Þjóðlíf - 01.11.1986, Blaðsíða 32

Aðalsteinn Sigfússon, sálfræðing-
ur barnaverndarnefndar Reykja-
víkur: Umfangið kom ekki í Ijós
fyrr en farið var að bjóða upp á
viðeigandi meðferð.
„þolendalífi“ viðkomandi myndast,
sem þýðir að barnið/konan virðist
seinna meir aðeins geta verið í þol-
endasambandi við aðra og látið nota
sig líkamlega (ofbeldi), kynferðislega
(vændi), tilfinningalega (umhyggja
fyrir drykkjumönnum) og fjárhags-
lega
Sjálfseyðileggjandi hegðun. Þol-
endur geta reynt að skaða sjálfa sig
með það fyrir augum að hegna sér
fyrir að taka þátt í kynferðislegu at-
ferli, framkalla sársauka þegar þeir í
raun þurfa á umhyggju að halda eða
ganga til móts við gerandann til að
reyna að hafa einhverja stjórn á at-
hæfinu. Dæmi um þetta er þegar
börn rífa í hár sér, bíta sig, klóra eða
ýta hlutum upp í leggöng eða enda-
þarm. Eldri börn og unglingar geta
brennt sig með sígarettum eða
blandast oft inn í slagsmál við jafn-
aldra. Áfengi, eiturlyf, hálfkærings
sjálfsmorðstilraunir heyra hér einnig
til. Svo virðist einnig, að unglingar
sem oftar en einu sinni hafa orðið
Fjölskyldumynstur
okkar ýtir undir þögnina
Gunnar Sandholt, yfirmaður fjöl-
skyldudeildar Félagsmálastofnunar
Reykjavíkur segir, að á síðustu árum
hafi tvö til fjögur sifjaspellsmál kom-
ið til meðferðar hjá barnaverndar-
nefnd Reykjavíkur. Hins vegar hafi
það færst í vöxt, að fólk tilkynni um
slíkt athæfi til barnaverndarnefndar,
— einkum á síðasta hálfa ári og þakk-
ar hann það einkum aukinni umræðu
um þessi mál. Sifjaspellsmál eru hins
vegar ekki skráð sérstaklega hjá Fé-
lagsmálastofnun. „Þetta er aðeins eitt
af því sem getur verið að hjá fjöl-
skyldum sem barnaverndarnefnd hef-
ur þurft að hafa afskipti af og nefndin
skráir ekki einstakar tegundir mála.“
Að sögn Gunnars er sú mikla at-
hygli, sem kynferðisleg áreitni og of-
beldi gegn börnum hefur fengið und-
anfarið, tiltölulega ný af nálinni.
„Við sem vinnum að barnavernd
reynum að nálgast þessi mál fyrst og
fremst með velferð barnsins í huga en
ekki út frá refsihliðinni," segir hann.
„Þær spurningar sem við glímum við
eru fyrst og fremst þær hvernig við
geturn fundið þessi börn og komið
þeim til hjálpar eins fljótt og unnt er,
hvernig við getum komið í veg fyrir
athæfi af þessu tagi og hvernig ólíkar
stofnanir þjóðfélagsins geti unnið
saman með virkunt hætti að þessum
málum.“
Gunnar segist ekki hafa neina
ástæðu til að halda, að sifjaspellsntál
séu færri hér á landi en í ná-
grannalöndum okkar — og enga
ástæðu heldur til að halda að þau séu
færri utan Reykjavíkur en innan.
„Það er afskaplega margt í okkar
þjóðfélagi og fjölskyldumynstri, sem
stuðlar að því að svona málum sé
haldið leyndum og þau „leyst" innan
fjölskyldunnar,“ segir hann.
„Mér sýnist vera nokkur linka í
dómskerfi okkar í garð kynferðisaf-
brotamanna yfirleitt,“ segir Gunnar
Sandholt. „Það er eins og menn séu á
báðum áttum um, hvernig halda skuli
á málum af þessu tagi. Samvinna
barnaverndarnefndar og Rann-
sóknarlögreglunnar hefur þó verið
ágæt og lögreglan hefur á að skipa
starfsliði sem sinnir börnum sérstak-
lega. Hins vegar fellur dómskerfið
Gunnar Sandholt: Réttarstaða
barna þessa lands er ákaflega
bág.
32 ÞJÓÐLÍF