Málfríður - 15.03.2012, Blaðsíða 12

málum ..Það.virðist.því.ekki.vera.dregið.úr.yfirlýsing-
um. um. mikilvægi. kunnáttu. nemenda. í. tungumálum.
en. rými. kennara. og. skóla. til. að. veita. nemendum. þá.
þekkingu.verulega.skert .
Elna. Katrín. Jónsdóttir. hefur. bent. á. að. okkur.
Íslendinga. skorti. stefnu. í. kennslu. erlendra. tungu-
mála ..Hún.nefnir.að.á.undanförnum.árum.hafi.verið.
mikil. átök. um. menntastefnu. og. skólastarf,. bæði. með.
nýjum.lögum.um.framhaldsskóla.frá.2008.og.svo.efna-
hagshruninu.í.kjölfarið ..Of.mikið.hafi.verið.einblínt.á.
skipulagningu. og. umbúðir. náms. í. stað. þess. að. móta.
stefnu.sem.verður.til.þess.að,.í.dag,.er.ekki.ljóst.hvar.
við.stöndum.eða.hvert.við.stefnum.hvað.varðar.nám.
og.kennslu.erlendra. tungumála ..Skilyrði.nemenda. til.
tungumálanáms.hafi.versnað.undanfarinn.áratug.þrátt.
fyrir. aukna. kröfu. samfélagsins. um. haldbæra. tungu-
málakunnáttu.í.dönsku.og.3 ..máli.auk.fleiri.mála.svo.
sem. kínversku,. japönsku. eða. rússnesku. (Elna. Katrín.
Jónsdóttir.2010) .
Við. Íslendingar. berum. okkur. gjarnan. saman. við.
nágranna.okkar.á.Norðurlöndunum.hvað.menntamál.
varðar .. Nefna. má. meðal. annars. PISA. könnunina. þar.
sem.borinn.er.saman.árangur.15.ára.nemenda.í.OECD-
löndunum.í.lestri,.stærðfræðilæsi.og.náttúrufræðilæsi ..
Mikið. var. horft. til. Norðurlandanna. við. undirbúning.
áforma.um.styttingu.náms.til.stúdentsprófs.árið.2003.
og.íslenska.stúdentsprófið.borið.saman.við.það.danska.
og.sænska.þar.sem.nemendur.ljúka.stúdentsprófi.18-19.
ára.gamlir,.eftir.3.ára.nám .
Smári.Geirsson,.Norðfirðingur.sem.hefur.starfað.við.
kennslu,. fræðimennsku. og. bæjarpólitík,. hefur. kynnt.
sér. sögukennslu. í. norskum. framhaldsskólum .. Hann.
komst.að.því.að.innan.þriggja.ára.framhaldsskólanáms.
í. Noregi. gefst. ekki. mikið. rými. fyrir. nemendur. til. að.
bæta.við.sig.þekkingu.utan.kjarna.miðað.við.það.sem.
gerist. á. Íslandi .. Smári. ræddi. einnig. við. norska. fram-
haldsskólakennara.um.kosti.og.galla.þriggja.ára.náms.
til. stúdentsprófs:. „Allir. þeir. norsku. kennarar. sem. að.
ég. var. í. samskiptum. við,. dauðöfunda. Íslendinga. af.
fjögurra.ára.framhaldsskóla ..Telja.það.að.þeir.séu.í.allt.
of.þröngri.stöðu.með.þriggja.ára.skóla,.auk.þess.sem.
að.nemendurnir.sem.fara.út.úr.skólunum.séu.of.ungir.
til. þess. að. hefja. akademískt. háskólanám. til. dæmis”.
(Smári.Geirsson.2011) ..Þegar.áform.voru.uppi.um.að.
stytta. íslenskt. stúdentspróf. í. þrjú. ár,. ætli. danskir. og.
sænskir.framhaldsskólakennarar.hafi.verið.spurðir.um.
þeirra. skoðun. á. þriggja. ára. skóla. sem. svo. mikið. var.
horft.til?
Danskir.menntaskólar.starfa.eftir.námskrá.frá.1999.
(Danish. Agency. for. International. Education. 2010) ..
Eitt.af.almennum.markmiðum.sem.koma.fram.í.nám-
skránni. er. að. skólarnir. eigi. að. stuðla. að. því. að. nem-
endur.fái.alþjóðlegan.skilning.og.verði.meðvitaðir.um.
umhverfi.sitt ..Það.hlýtur.að.fela.í.sér.fjölbreytta.tungu-
málakennslu .
Í. sænsku. námskránni. er. einnig. fjallað. um. mikil-
vægi. góðrar. tungumálakunnáttu:. „The. ability. to. use.
a. number. of. languages. is. important. for. international.
contacts,. and. for. an. increasingly. internationalised.
labour.market.in.order.to.take.advantage.of.the.rapid.
developments.taking.place.in.information.and.comm-
unications.technologies,.as.well.as.for.further.studies ..
A.knowledge.of. languages. is.needed. for. studies,. tra-
velling. in. other. countries. and. for. social. and. vocatio-
nal. contacts. of. different. kinds”. (National.Agency. for.
Education.2001a:.107) .
Vorið.2011,.þegar.verið.var.að.leggja.lokahönd.á.nýja.
aðalnámskrá. fyrir. framhaldsskóla,. lagði. ég. könnun.
fyrir.nemendur.í.1 ..bekk.Menntaskólans.á.Akureyri,.en.
þeir.voru.þá.fyrsti.árgangurinn.til.að.fylgja.nýju.nám-
skránni ..Kannaði.ég.hug.þeirra.til.tungumála.og.þeirrar.
ákvörðunar.MA.að.halda.inn.í.kjarna.allra.brauta.jafn.
mikilli. dönsku. og. 3 .. máli. og. verið. hafði. í. eldri. nám-
skrá .. Stór. hluti. þeirra. sem. svaraði. könnuninni. segist.
hafa.áhuga.á.að.læra.tungumál.og.margir.hafa.hug.á.að.
stunda. framhaldsnám. erlendis .. Mjög. stór. hluti. hefði.
valið. sér. eitt. eða. fleira. erlent. tungumál. hefði. nem-
endum. verið. gert. kleift. að. raða. stúdentsprófinu. sínu.
saman.sjálfir. fyrir.utan.45. f-eininga.kjarna. í. íslensku,.
ensku. og. stærðfræði. (Anna. Eyfjörð. Eiríksdóttir. 2011:.
60-79) .
Nemendur.gera.sér.því.ljóst.hversu.mikilvægt.er.að.
kunna.fleiri.tungumál ..Mikilvægt.er.því.fyrir.nemend-
ur.að.vel.sé.staðið.að.tungumálakennslu.í.framhalds-
skólum.og.fjölbreytileg.tungumál.í.boði ..Mjög.margir.
íslenskir. nemendur. sækja. menntun. til. Danmerkur.
og. annarra. Norðurlanda. og. eiga. þar. greiðan. aðgang.
að. háskólum. vegna. þeirrar. dönsku. sem. þeir. læra. í.
grunn-. og. framhaldsskóla .. Tiltölulega. hagstætt. er.
fyrir. Íslendinga. að. sækja. nám. á. Norðurlöndunum,. í.
Þýskalandi.og.Frakklandi.þar.sem.skólagjöld.eru.ekki.
himinhá.eins.og.víða.í.Englandi.og.í.Bandaríkjunum ..
Eins. er. mikilvægt. okkur. Íslendingum. að. nemendur.
sem.sækja.nám.erlendis.komi.heim.með.áhrif.og.hug-
myndir.frá.öðrum.löndum.en.þeim.enskumælandi .
Frá.því.námskrá.kom.út.í.fyrsta.sinn,.árið.1986,.hefur.
jafnt.og.þétt.verið.skorið.niður.í.erlendum.tungumálum.
og.einingum.fækkað.með.hverri.námskránni.sem.gefin.
er. út .. Eins. og. staðan. var. með. nýjum. menntalögum,.
áður.en.endanleg.útgáfa.nýju.námskrárinnar.kom.út.í.
maí.2011,.var.eina.krafan.á.stúdentsprófsbrautir.hvað.
innihald. varðar. að. allir. þyrftu. að. taka. 45. f-eininga.
kjarna.í.íslensku,.ensku.og.stærðfræði ..Þetta.þýddi.að.
skólar. gátu. byggt. námsbrautir. sínar. þannig. upp. að.
nemendur.slepptu.dönsku.og.3 ..máli.alfarið ..Rétt.fyrir.
útgáfu.námskrárinnar.var.tilkynnt.að.framhaldsskólar.
skuli.gera.kröfu.um.norrænt.tungumál.að.hæfniþrepi.
þrjú. og. lágmarskröfu. um. þriðja. tungumál. að. hæfni-
þrepi.tvö.á.bóknámsbrautum.til.stúdentsprófs ..Einnig.
kom. fram. að. sömu. kröfur. um. norrænt. mál. skyldu.
gilda. á. list-. og. starfsnámsbrautum. til. stúdentsprófs.
en. á. þeim. brautum. skuli. að. auki. valið. um. kröfur. að.
hæfniþrepi.tvö,.í.þriðja.tungumáli,.samfélagsgreinum.
eða.raungreinum ..Þess.ber.að.geta.að.STÍL.og.Stofnun.
12 MÁLFRÍÐUR