Fréttir - Eyjafréttir - 06.05.1999, Blaðsíða 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 6. maí 1999
Setjum manneskjuna í fyrsta sæti
-og ekkert henni æðra, ekki ríkið, ekki peninga og ekki guð, segir Sigrún Þorsteinsdóttir efsti
maður á lista Húmanistaílokksins í Suðurlandskjördæmi
SIGRÚN: Við erum ekki bara að reyna að komast inn á þing, við erum líka með hverfisverkefni í gangi
í þremur hverfum í Reykjavík, gefum út blöð, einnig erum við með í gangi nokkuð sem við köllum
Miðstöð menningar, þar sem við höfum leitt saman ólíka menningarhópa.
Sigrún Þorsteinsdóttir er í
fyrsta sæti á lista
Húmanistaflokksins, sem
áður var nefndur Flokkur
mannsins, á Suðurlandi fyrir
þingkosningarnar í vor. Hún
bauð sig fram til forseta
lýðveldisins 1988 gegn
sitjandi forseta Vigdísi
Finnbogadóttur en náði ekki
kosningu. Hún lætur þó
ekki deigan síga eins og
Vestmannaeyinga er háttur
og heldur áfram því sem hún
vill kalla mannrétt-
indabaráttu. Sigrún segir að
í raun hafi það verið
kraftaverk að ná því að
bjóða fram á landsvísu nú í
nafni Húmanistaflokksins,
þrátt fyrir að hún telji
framboðið enga tíma-
skekkju. Fréttirfengu
Sigrúnu í smá spjall um
Húmanistaflokkinn, stöðu
hans og uppruna.
Fyrirmyndin kemur frá
Suður-Ameríku
Sigrún segir að hútnanismi hall alltaf
verið með mannkyninu, frá því að
vísindi og listir fóru að koma frant.
„Húmanistahreyfingin, sem ég er í,
kemur fram í Suður-Ameríku fyrir
þrjátíu árum síðan og grundvallast á
því að mennirnir hafi möguleika til
þess að breytast og að við getum haft
áhrif á það sjálf hvernig við breytumst.
Við getum verið reið og leiðinleg í dag
en skemmtileg og sátt á morgun og
haft þessi áhrif á okkar líf. Ef þessi
eiginleiki væri ekki fyrir hendi gætum
við ekki gert neitt af því sem við erum
að gera. Þar að auki byggist húman-
isminn á því að setja manninn í fyrsta
sæti og ekkert honum æðra, ekki ríkið,
ekki peninga og ekki guð. I hreyfing-
unni störfum við á persónulegu sviði
en í flokknum á því félagslega."
Ekki kann það góðri lukku að stýra
að setja manninn ofar þessari heilögu
þrenningu sem þú nefndir?
„Eg var einmitt spurð að því á fundi
í Fjölbraut á Selfossi hvernig mætti
vera að guð væri ekki settur yfir
manninn, þar sem þjóðin væri nú
nteira og minna fermd. Svarið er að
það er allt í lagi þó einstaklingur setji
eitthvað sér æðra. Faðir eða móðir
getur til dæmis sett barnið sitt sér
æðra. Einstaklingurinn getur líka sett
þann guð sem hann trúir á sem sér
æðri. Ef þetta er gerl á félagslega
sviðinu að guð, ríkið, eða peningar eru
sett æðra fólki, koma alitaf einhverjir
fram sem telja sig vera fulltrúa þess
sem er sett æðra og fara illa með fólk í
nafni þess. Þetta er að gerast núna
varðandi peninga. Eg held að óhætt sé
að fullyrða að eins og heimurinn er nú,
eru peningamir æðsta gildið og í nafni
þeirra eru heilu þjóðfélagshóparnir
skildir eftir, eins og hér á Islandi sem
skilar sér í fátækt, vegna þess að þeir
sem stjóma telja það fjárhagslega
hagkvæmt.“
Að kasta perlum fyrir svín?
Er mannkynið og manneskjan
yfirleitt sem tegund nógu þroskuð lil
þess að takast á við stefnumál eins og
húmanistar leggja fram fyrir kosning-
arnar núna?
„Það er dálítið sniðugt að þú skulir
koma með þessa spumingu, því ég var
einmitt að safna meðmælendum út á
Reykjavíkurflugvelli. Þar var maður
sem var að koma frá ísafirði og hann
sagði einmitt að mannkynið væri ekki
tilbúið fyrir okkur. Eg skildi raunar
ekki alveg hvað hann var að meina, en
hann sagði að hann væri húmanisti og
ég ltka en hann vildi meina að það
væri eins og að kasta perlurn fyrir
svín, að vera að þessu núna. Eg benti
honum hins vegar á að hann hjálpaði
okkur ntikið með því leyfa okkur að
bjóða fram og hann skrifaði Ijúf-
mannlega upp á sem meðmælandi.
Ég er hins vegar ekki sammála því að
mannkynið sé eins og svín, langt í frá.
Ég veit að innra með hverjum manni
býr mikil viska, mikill kraftur, hins
vegar þarf þjóðfélagið að vera þannig
að það sem virkist sé það besta sem
býr innra með hverjum manni, til þess
að gera þjóðfélagið betra og ég hef trú
á því að það sé hægt.“
Lífið gefur von
Sigrún segir að lífið gefi endalaust von
og að nú sé mikilvægur tímapunktur,
vegna þess hversu miklar breytingar
séu að eiga sér stað í heiminum. „Það
er þess vegna mjög mikilvægt að
húmanisminn komi inn á Alþingi
núna til þess að hafa áhrif á hvert verði
stefnt, þannig að launabiiið aukist ekki
meir og ákveðnir þjóðfélagshópar
skildir eftir. Það er alltaf að verða
meiri og meiri einstak-lingshyggja.
Ég hef samt sem áður mjög mikla trú
á einstaklingnum sem slíkum, en við
búum í þjóðfélagi sem þarf að sinna á
annan hátt, en bara út frá
einstaklingnum. Það þarf að hugsa
um heildina og einnig er mjög áríð-
andi að Islendingar hafi einhverja
raunverulega heildarstefnu, en ekki
bara bráðabirgðalausnir og skyndi-
hugdettur. sem alltaf er gripið til.“
Hver er ykkar raunverulega stefna?
„Til dæmis að vera ekki með fátækt
á þessu ríka landi. Ég vcit að það hafa
verið gerðar kannanir þar sent
meirihluti fólks er sammála því að
skattar séu hækkaðir til þess að laga
þetta. Við erum svo skyld og þjóðin
svo lítil. Okkar aðal baráttumál fyrir
kosningamar er afnánt fátæktar og við
erum með útfærðar lausnir til jtess.
Við viljunt að myndaður verði einn
sameiginlegur lífeyrissjóður, sem
virkaði sem gegnumstreymissjóður.
Þetta er róttæk tillaga og eflaust kemur
hún við hagsmuni einhverra. Það
hefur ekki einn einasti maður á öllum
þeim fundum sem við höfurn farið á
núna um allt land, hvorki hjá hinum
flokkunum né aðrir, sagt neitt um
þessa tillögu. Þetta er framkvæman-
íegt og sjálfsagt þarf lagabreytingar,
en til þess em þingmenn á Alþingi. Ef
fólki finnst áríðandi að við, fimmta
ríkasta þjóð í heirni, séum ekki með
fátækt, þá er þetta ein hugmynd, en ef
einhver annar er með betri hugmynd
er það allt í lagi frá okkar hendi, bara
að fátæktinni verði útrýmt."
Húmanisminn ekki
hættulegur
Ur því þetta er allt saman svona fagurt
og maðurinn að þínu mati sæmilega
þroskaður (ekki svín), til þess að gera
sér grein fyrir þessu, hvemig skýrir þú
þá þennan móral sem er andsnúinn
hreyfingunni og margir telja jafnvel
stórhættulega?
„Húmanisminn er ekki hættulegur,
en ég viðurkenni að það er viss tregða
gagnvart húmanismanum. Það eru
viss lögmál í okkur fólkinu og eitt af
því er tregðulögmálið og það er
kannski einum of ríkjandi. Það getur
verið mjög nauðsynlegt stundum, en
má ekki verða til þess að fólk þori ekki
að prófa eitthvað nýtt. Islendingar
hafa hins vegar oft sýnt og sannað að
þeir hafa hugrekki, og nú þarf að taka
fram þetta hugrekki, virkja það og
dusta af því rykið, en besta leiðin til
þess er að kjósa okkur inn á þing og
sjá hvemig við yrðum. Kannski eruin
við ekkert öðru vísi en allir hinir,
kannski yrðum við rniklu betri og það
er það sem þessi þjóð þarf á að halda
núna, fólki sem er betri þingmenn en
þeir sem hafa verið hingað til á þingi."
Hvemig er staða húmanista í öðrum
löndum þar sem hreyfmgin hefur tekið
þátt í pólitísku starfi?
„Húmanistaflokkurinn er alls staðar
lítill og hefur ekki haft nein sérstök
áhrif, nema í hverfafélögum, og
hverfisstjórnum sem til em víða, en
gætu verið á stærð við bæjarfélag eins
og Vestmannaeyjar, sem teldist lítið á
mælikvarða heimsins. Hins vegar
hafa þeir náð töluvert langt í Chile þar
sem húmanistar áttu rnjög mikinn þátt
í því að koma Pinochet frá. Hér á
Islandi vita flestir af okkur og það er
meira en hægt er að segja um mörg
önnur lönd, en þetta er vaxandi afl og
núna í júní á þessu ári verður stofnað
Evrópusamband húmanistaflokka í
Madrid, þannig að það er verið að
byggja þessa hreyfingu upp.“
Nú er stundum sett sama sem merki
milli húmanista og þeirrar nýaldar-
bylgju sem farið hefur um heiminn á
undanförnunt árum, hvað viltu segja
um það?
„Nei þetta er ekki það sama. Samt
er kannski alltaf einhver mystik í því
þegar einhverjar stórar breytingar fara
í gang og nýaldarhópamir eru á
slíkum nótum. Já kannski er eitthvert
samhengi þarna á ntilli alla vega leita
nýaldarsinnar út fyrir það sem gefið
er, eins og við húmanistai'."
Finnst þér þið vera að berjast á
réttum vettvangi með því að reyna að
komast inn á þing, þar sem spillingin
og samtryggingakerfið virðist vera til
staðar og skapað að ykkar mati, og
kannski ekkert nema vondir menn?
„I fyrsta lagi eru ekkert endilega
vondir menn á þingi, heldur er
umhverfið slæmt og fólk hefur til-
hneigingu til þess að lagast að sínu
umhverfi. Þetta er bara svo mikil
reikningsskekkja, fólk heldur að það
sé svo miklu betra að vinna fyrir fáa
en alla, en í reynd er það ekki svo.
Við erum ekki bara að reyna að
komast inn á þing, við erum líka með
hverfisverkefni í gangi í þremur
hverfum í Reykjavík, gefum út blöð,
einnig erum við með í gangi nokkuð
sem við köllum Miðstöð menningar,
þar sem við höfum leitt saman ólíka
menningarhópa. Þetta gerum við til
þess að efla samskipti og skilning á
milli ólíkra hópa. Við emm þess
vegna ekki bara í pólitíkinni, hún er
ekkert heilög fyrir okkur. Ég vil
kannski að það komi fram að allt starf
í húmanistahreyfingunni er sjálf-
boðastarf, hins vegar notum við þau
tækifæri sent við sjáum til þess að
koma hugmyndum okkar áfram. Ef
kominn væri húmanisti inn á Alþingi
gæti það orðið mjög spennandi og ég
skil ekki í því að íslendingar skuli ekki
vera nægilega forvitnir til þess að láta
þetta eftir sér og sjá hvað gerist.“
Við eigum möguleika
Náið þið manni inn á þing núna?
„Já það er alveg mögulegt, en þá
þarf vissa mystik í það. Við emm svo
fá að ég ætla ekki að segja þér hversu
fá við erum sem stöndum að baki
þessu framboði, það var kraftaverk að
koma þessu framboði á landsvísu.
Það sannast bara að kraftaverkin em
enn að gerast og það er vel hugsanlegt
að húmanisti komist inn á þing.
Húmanisminn byggist á virðingu
gagnvart öllu fólki. en það skortir
mikið á hér að svo sé, þess vegna er
sjálfsvirðing fólks ekki góð að sama
skapi. Það eiga allir rétt. íslendingar
eru aðilar að Mannréttindasáttmála
Sameinuðu þjóðanna og samkvæmt
þeim sáttmála eigum við rétt til að búa
við mannsæmandi lífsskilyrði og í
þjóðfélagi sem er þetta rfkt á ekki að
þurfa að skilja neina hópa útundan,
eins og til dæmis homma og lesbíur,
aldraða og öryrkja. Þetta er fólk sem
hefur unnið sína vinnu og borgað sína
skatta, en svo mega þau ekki hafa
sjálfsögð mannréttindi. Ég skil ekki
hvernig fólk getur réttlætt þetta fyrir
sér, en úr því viljum við bæta,
mannréttindi fyrir alla."
Benedikt Gestsson