Fréttablaðið - 23.02.2015, Blaðsíða 4

23. febrúar 2015 MÁNUDAGUR| FRÉTTIR | 4
HEILBRIGÐISMÁL Konur með
hjarta- og æðasjúkdóma bíða
aðstoðar lengur á bráðamóttöku
en karlar og fá síður lyfjameð-
ferð. Þetta sagði hjartalæknir-
inn Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir
í fréttum Stöðvar 2 á laugardag.
Algengasta dánarorsök
kvenna á Íslandi eru hjarta- og
æðasjúkdómar en um 350 konur
látast af þeirra völdum á ári
hverju, þær yngstu 35 ára. Nú
stendur yfir átak til að fræða
konur um áhættuþætti þessara
sjúkdóma. - vh
Þörf á vitundaravakningu:
Bíða lengur á
bráðamóttöku
MENNTUN Þónokkrir af 53 styrkt-
arsjóðum Háskóla Íslands eru
svo litlir að einungis er hægt að
úthluta úr þeim á margra ára
fresti. Aðrir eru orðnir úreltir
vegna ákvæða sem í þeim eru.
Stjórn styrktarsjóðanna hyggst
nú skoða hvernig hagræða megi
starfsemi sjóðanna til að fjölga
úthlutunum styrkja, að sögn Helgu
Brár Árnadóttur, umsjónarmanns
styrktarsjóða háskólans.
„Við þurfum að færa sjóðina
nær því sem gengur og gerist í
nágrannalöndum okkar. Þar eru
sjóðirnir stærri og virkari og gef-
endur fá skattaívilnun. Það gæti
verið hvatning til að gefa peninga-
gjafir til vísinda og rannsókna.
Til þess að hægt sé að veita árlega
úthlutun þurfa sjóðirnir að vera
með að minnsta kosti 20 til 30 millj-
óna króna höfuðstól. Þónokkrir eru
undir þessu,“ segir Helga Brá.
Hún getur þess jafnframt að
sú upphæð sem er til úthlutunar
minnki vegna þess að greiða þarf
fjármagnstekjuskatt af eignum
styrktarsjóðanna.
Hver og einn sjóður hefur stað-
festa skipulagsskrá. „Skipulags-
skráin er skrifuð út frá vilja gef-
enda sem stofna minningarsjóð um
sig eða nákomna ættingja. Ákveð-
inn hluti höfuðstóls er bundinn til
að sjóðirnir lifi sem lengst. Ef upp-
hæðin er lág þá verður ávöxtunin
lítil og úthlutun sjaldnar. Sumar
skipulagsskrár eru hins vegar
úreltar eins og þegar segir til
dæmis að styrkja eigi bóndason úr
einhverju ákveðnu byggðarlagi.“
Af og til eru háskólanum gefnar
fasteignir til að stofna minning-
arsjóð. Dæmi um slíkan sjóð er
Styrktarsjóður Áslaugar Hafliða-
dóttur en auglýst var um umsókn-
ir um styrk úr sjóðnum nú í síð-
ustu viku. Áslaug, sem lést 2011,
arfleiddi Háskóla Íslands að fast-
eigninni Bjarkargötu 12 í Reykja-
vík til minningar um foreldra sína
og jafnframt að 25 prósentum af
öllum bankainnistæðum og verð-
bréfum í sinni eigu. Fasteignin var
seld og er stofnframlag sjóðsins
120 milljónir króna. Heimilt er að
úthluta til styrkja allt að 100 millj-
ónum króna á sjö til 10 ára tímabili
sem dreifist sem jafnast á hvert ár,
að teknu tilliti til verðlagsbreyt-
inga. Fyrst af öllu er sjóðnum
ætlað að styrkja málefni er stuðla
að eflingu íslenskrar tungu.
„Nú er verið að auglýsa í fyrsta
skipti eftir umsóknum um styrki úr
þessum sjóði,“ greinir Helga Brá
frá. ibs@frettabladid.is
Þónokkrir sjóðir of
litlir og líka úreltir
Einungis er hægt að úthluta úr þónokkrum styrktarsjóðum Háskóla Íslands á
margra ára fresti vegna smæðar þeirra. Skoða á hvernig hagræða megi starfsemi
sjóðanna til að fjölga úthlutunum styrkja, segir umsjónarmaður styrktarsjóðanna.
Í HÁSKÓLANUM Ef upphæðin er lág þá verður ávöxtunin lítil og úthlutun sjaldnar.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Sumar
skipulagsskrár
eru hins vegar
úreltar eins og
þegar segir til
dæmis að
styrkja eigi
bóndason úr einhverju
ákveðnu byggðarlagi.
Helga Brá Árnadóttir,
umsjónarmaður styrktarsjóða
Háskóla Íslands
BRASILÍA Vikulangri kjötkveðjuhátíð Brasilíumanna lauk í síðustu
viku. Hápunktur kjötkveðjuhátíðarinnar er hin víðfræga Samba-
drome-búningaganga en gangan og hátíðarhöldin í kring um hana
standa í tvo daga. Í göngunni etja virtustu sambaskólar borgarinn-
ar kappi um sem mesta litadýrð, tónlist og búninga. Kjötkveðjuhá-
tíðin laðar mörg þúsund ferðamenn til borgarinnar ár hvert. Um
þessar mundir fagnar Rio De Janero 450 ára afmæli og hefur
afmælið sett sitt mark á kjötkveðjuhátíðina í ár. - srs
450 ára afmæli Rio De Janero setur mark sitt á hátíðarhöld:
Fagnaðarlæti á kjötkveðjuhátíð
VIKULANGT PARTÍ Fáar hátíðir eru jafn yfirgripsmiklar og kjötkveðjuhátíðin í Rio
De Janero í Brasilíu. YASUYOSHI CHIBA/AFP
77.780 kjarnafjöl-skyldur eru
á landinu
en til kjarnafjölskyldu teljast hjón
og fólk í óvígðri sambúð, börn hjá
þeim 17 ára og yngri, einhleypir
karlar og konur, sem búa með
börnum 17 ára og yngri.
NOREGUR Aðeins tveir af 100 Norð-
mönnum segjast ekki snerta áfengi
í fríinu sínu. Einn af hverjum
þremur drekkur daglega eina
flösku af víni, eða fjóra til fimm
bjóra, í fríinu sínu eða meira.
Þetta eru niðurstöður könn-
unar norska tryggingafélagsins
Europeiske Reiseforsikring, að
því er greint er frá á fréttavef VG.
Allra mest drekka þeir sem fara í
skíðaferðalög, að frátöldum þeim
sem eingöngu fara í ferðalag til að
drekka. Þátttakendur í könnuninni
voru 16 til 67 ára. - ibs
Könnun meðal Norðmanna:
Næstum allir
drekka í fríinu
KJARAMÁL Hagstofa Íslands
greinir frá því að launavísitala
í janúar hækkaði um 0,7% frá
fyrri mánuði og launavísitala
hefur alls hækkað um 6,3% síð-
astliðna 12 mánuði. Í launavísi-
tölu gætir áhrifa nýrri og eldri
kjarasamninga ríkis og sveitar-
félaga við nokkur stéttarfélög.
Kaupmáttur launa hefur einnig
hækkað en kaupmáttur hefur
aukist um 1,4% frá fyrri mánuði
og 5,5% síðastliðna 12 mánuði.
- srs
6,3% hækkun síðasta ár:
Launavísitala
eykst í janúar
ÚKRAÍNA Tveir létust og tíu særðust
í sprengjuárás í Kharkiv í austur-
hluta Úkraínu í gær. Þetta kom fram
á vef BBC í gær.
Árásin var gerð á hópsamkomu
sem fagnaði upphafi mótmælanna
í Kænugarði sem leiddu til þess að
þáverandi forseti Úkraínu Viktor
Yanukovych hrökklaðist frá völdum.
Öryggissveitir hafa handtekið
fjóra einstaklinga sem grunur leik-
ur á að eigi aðild að árásinni.
Vopnahlé stríðandi fylkinga virð-
ist vera að festast í sessi en stjórn-
arherinn í Úkraínu hefur hafið að
fjarlægja öll þungavopn frá átaka-
svæðinu og sveitir uppreisnar-
manna segjast munu gera slíkt hið
sama á þriðjudag. Þá hafa fylking-
arnar tvær haft fangaskipti á 191
stríðsfanga. Þessir þættir eru tald-
ir vera lykilatriði í því að viðhalda
vopnahléi í Úkraínu og byggja upp
traust á milli stríðandi fylkinga.
Kharkiv tilheyrir þeim hluta
Úkraínu sem er hliðhollur stjórn-
völdum í Kænugarði en borgin ligg-
ur utan átakasvæða. - srs
Sprengjuárás var gerð á hópsamkomu í Kharkiv í austurhluta Úkraínu í gær:
Sprengjuárás í miðju vopnahléi
LÖGREGLUMAÐUR STENDUR VAKT-
INA Tveir féllu í sprengjuárás í Kharkiv.
SERGEY BOBOK/AFP
SÍMAR AUGLÝSINGADEILDIR– AUGLÝSINGASTJÓRI: Svanur Valgeirsson svanur@365.is ALMENNAR AUGLÝSINGAR: SÍMI 512-5401: Hjördís Zoëga hjordis@frettabladid.is, Hlynur Þór Stein-
grímsson hlynur@365.is, Hjalti Egilsson hjalti@365.is, Laila Awad laila@365.is, Sverrir Birgir Sverrisson sverrirbs@365.is, Örn Geirsson orn.geirsson@365.is FÓLK/LÍFIÐ/SÉRBLÖÐ SÍMI 512-5402:
Atli Bergmann atli.bergmann@365.is, Bryndís Hauksdóttir bryndis@365.is, Gunnhildur Geira Dan Þorláksdóttir geira@365.is, Jón Ívar Vilhelmsson jonivar@365.is, Jónatan Atli Sveinsson
jonatan@365.is, FÓLK OG SÉRBLÖÐ EFNI: Sólveig Gísladóttir solveig@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is RAÐAUGLÝSINGAR /FASTEIGNIR SÍMI 512-5403: Hrannar Helgason
hrannar@365.is, Viðar Ingi Pétursson vip@365.is ÞJÓNUSTUAUGLÝSINGAR SÍMI 512-5407: Arna Rut Kristinsdóttir arnarut@365.is, Sigrún Helga Guðmundsdóttir sigrunh@365.is
SVONA ERUM VIÐ
Elísabet Margeirsdóttir
veðurfréttamaður
Veðurspá
LÆGIR SMÁM SAMAN fyrst um vestanvert landið en mjög hvasst suðaustantil
framan af degi. Á morgun verður yfirleitt skaplegt veður og víða dálítil él en á
miðvikudag kemur næsta lægð með suðaustan stormi og töluverðri úrkomu.
-4°
14
m/s
-2°
14
m/s
-2°
13
m/s
0°
13
m/s
Yfi rleitt
5-10 m/s
en 10-15
SA-til.
15-23 m/s.
Gildistími korta er um hádegi
0°
27°
2°
10°
16°
4°
5°
3°
3°
19°
9°
21°
21°
12°
11°
5°
5°
5°
-1°
15
m/s
-1°
21
m/s
-3°
16
m/s
-3°
15
m/s
-5°
10
m/s
-3°
14
m/s
-10°
15
m/s
-2°
2°
-4°
-2°
-2°
1°
-2°
-2°
-3°
-3°
Alicante
Aþena
Basel
Berlín
Billund
Frankfurt
Friedrichshafen
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
London
Mallorca
New York
Orlando
Ósló
París
San Francisco
Stokkhólmur
MIÐVIKUDAGUR
Á MORGUN
2
2
-0
2
-2
0
1
5

2
2
:3
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
3
E
2
-5
5
F
C
1
3
E
2
-5
4
C
0
1
3
E
2
-5
3
8
4
1
3
E
2
-5
2
4
8
2
8
0
X
4
0
0
3
B

F
B
0
4
8
s
C
M
Y
K