN OG KNATTSPYRNUMAÐURINN HJALTI
JÓNSSON SEGIR AÐ ÍÞRÓTTIN SVARI MÖRGUM GRUND-
VALLARÞÖRFUM ÁHORFENDA, S.S. FYRIR ÞAÐ AÐ TIL-
HEYRA HÓPI OG FÁ ÚTRÁS FYRIR STERKAR TILFINNINGAR
Ásgeir Ingvarsson asgeiri@mbl.is
Gömul íþróttameiðsli, áverkar og aldur gera það oft að verkum að við drögum úr hreyfingu.
Þá er um að gera að leita til sérfræðinga sem hjálpa okkur að finna réttar íþróttir og hreyfingu
sem hentar til að styrkja okkur og bæta. Sund og hjólreiðar hafa t.d. hjálpað mörgum að ná
sér eftir íþróttameiðsli en það fer þó auðvitað eftir eðli meiðslanna.
Leitum liðsinnis sérfræðinga