Harmonikublaðið - 01.09.2012, Side 11

Harmonikukvintett Reykjavíkur leikur í Idnó 6. maí 2012, stolt Guðmundar Samúelssonar
koma. í stað þess að biðja hann um að
segja mér til, dró ég mig í hlé og lét lítið
fara fyrir mér. Ég varð síðan búfræðingur
frá Hvanneyri vorið '58. Faðir minn lést þá
um haustið ogvarð það mér mikið áfall. Ég
var ekki undir það búinn að verða bóndi
strax, þó búfræðiprófinu væri lokið. Og nú
urðu örar breytingar á lífi mínu. Ég fór að
vinna í Sementsverksmiðjunni, kynntist
konu minni Guðrúnu Jóhannsdóttur, lærði
trésmfði hjá tengdaföður mínum og eftir
meistarapróf hófst lífsbaráttan. Á þessum
tíma stundaði ég sund og vantaði aðeins
einn tíunda úr sekúndu í 200 metra þringu-
sundi til að komast á Ólympíuleikana í Róm
1960. Næstu árin stundaði ég byggingar-
starfsemi og fór víða. Um þetta leyti var
ákveðið að stofna lúðrasveit á Akranesi.
Safnað var saman mönnum sem vitað var
að eitthvað höfðu fengistvið hljóðfæraleik.
Mér var úthlutað klarinetti, sótti nokkra
tímaoglærði nótnalestur. Lúðrasveit Akra-
nessvarstofnuð 1958. GuðmundurNordal
stjórnaði hljómsveitinni, magnaðurtón-
listarmaður, sem lagði mikið af mörkum á
þessum árum við að koma á fót lúðra-
sveitum vfða um land. Meðfram lék ég á
saxófón ídanshljómsveit á Akranesi. Þarna
varlagðurgrunnuraðtónlistarnámi þó það
yrði ekki fyrr en löngu síðar. Þá tók rokkið
við og illu heilli seldi ég harmonikuna. Og
upp úr því hætti ég tónlistariðkun í fjölda
ára.
Um miðjan áttunda áratuginn fór ég að
syngja í Karlakórnum Svönum og síðar í
kirkjukór á Akranesi, undir stjórn þess
mæta manns Hauks Guðlaugssonar, síðar
söngmálstjóra þjóðkirkjunnar. Af Hauki
lærði ég óskaplega margt og þá kom sér
vel að hafa lært nótur í lúðrasveitinni
forðum. Ég hefi ætíð kallað Hauk, minn
tónlistarlega Guðföður.
Haustið '83 kemur Friðjón sonur Eðvarðs
Friðjónssonar, sem var landsþekktur harm-
onikuleikari, á vinnustað þar sem ég var,
ásamt starfsmönnum mfnum og fer að
bjóða þeim harmoniku sem faðir hans hafði
látið eftir sig. Skyndilega kom einhver hug-
Ijómun yfir mig og ég ákveð að kaupa
harmonikuna. Stuttu sfðar kom f heimsókn
Aðalsteinn Sfmonarson formaður Harmon-
ikuunnendaVesturlandsogtókhannað sér
að útvega mér nótur fyrir harmonikuna.
Fljótlega upp úr því hóf ég svo að starfa
með Harmonikuunnendum Vesturlands. Ég
átti nokkurm árum siðar þátt i þvf að Grettir
Björnsson var ráðinn til félagsins og lærði
ég heilmikið af Gretti, sem kunni fræðin og
var ágætis kennari.
Haustið 1985 eignaðist
égsíðan mína drauma-
nikku. Öðlingurinn
Högnijónsson útvegaði
mér hana frá Ítalíu og
lánaði mér aðra í heilt
árámeðanveriðvarað
smíða hana.
Árið 1990 flutti ég
suður. Það var á
árunum á undan að við
Haukur Guðlaugsson
vorum oft samferða
með Akraborginni á leið
til og frá vinnu okkar í
Reykjavík. Ég sem tré-
smiður, hann sem
söngmálastjóri Þjóð-
kirkjunnar. Ég hafði sungið hjá honum eins
og áður hefur komið fram og hann heyrði
á mér að ég gæti hugsað mér að hætta í
smíðunum. Hann spurði mig þá hvort ég
vildi ekki koma í Tónlistarskóla þjóðkirkj-
unnar.
Allt mitt líf hefur einkennst af tilviljunum
Ég byrjaði á að fara á námskeið í Skálholti.
Haukur vildi vita hvort ég léki einhverja
kirkjutónlist, en svo var ekki. Ég lék fyrir
hann eitthvað af Frosinistykkjunum, sem
égvarupptekinn afá þessum tíma. Eftirað
ég hafði látið dæluna ganga yfir hann, sagði
hann: „Þú leikur þá einleiká lokahátíðinni
f Aratungu". Það tókst ekki verr en það að
Haukur sagðist mundi láta þetta duga sem
inntökupróf. Þarmeðvarégkominn ískól-
ann. Það er örugglega sjaldgæft að menn
taki inntökupróf í organistaskólann á
harmoniku án þessa að vita af þvi. Ég var
síðan tvo vetur í skólanum og lærði mikið.
Á tímabili starfaði ég, ásamt Einari Guð-
mundssyni á Akureyri, í nefnd á vegum
Landssambandsins sem hafði það hlutverk
að efla harmonikukennslu ofl.þ.h. Helstu
afrek hennar voru að efna til námskeiða
fyrir harmonikukennara. Ég vil þakka sam-
bandinu kærlega fyrir að hafa gert það
mögulegt að halda þessi fjögur námskeið,
þau voru ómetanleg fyrir mig og ég vona
að svo hafi verið með þá kennara sem tóku
þátt í þeim. Það fyrsta með Renzo Ruggieri
og svo þrjú með Lars Holm. Báðir þessir
menn hafa reynst mér miklar hjálparhellur
og kennt mér margt nytsamlegt í mínu
starfi.
Eru harmonikufélögin börn síns tíma?
Já. Þau eru börn síns tíma. Þau urðu í raun
aldrei það sem þau áttu að verða. Það varð
aldrei sú þróun, sem hefði þurft að verða.
Félögin stöðnuðu strax, hver svo sem
ástæðan var. Þau hafa starfað sem
skemmti- og dansklúbbar og einangrast
sem slfk, þannigað fólkjafnvelveigrarsér
við að nálgast þau. Félagarnir hafa sann-
arlega notið samvistanna, við að leika á
dansleikjum og skemmta sér saman. Félag-
arnireru hinsvegarað eldastog hættan er
sú að þetta lognist út af. í Þýskalandi var
staðið öðruvísi að íharmonikufélögunum,
sem voru stofnuð á svipuðum tíma og
félögin hér. Þarvarhinsvegar aðaláherslan
lögð á kennslu í skólum bæjanna. Þar eru
nú starfandi mikill fjöldi harmonikufélaga,
með ótrúlega flottar hljómsveitir. Hér var
hins vegar nánast algjör skortur á tónlistar-
menntuðum harmonikuleikurum sem vildu
fást við kennslu. Ég hefi séð harmoniku-
keppni í Evrópu, þar sem voru 5000 kepp-
endur. Einstaklingar og hljómsveitir að
keppa. Landssambandið vann reyndar
mikið afrek þegar því tókst að koma harm-
onikukennslunni inn ftónlistarskólana. Það
var stór áfangasigur. Mínir nemendur hafa
ekki sýnt þessari hefðbundnu danstónlist
áhuga. Það kann að einhverju leyti að liggja
n
Héreru vinirnirfrá Hvannneyri, Guðmundur Samúelsson og Grétar Geirsson
Mynd: Ásdís Hinriksdóttir