Fréttir - Eyjafréttir - 06.04.2000, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 6. apríl 2000
FRÉmR
13
Valmundur Valmundsson og Tryggvi Sigurðsson skrifa:
Við hugsum líka öðruvísi en þeir
GULLBORG VE, eins og hún upphaflega leit út.
Árið 1992 kom hingað til Eyja vél-
báturinn Blátindur að tilstuðlan
nokkurra áhugamanna um varðveislu
á gömlum vertíðarbáti. Blátindur er
hannaður og smíðaður hér í Vest-
mannaeyjum árið 1947 og er einn
örfárra báta frá þessum tíma sem til
eru í upprunalegri mynd.
Margir mætir formenn voru með
Blátind, m.a. Páll Jónsson frá
Þingholti sem jafnframt var fyrsti
eigandi hans, Emil Pálsson, Eyjólfur
Gíslason frá Bessastöðum, Guðjón
Vigfússon, Jóhann Pálsson, Asmund-
ur Friðriksson frá Löndum, Jón
Valgarð Guðjónsson, og bar öllum
saman um hve Blátindur var gott skip
í sjó að leggja og siglari góður.
Á árum áður smíðuðu Vest-
mannaeyingar marga báta sína sjálfir
og þóttu þeir áberandi glæsilegir hvar
sem þeir komu og voru Eyjunum til
sóma.
Það var ekki síst vegna þess, að þeir
sem stóðu að komu Blátinds hingað
árið 1992, vildu sýna vandað
handverk bátasmiða í Eyjum og sýna
þeim framkvæmdum sem tréskipa-
smíðar voru á árum áður, tilhlýðilegan
sóma með varðveislu Blátinds og ekki
skemmdi fyrir að hann er nánast í
upprunalegri mynd. Blátindur er í raun
síðasti fulltrúi þeirra glæsilegu fleyja
sem hér voru byggð. Má þar nefna;
Helga, Helga Helgason, Jón Stef-
ánsson, Jötun, Vonina II, Kára, Erling
fl, Mugg, Björg Nk, Skíðblaðni, Auði
og svo mætti lengi telja.
Er það rétt stefna bœjaryfin’alda að
stuðla að því að báti ífullum rekstri sé
kippt burt úr atvinnulífi okkar?
Ekki síst er spurt vegna þess að íyrir er
bátur (Blátindur) sem í raun hefur
miklu meira sögulegt gildi en Gull-
borg. Það skal tekið fram að undir-
ritaðir áfellast í engu fyrri eigendur
Gullborgar fyrir að seija Bæjarsjóði og
Utvegsbændafélaginu bátinn, það
kemur málinu hreinlega ekki við
hverjum þeir kjósa að selja. Spum-
ingin er hvort kaupendumir hafi gert
sér grein fyrir hvílíloim menningar- og
atvinnusögulegum verðmætum er
kastað á glæ ef Blátindur verður rifinn.
I okkar huga er málið einfalt,
Bæjarsjóður og Útvegsbændafélagið
gerðu mistök með því að blása Blátind
af og kaupa Gullborgu. Hefði tíu
milljónum króna verið veitt í Blátind
hefði hann sómt sér vel á Skansinum
sem glæsilegur sýningargripur og
borið skipasmíðum og sjósókn áður
fyrr, fagurt vitni.
Nú á dögunum tók Hafnarstjóm
Reykjavíkur, Aðalbjörgu RE í sína
vörslu, en hún hefur verið í Árbæjar-
safni t niðumíðslu síðastliðin tólf ár,
sem sagt fjómm ámm lengur en
Blátindur hefur staðið á þurrn.
Hafnarstjóm Reykjavíkur ætlar að
gera Aðalbjörgu upp og hafa hana
klára til sýningar nk. sumar á mið-
bakka Reykjavíkurhafnar. Af hverju?
Jú vegna þess að Aðalbjörg er
reykvrsk hönnun og smíð ( byggð
1935) og er síðasti fulltrúi þeirra
tréskipa, sem Reykvíkingar áttu, sem
til er.
Hér í stærstu verstöð landsins er
sama tækifæri fyrir hendi. Við Eyja-
menn ættum að sjá sóma okkar í því
að gera sögunni sem best skil og ætti
bæjarstjóm að hrista af sér slenið og
fara í broddi fylkingar.
Okkur þykir Blátindur smellpassa
inn t' umhverfið á Hringskerssvæðinu,
en einhvemveginn passar Gullborg
þar illa með nýtískulegt álstýrishús
sem á henni er. Og að verja það með
því að svona sé þróun útgerðarinnar
væri svipað og að byggja Landlyst úr
steinsteypu með tvöföldum bflskúr.
Úr því sem orðið er finnst okkur nú
komið gullið tækifæri til að halda
Gullborgu haffærri og nota hana sem
skólaskip til að kenna og kynna ung-
dómnum okkar sem flest handbrögð
til sjós. Þar fyrir utan er Gullborg
frægt aflaskip og var í eigu eins mesta
aflamanns sem Island hefur alið og
mætti tvinna því inn í reksturinn og
gera skipið að einskonar „Binnasafni “
til heiðurs honum.
Góðir hálsar, rekum nú af okkur
slyðruorðið og björgum Blátindi ffá
glötun. Það mætti gera með fulltingi
bæjaryfirvalda og leita stuðnings sjó-
mannafélaganna t bænum og fleiri
félagasamtaka sem áreiðanlega taka
vel í að Blátindur verði varðveittur,
komandi kynslóðum til ánægju og
yndisauka. I þessu skyni má minna á
frumvarp Guðjóns A. Kristjánssonar
og fleiri sem liggur fyrir Alþingi um
Ásmundur Friðriksson skrifar:
Leikmannamál
og gagnrýni á ÍBV
Innan skamms fer knattspymu-
vertíðin í fullan gang, enda keppast
liðin við undirbúning fýrir átök
sumarsins. Fyrsti leikur karlaliðs IBV
í Landssímadeildinni er 18. maí gegn
Fylki. Leikmannahópur ÍBV hefur
æft af kappi frá því í haust, reyndar
tvrskiptur eins og áður, þ.e. hluti í
Eyjum og hluti í Reykavík. En reynt
hefur verið að ná hópnum saman um
helgar, auk þess sem ein æfingaferð
til Kýpur er afstaðin og önnur ferð á
dagskrá fyrir páska til Portúgal.
Hópurinn mun sameinast hér heima í
byrjun maí þegar okkar menn hafa
lokið prófum frá þeim skólum sem
þeir stunda á höfuðborgarsvæðinu.
Æfingahópur IBV er fjölmennur
og síðastliðið haust var ljóst að ekki
gátu allir vænst þess að komast í liðið
og var leikmönnum tjáð að þeim sem
ekki væru inn í myndinni væri fijálst
að æfa með liðinu, eða þeir gætu átt
von á því að verða boðið upp á að
verða lánaðir til annars liðs þar sem
þeir gætu náð sér í dýrmæta reynslu
og kæmu til baka tilbúnir í þann
mikla slag sem fylgir því að vera í
toppliði á Islandi. Gott dæmi um
leikmann sem fór þessa leið er Hjalti
Jónsson sem var lánaður til FH sl.
sumar og er komin til baka í herbúðir
IBV og virkar á mig sem mjög
öflugur leikmaður í dag, tilbúinn fýrir
átök sumarsins. Það skal tekið fram
að allir leikmenn eru með samning
við ÍBV og ekki hefur komið til tals
að riffa samningi við einn eða neinn.
I síðustu viku var fjórum ungum
leikmönnum ÍBV tjáð að ekki væri
útlit fyrir að þeir kæmust í 16 manna
hóp liðsins í sumar. Þeim væri að
sjálfsögðu frjálst að æfa með liðinu
og taka þá áhættu að fá jafnvel engan
leik í sumar eða að ÍBV lánaði þá til
annars félags, þar sem þeir gætu lagt
inn á reynslubankann og komið
tvrefldir til leiks að ári. Nokkurs
misskilnings virðist gæta í bænum
vegna þessa og stjóm knattspymu-
deildar legið undir ámæli fyrir að
flæma í burtu unga og efnilega
leikmenn. Það er deginum ljósara að
þessi ákvörðun var tekin með hags-
muni viðkomandi leikmanna og
liðsins í heild í huga og horft til
framtíðar þar sem sumir leikmenn em
komnir á „efri ár“ og því styttist í að
liðið muni vanta öfluga arftaka.
Ef stjóm knattspymudeildar og
þjálfarar hefðu ekkert aðhafst í
máhnu og látið leikmennina æfa með
hópnum og þeir síðan uppgötvað
sjálfir þegar liðið væri á sumarið að
þeir ættu ekki möguleika í ÍBV liðið,
væri jafnvel of seint fyrir þá á þeim
tímapunkti að fara til annarra liða.
Það sem hefði áunnist með því er
eingöngu að þær raddir sem nú reyna
að gera málið tortryggilegt hefðu ekki
heyrst, en þá hefðu þessir ungu og
efnilegu leikmenn glatað mikilvægu
tækifæri og sætu í sömu spomm að
ári, því það er ljóst að betra er að spila
með fýrstu eða annarrar deildarliði en
að komast jafnvel ekki á bekkinn hjá
ÍBV í sumar.
Það er ótrúlegt að Eyjamenn haldi
að í stjóm knattspymudeildar sitji
menn sem vilji eingöngu aðkomu-
menn í liðið, og hafi hom í síðu
heimamanna. Þetta er algjör firra og
ekki bjóðandi þeim mönnum sem
taka að sér það vandasama og mikla
starf að stjóma knattspymudeild IBV.
En því ber að fagna að stuðn-
ingsmenn liðsins hafi skoðanir á
málefnum úrvalsdeildarliðs okkar og
stjóm þess, og láti þær í ljós, því við
viljum að okkar fólk hafi ákveðnar
skoðanir á hlutunum og láti okkur
vita hvort sem þeir em okkur sam-
mála eða ekki.
I stjóm knattspymudeildar em ekki
skaplausir menn og þar er hart deilt
um hlutina, ekki síður en á meðal
stuðningsmanna liðsins, en staðið
saman um hlutina út á við, og það
viljum við að þið kæm stuðnings-
menn gerið líka. Sanngjörn og
réttmæt gagnrýni á allan rétt á sér en
hún má aldrei bitna á stuðningi við
LIÐIÐ OKKAR.
Félögin á höfuðborgarsvæðinu em
með sams konar mál í gangi um
þessar mundir. Þar er fjöldi fyrstu-
og annarrar deildarliða sem vantar
menn og fýrir leikmann þar er málið
mun auðveldara, menn þurfa ekki að
flytjast að heiman frá foreldmnum,
eða flytja búferlum með fjölskyldu,
aðeins taka aðra stoppistöð með
strætó á næstu æfingu.
Með íþróttakveðju.
Höfundur erfonnaður
Knattspymudeildar IBV.
breytingar á lögum um þróunarsjóð
sjávarútvegsins. Fmmvarpið gengur út
á það að styrkja byggða- og
sjóminjasöfn til varðveislu skipa og
upphæð styrks kr. 50.000 á hverja
rúmlest sem tekin er til varðveislu.
I greinargerð með fmmvarpinu segir
meðal annars: „Þegar farið var að
styrkja útgerðarmenn til að úrelda
fiskiskip olli það því að fiskiskip vom
eyðilögð. Forsjálir menn hafa þó séð
til þess að í nokkmm byggðarlögum
em enn til skip sem em mikilvæg fyrir
sögu skipasmíða og útgerðar. Oftast
em þau varðveitt á byggða- og
sjóminjasöfnum.
Skip þurfa viðhald þótt á landi séu
og ljót og ómáluð skip vekja lítinn
áhuga, jafnvel þó að nafni þeirna og
sjósókn sé tengd mikil og merkileg
saga. Á næstu ámm munu trébátar
vertíðarflotans týna tölunni og því er
ekki seinna vænna en reyna að varð-
veita það merkasta sem enn er
óskemmt eða hæft til varðveislu. Á
einstaka stöðum á landinu má enn
finna byggingar, vélar, búnað og áhöld
sem geyma sögu sjávarútvegsins, t.d.
síldarminjar á Siglufrrði og sfldar-
bræðslur á Ströndum. Úrelding eigna
sem síðan em teknar til annara nota
eða niðurrifs gera okkur fátækari af
eigin sögu. Að því ber að hyggja.“
Vonandi geta þingmenn okkar
Vestmannaeyinga veitt þessu fmm-
varpi brautargengi og komið þvr' á
koppinn, því þarna er þjóðþrifamál á
ferðinni og getur komið okkur Eyja-
mönnum vel.
Að lokum, nokkrar spumingar sem
urðu til við samningu þessa greinar-
koms.
1. Hefur Útvegsbændafélag Vest-
mannaeyja úrslitavald um hvað teljast
söguminjar í Vestmannaeyjum og
hvað ekki?
2. Er það stefna bæjaryfirvalda að
kaupa upp skip í rekstri og stuðla að
því að sjómenn missi atvinnuna?
3. Ætlar Útvegsbændafélagið að
borga kostnað af viðhaldi Gullborgar
á geymslustað um ókomin ár og ef
ekki hver þá?
4. Hefur menningarmálanefnd bæjar-
ins, eigandi Blátinds, nokkuð haft um
málið að segja og hvað þá ef svo er?
Vonandi getur einhver eða einhverjir
frætt okkur sem hugsum öðmvísi um
ofangreindar spurningar.
Höfundar eru starfandi sjómenn
og áhugamenn um söguminjar.