Skessuhorn - 28.11.2007, Blaðsíða 56

48 MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER
Í grein sinni í síð asta tölu blaði
Skessu horns, „Upp bygg ing eða
nið ur brot“ ræðst grein ar höf und­
ur harka lega og ó mak lega að starfs­
heiðri Heið ar skóla og þess starfs­
fólks sem þar vinn ur. Hún gef­
ur þar í skyn að starfs fólk refsi eft­
ir geð þótta, leiti ein göngu eft ir því
nei kvæða í fari nem enda og jafn­
vel leggi ein staka nem end ur í ein­
elti. Þetta eru al var leg ar á sak an ir,
sem byggja á veik um grunni og eru
grein ar höf undi ekki til sóma.
Ég full yrði að í öll um skól um á
Ís landi sé unn ið frá bært starf. Alls­
stað ar kepp ist starfs fólk við að gera
sitt besta við að skapa nem end um já­
kvætt starfs um hverfi og bjóða nem­
end um upp á bestu að stæð ur til að
stunda sitt nám. Ég get ekki dæmt
um hvort ein hver skóli er betri eða
verri en ein hver ann ar, nema að ég
kynni mér starf skól ans frá fyrstu
hendi, heim sæki hann eða hafi sam­
band við starfs fólk ið sem þar vinn­
ur. Kannski er það ein hvers stað­
ar tal in dyggð að vera með róg burð
og sleggju dóma, en svo leið is er það
ekki í Heið ar skóla. Grein ar höf und­
ur hafði aldrei sam band við skól ann
til að kynna sér hvern ig við hög um
okk ar starfi, upp eldi og aga stjórn.
Heið ar skóli hef ur haf ið inn leið­
ingu á því sem kall að er Upp bygg­
ing, upp eldi til á byrgð ar. Um er
að ræða nýja nálg un við aga stjórn,
þar sem reynt er að færa sig frá ytri
stjórn un með þving un um á borð við
refs ing ar og umbun. Okk ar stefna
bygg ir á kenn ing um Dr. Willi ams
Glass er og Dr. Di ane Gossen um
sjálf stjórn, sem eru í grund vall­
ar at rið um and stæð ar hug mynd­
um um refs ingu og umbun. Í stað­
inn er nem end um kennt um þarf ir
sín ar, lífs gildi og þeim hjálp að við
að rækta innri hvat ir sem stjórna
hegð un þeirra. Þeir læri að bera
á byrgð á sinni hegð un og breyta
rétt, vegna þess að þeir viti að það
er rétt en ekki vegna ut an að kom­
andi á hrifa. Þeg ar það tekst skap­
ast að stæð ur þar sem þeir nem end­
ur sem vilja stunda sitt nám fá frið
til þess.
Veiga mik ill hluti þessa ferl­
is er að hafa regl ur skýr ar, þ.e. að
mörk in milli á sætt an legr ar hegð­
un ar og ó á sætt an legr ar séu ljós og
að all ir viti hvað ger ist ef far ið er
yfir mörk in. Ef nem end ur fara yfir
mörk in er rætt við þá og þeim boð­
in „upp bygg ing,“ þ.e. þeim er gef­
inn kost ur á að forð ast fyr ir fram
á kveðn ar af leið ing ar ef þeir kjósa
að lag færa mis tök sín og læra af
þeim. Einu til fell in sem nem end ur
kom ast ekki hjá fyr ir fram á kveðn­
um við ur lög um er þeg ar þeir hafa
und ir hönd um vopn eða bar efli
eða hafa und ir hönd um á vana­ og
fíkni efni. Hins veg ar er þeim boð­
ið upp bygg ing ar við tal þeg ar þeir
koma aft ur í skól ann, til að hjálpa
þeim að koma inn í hóp inn sterk­
ari en áður. Því er þó ekki þving­
að upp á nem end ur, þeir verða að
vilja það sjálf ir. Spjöld in sem gef­
in eru fela ekki í sér neina refs ingu,
held ur eru þau safn upp lýs inga um
það sem við kom andi get ur lag að ef
hann svo kýs. Á byrgð in verð ur þó
alltaf hjá hon um sjálf um.
Það er sorg legt að þurfa að eyða
dýr mæt um tíma sín um í að verja
starfs heið ur sinn eft ir árás frá
kollega sín um úr næsta sveit ar fé­
lagi. Ég get hins veg ar ekki orða
bund ist, því ég ætl ast til þess að fólk
sem vinn ur sömu mik il vægu vinnu
og ég, sjái sóma sinn í því að kynna
sér mála vexti áður en það hleyp ur
til og dæm ir aðra op in ber lega.
Þeir sem hafa á huga á að kynna sér
mál ið bet ur geta heim sótt heima­
síðu Heið ar skóla, heidarskola.is.
Örn Arn ar son, full trúi stýri hóps
um Upp bygg ing ar stefn una
í Heið ar skóla.
Síð ast liðna helgi átti ég und ir rit­
að ur leið um Skorra dals veg. Þannig
var að syn ir okk ar fóru ak andi inn
í Fitja hlíð til að að stoða mann sem
þar er að ganga frá húsi sínu fyr ir
vet ur inn. Tók eg á samt konu minni
far með þeim inn að Stálpa stöð um
og geng um við til baka um skóg­
inn og síð an eft ir veg in um á leið­
is í Hvamms skóg þar sem við erum
með hús.
Á þess ari leið ligg ur veg ur inn
aust ur fyr ir inn an gamla skóg ar­
varð ar hús ið í Hvammi upp all­
bratta brekku. Hún var ísi lögð en
unnt var að krafsa sig upp brekk­
una eft ir lausa möl inni sem er utan í
syðri vegar öxl inni.
Á baka leið inni þótti okk ur á stæða
til að kíkja í gula kass ann sem þar
er og á að vera veg far end um til að­
stoð ar til að kom ast leið ar sinn ar á
vet urna. Hvorki var salt né sand­
ur í kass an um held ur var hann full­
ur af vatni og flaut skófla í pæk l in­
um, held ur en ekki á renni leg. Eigi
fannst okk ur und ir bún ing ur fyr ir
vetr ar um ferð góð ur á þess um stað
og er und ar legt að veg hald ari ­ eins
og það nefn ist í vega lög un um ­ hafi
ekki und ir bú ið vet ur inn bet ur á
þess um stað.
Það er því vin sam leg til mæli að
úr þessu verði bætt án taf ar enda
get ur hálka í brekku haft mikla
slysa hættu í för með sér jafn vel þó
veg far end ur fari var lega.
Guð jón Jens son
Mos fells bæ
gudjon.jensson@visir.is
Af réttt ar mál og
fjall skil hafa ver­
ið tals vert til um­
ræðu und an far­
in miss eri og tek ist á um þátt töku
í fjall skil um, sem lögð eru á til að
standa und ir kostn aði við smöl un
sauð fjár af af rétt um og starf semi
skila rétta.
Fjall skil eru því að rétt um skiln­
ingi þjón ustu gjöld, sem eiga að
leggj ast á í sem mestu sam ræmi við
þá þjón ustu sem menn njóta, en því
fer æði fjarri að eft ir því sé far ið.
Skv. lög um mun heim ilt að jafna
út fjall skil um eft ir fjölda bú fjár og
fast eigna mati land bún að ar lands á
hverri jörð. Hér er því um stjórn­
sýslu á kvörð un að ræða og þarf því
að gæta bæði jafn ræð is og með al­
hófs.
Hér í upp sveit um Borg ar fjarð­
ar hef ur hin síð ustu ár að eins ver­
ið lagt á fjölda sauð fjár og land mat.
Mörg um hef ur þótt ó sann gjarnt að
fjár laus um land eig end um skuli gert
að bera veru leg an kostn að af því
að ná af fjalli fé þeirra, sem end ur­
gjalds laust fá að nýta sam eig in lega
auð lind sem er beit ar gróð ur af rétt­
ar ins. Fjall skila nefnd Odds staða­
rétt ar hef ur meira að segja kom­
ist að þeirri nið ur stöðu að eig end­
ur sauð fjár skuli að eins bera 47,1%
kostn að ar ins en land eig end ur 52,9
% (sjá fjall skila seð il 2007) án þess
að telja sig þurfa að rök styðja það
frek ar.
Of aní kaup ið er svo fjár laus um
land eig end um gert að smala heima­
lönd sín þrisvar á hausti og koma
fénu til rétt ar með an þær standa en
síð an til eig enda fjár ins, allt eig and­
an um að kostn að ar lausu.
Þetta gat geng ið með an nær all­
ir í bú ar sveit anna höfðu með ein­
hverj um hætti af komu af sauð fjár­
haldi, en það er nú lið in tíð eins og
all ir vita, því búin eru orð in sér­
hæfð og fjöl marg ir sitja á jörð um
sín um án bú skap ar en hafa fram­
færi af öðru.
Því þarf eng an að undra þótt
mísklíð komi upp og því á stæða til
að fagna frum kvæði Borg ar byggð­
ar um að taka þessi mál til sér stakr­
ar skoð un ar.
Að sjálf sögðu er ein fald ast að
leggja fjallskil á skv. fjölda sauð fjár
á fóðr um, en upp lýs ing ar um hann
eru að gengi leg ar í skýrsl um um
búfé og forða, en fleiri og flókn ari
að ferð ir eru einnig til ef þörf er tal­
in á að gæta meira jafn ræð is.
Öllu vanda sam ara er að leysa
smöl un heima landa þar sem ekki er
sauð fjár hald. Jafn vel þó lausa ganga
sauð fjár yrði bönn uð og girð inga­
tækni fleygi fram mun alltaf verða
eitt hvað um á troðn ing af „línu­
brjót um.“ Lausn in get ur varla
falist í því að hver og einn sauð­
fjár bóndi leiti uppi sitt fé í land ar­
eign um ann arra held ur verð ur að
fela fjall skila nefnd um að ann ast þar
haustsmal an ir, sem þá yrðu hluti
af fjall skil um. Smali land eig end ur
sjálf ir hljóta þeir að eiga kröfu á að
eig end ur fjár ins, eða fjall skila nefnd
fyr ir þeirra hönd, leysi það út með
sann gjörnu gjaldi.
Ljóst er að með þessu munu út­
gjöld sauð fjár bænda vegna fjall skila
aukast veru lega og heyrt hef ég þá
við báru að grein in standi ekki und ir
þeirri byrði. Ekki ætla ég að leggja
mat á þá full yrð ingu, en sé sveit ar­
stjórn þeirr ar skoð un ar að stuðn­
ing ur sé nauð syn leg ur, á að sækja
hann til sam fé lags ins alls en ekki
til tölu lega fá menns hóps fólks sem
býr í sveit um en stund ar ekki sauð­
fjár rækt.
Nú mun upp bygg ing Odds­
staða rétt ar standa fyr ir dyr um og
kosta tals vert fé. Það er því enn ein
á stæð an til að nú verði gerð gang­
skör að því að koma þess um mál um
þannig fyr ir að um þau geti orð ið
þol an leg sátt.
Guð mund ur Þor steins son,
Skálpa stöð um.
Tón list in blómstr ar
Við hjón in fór um á Menn ing ar­
kvöld Fjöl brauta skóla Vest ur lands
í til efni af 30 ára af mæli skól ans,
síð ast lið inn fimmtu dag. Þetta var
sann köll uð menn ing ar veisla. Fyrst
spil aði Þjóð laga sveit in, Ævar Örn
Jós eps son rit höf und ur las upp úr
bók sinni „Sá yðar sem synd laus er“
og Kam merkór Akra ness söng. Svo
sungu tvær stúlk ur ein söng, en þær
eru nem end ur skól ans. Að lok um
spil aði hljóm sveit skip uð nem end­
um skól ans. Í haust tók Flosi Ein­
ars son kenn ari við Grunda skóla að
sér tón list ar á fanga við FVA í sam­
vinnu við grunn skól ana. Hljóm­
sveit in er ein af þeim sveit um sem
varð til í þess um á fanga.
Við fór um líka á tón leik ana Ung­
ir ­ Gaml ir í byrj un mán að ar ins
í Bíó höll inni, en þetta er í ann­
að skipti sem slík ir tón leik ar eru
haldn ir. Þar spil uðu líka hljóm­
sveit ir sem hafa orð ið til í á fang­
an um hjá Flosa. Þetta var frá bær
skemmt un og troð fullt út úr dyr­
um, komust færri að en vildu. Dag­
inn eft ir var svo Tón list ar keppn in
hjá FVA og hún var væg ast sagt frá­
bær upp lif un. Misst um reynd ar af
rokktón leik um í FVA sem voru víst
líka magn að ir.
Það er full á stæða til að óska okk­
ur öll um til ham ingju með alla okk­
ar list rænu og dug legu ung linga.
Það er svo mik il vægt og gam an að
geta veitt skap andi ein stak ling um
tæki færi til að iðka sín á huga mál og
sýna hvað í þeim býr.
Borg hild ur og Sveinn
Ljós mynd ir: Atli Harð ar son.
Tóm ur salt kassi
Orð í belg um fjall skil
Upp eldi til á byrgð ar
Svar við grein Rann veig ar Bjarna dótt ur frá 21. nóv em ber s.l.