Skessuhorn - 28.11.2007, Blaðsíða 40

32 MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER
Þeir eru býsna marg ir sem líta á
alkó hól isma sem feimn is mál, sem
ekki megi tala um og hvað þá að
færa á prent. Of notk un á feng is hef­
ur í ald ir ver ið vanda mál, mis jafn­
lega mik ið, en alltaf eitt hvað. En í
bar átt unni við bölið vinn ast hins­
veg ar alltaf ein hverj ir sigr ar, sem
bet ur fer. Fólk, sem á netj ast hef­
ur á fengi, á kveð ur margt að leita
sér lækn inga og að stoð ar við að ná
tök um á eig in lífi. Einn þeirra er
við mæl andi Skessu horns að þessu
sinni. Krist ján Frederik sen er 53ja
ára gam all mat reiðslu mað ur. Hann
var lengi bú inn að vera fast ur í viðj­
um á feng is þeg ar hann á kvað loks
að slíta sam vist um við það í sept­
em ber fyr ir rúm um tveim ur árum
síð an. Krist ján á að baki lit ríka sögu
sem hann á kvað að segja les end um
Skessu horns ef það gæti kannski
hjálp að ein hverj um. „Þó ekki væri
nema að það hjálp aði ein um ein­
stak lingi inn á rétta braut, þá liti ég
á það sem sig ur,“ seg ir hann.
Próf laus en sæk ir samt
marga fundi
„Auð vit að er það bölv an legt að
geta ekki drukk ið brenni vín eins og
mað ur. Ég verð samt að sætta mig
við að ég er einn af þeim. Ég lít
þannig á að kannski drakk ég ekk­
ert meira en marg ur ann ar, en það
sem að fylgdi mér var að ég eyði­
lagði svo mik ið í kring um mig. Ég
er samt mjög sátt ur við að vera
ó virk ur í dag og mér líð ur á kaf lega
vel með það. Mér finnst mjög mik­
il vægt að sækja AA­ fundi og á þess­
um rúmu tveim ur árum sem lið in
eru frá því ég hætti að drekka er ég
bú inn að sækja vel á sjötta hund rað
fundi. Og „nóta bene,“ ég hef ver ið
bíl prófs laus þenn an tíma, eða eins
og hver ann ar bak poka ferða lang­
ur ver ið „á putt an um.“ Ég á því að
þakka góð vild Borg firð inga og ann­
arra vanda manna að mér hafi tek­
ist að ná þess ari funda sókn,“ seg­
ir Krist ján Frederik sen mat reiðslu­
mað ur á Varma landi.
Ó vænt ur at burð ur
„Ég er fædd ur og upp al inn
í Reykja vík, næstyngst ur fimm
systk ina. Ég fædd ist meira að segja
heima í Máva hlíð 2. Ég átti ofsa lega
skemmti lega æsku fram an af. Pabbi
var flug stjóri í milli landa flug inu og
það var mik ið fjör og spenn ing­
ur sem fylgdi því. Við feng um út­
lenska sæl gæt ið og á vext ina, sem á
þeim tíma feng ust ekki nema rétt
fyr ir jól in. En svo þeg ar ég var 13
ára dundi ó gæf an yfir. Það gerð­
ist hörmu leg ur at burð ur sem ég
vil sem minnst ræða um, þótt þetta
lang ur tími sé lið inn. Þetta gjör­
breytti lífi okk ar og hef ur sett mik­
ið mark á allt mitt líf. Ég var lagð­
ur í ein elti út af þessu og varð að
þola það t.d. að einn besti vin­
ur minn tal aði ekki við mig næsta
árið á eft ir. Hann tók það þannig
að þetta væri svo al var legt mál að
hann mætti ekki tala við mig. Það
var pabbi hans sem tók eft ir þessu
og spurði hvort við vær um virki lega
ekki vin ir enn þá. Það var vit í koll­
in um á þess um pabba og við fór um
aft ur að hitt ast.“
Best að drekka
vín ið ó meng að
Held urðu að þessi at burð ur hafi
átt stór an þátt í því að þú varðst
alkó hólisti?
„Ég veit það ekki. Mér skilst að
það sé ver ið að rann saka að það séu
til genat ísk ir alkó hólist ar. Ég held
að ég sé einn þeirra. Ég var ekki
nema 11 ára þeg ar ég komst í bollu­
skál á heim il inu. Kona frænda míns
tók eft ir því að ég var orð inn all­
hreyf ur. Það varð að sam komu lagi
hjá okk ar að þetta yrði leynd ar mál­
ið okk ar að því til skyldu að ég gerði
þetta aldrei aft ur. En það stóðst
vita skuld ekki. Ég var 16 ára þeg­
ar ég fór á fyrsta fyllirí ið. Það var
á skóla balli í Voga skóla. Við fé lag­
arn ir feng um kærasta bekkj ar syst ur
okk ar, sem reynd ar nokkrum árum
seinna varð lög reglu þjónn, til að
kaupa fyr ir okk ur. Ég var ekki lengi
á ball inu. Það var hringt í mömmu
og ég var dauða drukk inn þeg ar hún
náði í mig.
Ég varð strax mik ið efni í
drykkju mann. Mér fannst brenni­
vín gott og ég var ekk ert fyr ir það
að blanda drykki. Fannst best að
drekka vín ið ó meng að og þeg ar ég
hugsa til baka þá fór ég ó trú lega
fljótt að drekka kon íak og líkjöra.
Það ein kenndi mig líka alla tíð að
ég varð svo beisk ur og reið ur með
víni. Og á kaf lega gjarn á að kenna
öðr um um hvern ig kom ið var fyr ir
mér. Ég sé það skýr ara í dag þeg ar
ég er far inn að taka á mál un um.
Vodki í gallon um
á Vell in um
Ég varð gagn fræð ing ur frá Voga­
skóla 1972. Þá fór ég að vinna
hjá Esso og vann þar um sum ar­
ið. Ég var bú inn að sækja um inn­
göngu í Hót el­ og veit inga skól ann
um haust ið, en hætti svo við það,
á kvað að taka mér frí. Eft ir árið
fór ég að vinna upp á Velli hjá Ís­
lensk um að al verk tök um. Þar hljóp
á snær ið hjá mér því þarna var hægt
að kaupa vodka í gallon um. Ég var
í því að keyra frá mötu neyt inu út
á „ Rampana“ við flug braut ina. Ég
kynnt ist her mönn un um, sem inn­
rit uðu okk ur inn í klúbbana. Við
gát um ver ið á djammi og djúsi.
Þetta var bara glens og gam an.
Mömmu fannst ég hins veg­
ar versna í vín inu eft ir að ég fór á
Völl inn og vildi að ég hætti þar.
Hún hafði heyrt að við vær um eitt­
hvað að pukra heima hjá vini mín­
um, þess um sem tal aði ekki við mig
í heilt ár. En hann hn eygð ist hins­
veg ar meira að hass inu, þannig að
það skildu fjótt leið ir hjá okk ur. En
þetta varð ekki nema hált ár hjá
mér á Vell in um.
Enn þá ó dýr ari
drykkj ar föng
Vet ur inn ‘73 fór ég að vinna hjá
Kudo­ gleri. Ég hafði þann starfa
að fægja gler ið fyr ir sam setn ing­
una. Það lýs ir því vel hvar hug­
ur inn var, að ég var ekki lengi að
upp götva að þetta var þessi fín­
asti spýri, lút sterk ur 96%. Fínn til
drykkj ar þeg ar búið var að blanda
hann í heitu vatni með pínu salti,
svona til þriðj unga. Mað ur tók með
sér heim góð an brúsa um helgi og
fé lög un um fannst þetta hel víti fínt
og nátt úru lega ó dýrt. Og þetta var
ekki skað legt, ekki eins og tré spír­
itus inn, vor um minnug ir þess sem
gerð ist í Eyj um þeg ar drengirn ir
komust í tunn una.
Ég ent ist samt ekki lengi hjá
Kudo, held ur fór ég aft ur til Esso
og þó ég væri ekki orð inn tví tug­
ur komst ég oft í Rík ið með því að
keyra Esso­ úlpuna upp fyr ir höf­
uð. Þetta var svona helg ar fyllirís á­
stand og stelp ur í spil inu stund um,
en það ent ist yf ir leitt stutt. Ég dreif
mig svo í Hót el­ og veit inga skól­
ann 1977 og fór á samn ing á Hót­
el Sögu. Á þess um tíma kynnt ist ég
barns móð ur minni, Elsu Péturs ­
dótt ur. Við eign uð umst dótt ur 1978
og gift um okk ur árið eft ir. Tveir
dreng ir bætt ust síð an við með 17
mán aða milli bili, ‘81 og ‘83.
Stöð ug ur felu leik ur
Elsa drakk ekki neitt, en ég sá um
að drekka fyr ir okk ur bæði. Á þess­
um tíma var ég far inn að hafa það
þannig að ef við fór um að skemmta
okk ur, í partí eða aðra fagn aði, þá
var ég alltaf með fleyg með mér til
vara. Ég vildi ekki vera að drekka
neitt gutl, það þurfti að vera al­
menni legt vín. Það var nátt úr lega
ekki bragð ið sem ég var að sækj­
ast eft ir held ur á hrif in. En þetta
voru helg ar fyllirí in og svo skellti ég
gjarn an í mig í frí um. Mér fannst
t.d. allt í lagi eft ir vinnu að fá mér
snafs ef ég var ekki á bíln um.
En svo fóru nátt úr lega þessi
„ prinsipp“ að falla hvert af öðru.
Ég missti bíl próf ið fyr ir nokkrum
árum þeg ar ég var að koma vest an
frá Pat reks firði. Var mik ið drukk­
inn dag inn áður og hélt það væri
í lagi að keyra. Lög regl an stöðv­
aði mig og ég mæld ist með mik­
ið magn í blóð inu. Tveim árum
seinna fór um við svo tveir fé lag­
arn ir héð an upp á Bif röst með bíl­
stjóra með okk ur. Hon um var far­
ið að leið ast að bíða eft ir okk ur og
stakk af. Við sett umst samt út í bíl
og ég var und ir stýri þeg ar lög regl­
an kom að. Ég var svipt ur aft ur og
þarf að bíða langt fram á næsta ár
eft ir skír tein inu.
Á sjó inn
Við Elsa skild um eft ir 13 ára
sam búð, í á gúst ‘92. Ég var þá að
vinna á Hót el Lind. Fljót lega eft­
ir skiln að inn fór ég að nýta „frels­
ið“ með því að drekka meira og það
varð æ al geng ara að ég mætti rauð­
eygð ur og illa lykt andi í vinn una.
Mér var gef ið tæki færi á að hætta í
lok árs ins. Þá fór ég að vinna á Sól­
on Ís landus. Frænka mín var eig­
andi stað ar ins, sem var ný kom inn
til sög unn ar. Mað ur varð að halda
„front in um“ og reyna að láta sög­
una ekki end ur taka sig.
Snemma árs ‘94 var kom inn ein­
hver leiði í mig og ég fór að spá í
hvort það væri svo vit laust að fara á
sjó inn. Ég fór á skrif stof una hjá Fé­
lagi mat reiðslu meist ara og spurð ist
fyr ir um laust pláss. Það vildi svo til
að kokk ur inn á Sveini Jóns syni frá
Mið nesi í Sand gerði var að hætta
og það vant aði mann í stað inn fyr ir
hann strax dag inn eft ir. Kokk ur inn
var bú inn að kaupa kost inn og ég
fór með til Sand gerð is að líta á að­
stæð ur. Mér leist nú ekki meira en
svo á en á kvað samt að slá til.
Þetta virk aði nátt úr lega eins og
hálf gerð af vötn un að fara til sjós.
Það voru vikut úr ar og svo 24­36
tíma stopp á milli. Það tók sig ekki
að detta í það á þeim tíma, því það
er ekk ert verra en vera full ur eða
þunn ur úti á sjó. En ég gat feng ið
frítúr með 4­7 túra milli bili, nýtti
mér það og þá var vita skuld tek ið
hressi lega á því.
Sum ar ið var leið in legt á sjón um.
Við vor um á bölv uðu skrapi og tekj­
urn ar lág ar, þótt þær væru skrambi
góð ar yfir árið. Vor ið ‘95 fór ég að
hugsa fyr ir því að taka mér frí á
sjón um yfir sum ar ið. Fór þá aft ur
upp í „fé lag“ og spurð ist fyr ir hvort
það vant aði ekki mat reiðslu mann á
eitt hvert sum ar hót el anna.
Í Borg ar fjörð inn
Það vildi svo til að kokk vant aði
á Eddu hót el ið í Reyk holti. Þar var
hót el stýra Birna Jón as dótt ir, Árna­
son ar. Hún réð mig til starfa og
þannig æxl að ist að ég kom í Borg­
ar fjörðinn. Ég kunni strax vel við
mig, enda mátti mað ur skvetta í
sig á kvöld in svo fram ar lega sem að
mætt var í vinn una að morgni. Og
ég hef alltaf ver ið harð ur að mæta
í vinn una. Það var líka ekki svo
gott að setja mönn um stól inn fyr­
ir dyrn ar, því þetta voru ekki nema
einn­ tveir dag ar í frí al veg frá tíma­
bil inu 6. júní til 27. á gúst.
Það var dá lít ið gam an í Reyk­
holti, en ég fór svo aft ur á sjó inn
um haust ið. Vor ið eft ir kom ég
svo aft ur í Reyk holt. Þá var kom­
in þang að Ragn heið ur syst ir Birnu.
Við fór um að gefa hvoru öðru auga.
Það varð til þess að við byrj uð um
að búa sam an á Kópa reykj um um
haust ið, þar sem að hún vildi að ég
hætti á sjón um.
Haust ið ‘97 gerði ég slæma
bommertu, braut rúðu í fylliríi eitt
kvöld ið. Þá var Ragn heiði nóg boð­
ið og spurði mig hvort það væri nú
ekki tíma bært að ég færi að gera
eitt hvað í mín um mál um.
Ég fékk vinnu við mötu neyti
Varma lands skóla og hef starf að þar
síð an í þessi 11 ár, síð ustu sjö árin
sem verk taki eft ir út boð, sam kvæmt
rekstr ar samn ingi við Borg ar byggð.
Á þess um tíma var á stand ið síst
skárra en áður. Ég var að skvetta í
mig um helg ar. Með an ég var með
sum ar starf sem ina, gisti heim il ið og
ætt ar mót in, kannski tvær stór veisl­
ur um helg ar; þá var það þannig
að ég reyndi að halda mér þurr um
með an ég var að und ir búa veisl urn­
ar. Þeg ar fór að slakna á byrj aði ég
að hella upp á mig og var oft orð­
inn ansi full ur á sunnu dög um. Sást
svo ekki á mánu dög um og þriðju­
dög um, enda bú inn að skila mínu
dag ana á und an.
Nám skeið í mann rækt
á Vogi
Mér fannst þetta tal um með ferð
og fara inn á Vog, alltaf vera fer­
leg lausn. Ég ræddi þetta við Flem­
ing Jes sen skóla stjóra sem þá var á
Varma landi. Hon um fannst ég ekk­
ert drekka meira en hver og einn,
vissi ekki bet ur þá. Okk ur kom sam­
an um að prófa sál fræði með ferð í
Borg ar nesi, því ég skýldi mér á bak
við and legu hlið ina, þessa reiði sem
bjó í mér. Það væri ekki brenni vín ið
sem væri að al or sök in. Ég fór í tíma
hjá Ás þóri Ragn ars syni sál fræð ingi,
en hann sagði alltof dýrt fyr ir mig
að sækja tíma til sín. Það væri miklu
betra fyr ir mig að fara á nám skeið í
mann rækt á Vogi.
Þetta var fín lausn, mann rækt­
in. Ég fór á Vog, en í raun inni var
þetta alltsam an skrípa leik ur. Þeg­
ar ég var bú inn að vera á Vogi í 10
daga, mjög sam vinnu þýð ur, og átti
að fara á Stað ar fell í 28 daga, þá
fannst mér það ó mögu legt. Ég yrði
að fara að mæta í vinn una og hefði
eng an tíma í þetta.
Ég sam þykkti að sækja AA­ fundi
og gerði það næstu átta vik urn ar, en
var samt að drekka þann tíma. Sér­
stak lega helg arn ar sem Ragn heið­
ur skrapp aust ur fyr ir fjall til að að­
stoða Birnu syst ur sína á með ferð­
ar heim il inu sem hún rak þar. Og þó
ég byrj aði að drekka strax og Ragn­
heið ur var far in og drykki alla helg­
ina, þá mætti ég á fund á sunnu degi
eins og venju lega, kvaðst vera edrú
og sagði: „Ég er Krist ján og ég er
alkó hólisti“, og allt það.
Nú var kom inn sá tíma punkt­
ur sem Ragn heið ur var far in að
vera fyr ir í sam bandi við drykkj una,
enda var ég líka far inn að gefa öðru
kven fólki auga og reynd ar bú inn að
kynn ast annarri konu hér á Varma­
landi. Við Ragn heið ur slit um því
sam vist um og ég flutti í her bergi
hérna út í Hús mæðra skól ann vor­
ið ‘98.
Náði að klóra
yfir skít inn
Á stand ið á mér fór síst batn andi.
Ég átti það til að hringja í börn in
og húð skamma þau og vera leið in­
leg ur. Ég kall aði t.d. dreng ina mína
aum ingja. Ég var alltaf að gera ein­
hverj ar bommert ur. Einu sinni sem
oft ar fór ég í ferða lag eða á skemmt­
„Ég varð strax mik ið efni í drykkju mann“
Krist ján Frederik sen á Varma landi seg ir reynslu sögu sína af of notk un á feng is
Krist ján Frederik sen.