Þjóðlíf - 01.11.1986, Síða 28
unum er 2,2 börn. Ef þessir einstakl-
ingar geta ekki átt börn taka þeir
fósturbörn. Hjónabandið er yfirleitt í
molum. Báðir einstaklingar bæla til-
finningar sínar og því eru samskipti
og tjáskipti mjög erfið. Linda segir
Þetta fólk snýr sér að
þeim sem næstir standa
— börnunum.
ennfremur, að um helmingur þeirra
manna, sem hún hefur haft afskipti
af, hafi ekki haft kynmök við konur
sínar þann tíma, sem sifjaspellið átti
sér stað. Hún segir, að þessi þáttur sé
því ekki greinilegt samkenni, heldur
séu það fyrst og fremst samskiptaörð-
ugleikarnir.
í þessum fjölskyldum er alltaf um
það að ræða, að annar einstaklingur-
inn drottnar yfir hinum, — og í lang-
flestum tilfellum er það eiginmaður-
inn sem drottnar yfir konunni. Kon-
an lætur að öllu undan vilja hans og
heimilislífið snýst í kringum hann. í
öðrum tilfellum er það konan sem sér
alfarið fyrir heimilinu — maðurinn er
alkóhólisti, fatlaður, atvinnulaus
o.s.frv. Þetta fólk, segir Linda San-
ford, leitar ekki til sálfræðinga eða
annarra sérfræðinga með vandamál
sín. Það snýr sér að þeim sem næstir
standa — börnunum.
Þessir menn eru ekki að fullnægja
Kynf erðislegt samband
gerir kröfurtil barnsins,
sem það hefur ekki
þroska til að taka á.
kynhvöt sinni, segir Linda Sanford.
Málið snýst fyrst og síðast um vald, —
vald yfir einhverjum — og lítið barn
er betra en ekkert.
„Þeir eru yfirleitt stjórnunarsamir,
drottnunargjarnir, en með mjög lágt
sjálfsmat og hafa mjög mikla þörf
fyrir tilfinningatengsl,“ segir Hulda
Guðmundsdóttir, yfirfélagsráðgjafi á
geðdeild Borgarspítalans. „Þessa
þörf virðast þeir aldrei hafa lært að
tjá vegna ófullkominna tilfinninga-
tengsla í bernsku. Þeir eru oft fremur
að reyna að fulnægja þörf sinni fyrir
blíðu, hlýju og öryggi, en um leið
valdi, fremur en kynhvöt sinni í bók-
staflegum skilningi.“
Börnin
í þessum fjölskyldum eiga börnin
að uppfylla þarfir foreldranna, ekki
öfugt. Fórnarlömb sifjaspella eru
yfirleit látin bera gífurlega ábyrgð á
heimilum sínum, og ekki er óalgengt
að sex til sjö ára barn sé látið gæta
Við ákváðum að kalla hana Huld.
Nafnið hæfir henni vel. Hún vill ekki
láta nafn síns getið, af skiljanlegum
ástæðum, og hún hefur hulið skelfi-
lega æskureynslu sína innst í hugskoti
sínu — eins og ótölulegur fjöldi
kvenna. Nú finnst henni hins vegar að
hún standi á tímamótum. Umræðan á
undanförnum mánuðum um kynferð-
islega misnotkun á börnum hefur
opnað augu hennar fyrir því, að hún
er ekki ein um þessa reynslu, og hún
þarf að gera eitthvað til að þessi
reynsla bugi hana ekki endanlega.
Þess vegna féllst hún á að eiga eftir-
farandi viðtal við ÞJÓÐLÍF. Sín
vegna fyrst og fremst, en einnig vegna
þeirra kvenna sem hafa lent í þessu og
þeirra barna og unglinga sem kunna
að lenda í þessu. „Ef ég get bjargað
þó ekki væri nema einni stúlku með
þessu, þá verð ég ánægð,“ segir hún.
Hún kallar hann alltaf kallinn í
samtali okkar, eða helvítis kallinn.
Hún segist hafa misst sambandið við
móður sína þegar „kallinn" kom inn
á heimilið. Hann var strangur við þau
systkinin og fyrir kom að honum varð
laus höndin gagnvart móðurinni og
börnunum, sérstaklega Huld. En hún
fann að móðirin vildi ekki sleppa
manninum. „Hann skaffaði vel,“ seg-
ir hún í hæðnistón, en fjölskylda
hennar hafði alla tíð lifað í sárustu
fátækt. Ástandið skánaði verulega
við komu stjúpföðurins. „Og þá held-
ur maður kjafti," bætir hún við með
biturleika í röddinni.
Hún talaði lengi um ástandið á
heimilinu, fjölskyldu sína og upp-
vöxt, barnið sem hún fæddi 15 ára
gömul og ævi sína eftir það. En þegar
kom að því að lýsa því sem gerðist,
féllust henni hendur. Tárin streymdu
/
Eg varekki
SEK!
Ég veit ekki hverju ég átti von á,
þegar Huld birtist í dyrunum hjá
mér. Ég átti alla vega ekki von á því
að hitta káta og eðlilega 27 ára gamla
konu, sem sló um sig með bröndur-
um og kaldhæðni. Hún kom í fylgd
vinkonu sinnar, sem hún hafði áður
sagt frá reynslu sinni, og návist henn-
ar hjálpaði henni áreiðanlega gegn-
um samtalið. Því þegar til kastanna
kom hrundi sú framhlið, sem Huld
hefur með ærnu erfiði byggt upp
gegnum árin, — árin sem liðin eru frá
því hún var 14 ára gömul og stjúpfað-
ir hennar hóf að venja komur sínar f
svefnherbergi hennar.
Hún segir mér fyrst frá fjölskyldu
sinni, áður og eftir að stjúpfaðirinn
flutti inn á heimilið. Hún var elst
fimm bama móður sinnar, sem þá var
nýskilin eftir erfiða sambúð við
manninn, sem Huld kallaði pabba
sinn. Hún segir, að móðir sín hafi í
erfiðleikum þeim, sem fylgdu þessari
sambúð og skilnaðinum, treyst mikið
á hana, tólf ára gamla stúlkuna. Og
Huld gekkst upp í verndarhlutverk-
inu, bæði gagnvart móður sinni og
yngri systkinum.
Síðan kom hann.
Huld varð strax meinilla við hann.
Henni þótti hann ungæðislegur í
háttum, spila sig „ofsa gæjalegan“ og
var alltaf með tyggjó. „Ég hefði get-
að kyrkt hann bara fyrir tyggjóið!,"
segir hún.
niður kinnarnar og hún hnipraði sig
saman í stólnum eins og lítið og varn-
arlaust barn — 13 árum síðar. Við
töluðum því ekki meira um það, enda
enginn bættari með slíkum lýsingum.
Það nægir að segja, að stjúpfaðirinn
gerði sér lítið fyrir og nauðgaði stjúp-
dóttur sinni 14 ára gamalli í heilt ár
eða þar til hún var 15 ára gömul og þá
orðin ófrísk eftir hann.
Hún þagði um málið allan tímann.
Hvers vegna? Vegna þess að hann
skaffaði vel og hún vildi halda fjöl-
skyldunni saman. Slík var hennar
ábyrgðarkennd. En um leið lagði hún
sitt eigið líf í rúst.
Hún segist halda, að móðir sín hafi
vitað þetta allan tímann. „Ég trúi
hreinlega ekki öðru,“ segir hún.
Móðir hennar gekk á hana með fað-
ernið, þegar hún komst að ástandi
dóttur sinnar. Dóttirin gaf óljós svör,
sagðist ekki vita hver faðirinn væri,
því hún hefði verið með svo mörgum!
Móðirin trúði þessu ekki, því dóttirin
var iðin við heimilisstörf og barna-
gæslu og hafði því lítinn tíma til úti-
vistar. Síðan spurði hún hana að því
hvort það gæti verið að . . . . Og
dóttirin játaði því. Málið var ekki
rætt frekar.
Tveimur vikum eftir að elsti sonur
Huldar fæddist undirritaði hún yfir-
lýsingu þess efnis, að hún eftirléti
móður sinni og stjúpföður uppeldi
28 ÞJÓÐLÍF