Skessuhorn


Skessuhorn - 23.11.2011, Page 98

Skessuhorn - 23.11.2011, Page 98
98 MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER Það virð ist vera að sum ir séu fædd ir með veiði dellu, það er bara spurn ing hvenær gen ið er virkj­ að, það þarf ekki nema eina veiði­ ferð og þá verð ur ekki aft ur snú­ ið. Á Síðu múla bjó á fyrri hluta síð­ ustu ald ar Andr és Eyj ólfs son, sem bar það við að leið segja Bret um við Þverá og Kjarará í Borg ar firði, þá var far ið allt á hest um. Al nafni hans og barna barn, Andr és Eyj­ ólfs son, hef ur ver ið leið sögu mað­ ur við árn ar, sam tals í ríf lega þrjá­ tíu ár. Seg ist hafa misst af því að fara á hest um því veg ur inn á efsta svæð inu hafi lík lega kom ið upp úr 1973. Eins og aðr ir veiði menn fer Andr és nokk uð víða til veiða en; „mér þyk ir vænt um ána mína og er eins og tún sæk in rolla, þarf alltaf að koma aft ur. Þannig er það yf ir leitt í veiði mennsku, menn veiða hér og hvar en ein á stend ur upp úr, verð­ ur áin sem mesta ást fóstri er tek ið við. Í mínu til felli er það Þverá og Kjarará það er eng in spurn ing.“ Kveikt á veiði gen inu Andr és Eyj ólfs son er upp al inn í Síðu múla í Hvít ár síðu. Þar stund­ aði hann hefð bund inn fjár bú­ skap með for eldr um sín um til árs­ ins 1996. Upp úr því byggði hann á samt eig in konu sinni heils árs bú­ stað og dvelja þau þar eins mik ið og færi gefst, enda Andr és sveita­ strák ur að ætt og upp runa. Þekk ir nátt úr una, fugla og fén að og lík ar vel í þeim fé lags skap. Það var ein­ hvern tím ann upp úr tíu ára aldr in­ um sem fyrst var far ið til veiða með pabba, Eyjólfi Andr és syni, það var nóg. Þá varð ekki aft ur snú ið, búið var að kveikja á veiði gen inu. „Það var fyr ir ríf lega þrjá tíu árum, þeg­ ar nýir leigu tak ar tóku ána á leigu, að mér bauðst starf leið sögu manns við Kjarará og tók ég boð inu. Enn þann dag í dag finnst mér jafn gam­ an. Ef sú stund kem ur að ég fái nóg, er ég á kveð inn í að hætta. Auð vit að hafa sum ir veiði menn ver ið þannig að þig lang ar ekk ert til að hitta þá aft ur og finnst jafn vel að þeir hafi ekk ert átt skil ið að fá fisk inn sem þeir fengu, en þau til felli eru telj­ andi á fingr um ann arr ar hand ar. Síð ustu árin hef ég meira ver ið að leið segja við Þverá en þekki bæði veiði svæð in afar vel. Til að byrja með var ég allt sum ar ið en það hef­ ur breyst. Þá var ég í skóla á vet urna og var í leið sögn inni al veg upp í 50­ 60 daga. Eink um eru það er lend ir veiði menn sem vilja fá þessa þjón­ ustu og núna er það orð ið svo að þeir hringja í mig eða þeir sem eru með hóp inn og at huga hvort ég er laus þeg ar þeir eiga veiði daga. Áður hafði leigu tak inn frek ar sam band. Í dag er ég svo hepp inn að hafa skiln­ ings rík an at vinnu rek anda sem veit­ ir mér launa laust leyfi til að sinna þess ari dellu minni, ann ars gengi þetta aldrei upp. Þetta eru um sex vik ur sem ég dvel við ána.“ Veiði menn þá og nú Gíf ur leg ar breyt ing ar hafa orð­ ið á öllu er lít ur að lax veiði á þeim þrjá tíu árum sem Andr és hef ur ver­ ið leið sögu mað ur. Veiði menn irn­ ir eru auð vit að alltaf menn en hóp­ ur inn hef ur þó breyst. „Þeg ar ég byrj aði var ég mest með á kveð­ inn hóp út lend inga sem kom ár eft ir ár. Svo elt ist sá hóp ur, ef svo má segja, hann end ur nýj að ist ekki. Syn irn ir fóru frek ar í golf held ur en veiði. Í dag er þetta stabílli hóp ur sem kem ur. Hér áður var líka meira ver ið með á fengi. Sög ur eru til um menn sem komu ekki til að veiða held ur til að detta í það. Þeir sáust lít ið eða ekk ert við árn ar. Þetta hef ur mik ið breyst, sem bet ur fer. Menn eru enn að hressa sig við en það er mik ið hóf sam ara en var. En sér visk an er al veg til stað ar enn þá. Ég man eft ir Am er ík ana sem var að veiða í Kjarará. Hann var með hita­ mæli til að mæla vatns hit ann. Það fór nefni lega eft ir hita stig inu hvaða línu átti að nota, flot eða sökkvandi. Hann var í þessu fram og til baka og ó trú leg ur tími sem fór í skipta um línu, sitt á hvað. En hann fékk þó fisk þarna. Það er einnig betra að geta tal að við veiði menn ina og yf ir leitt er það ensk an sem not­ uð er, óháð upp runa landi við kom­ andi veiði manns. Ég man samt eft ir Sviss lend ing um sem voru við veið­ ar í Kjarará eitt sinn. Við töl uð um bara ís lensku við þá. Þeir skyldu ekki ensku og við ekki þýsku svo um ann að var ekki að ræða,“ seg ir Andr és og bros ir. Hann nefn ir jafn framt að sér­ visk an og hjá trú in séu oft til stað­ ar. „Menn vilja sem dæmi helst alltaf vera í sömu her bergj un um og koma jafn vel afar snemma í hús til að tryggja það. Svo eru önn­ ur skemmti leg dæmi. Ég man eft ir Am er ík ön um sem voru við veið ar. Þeir höfðu mikl ar á hyggj ur af því ef belj urn ar á Helga vatni lágu þeg ar við keyrð um fram hjá. Þá yrði eng in veiði. Þeir fóru samt að ánni af því að þeir voru komn ir, en sögðu jafn­ framt að það væri ekki til neins,“ og nú hlær Andr és dátt. Út bún að ur inn þá og nú Ein hverj ir muna án efa eft ir veiði mönn um í klof stíg vél um enda ekki svo langt síð an þau runnu sitt skeið. Síð ar komu vöðl ur sem til að byrja með voru frem ur lé leg­ ar þannig að ef veiði var stund uð að ein hverju ráði var yf ir leitt kom­ ið gat á þær áður en sum ar ið var á enda runn ið. Mik il þró un hef ur því átt sér stað í veiði fatn aði, bæði end­ ing og nýt ing. En þar, sem víð ar, hef ur tísk an sett sitt mark. „Sum ir leggja mik ið upp úr því að vera í því allra nýjasta og með allra nýj ustu græjurn ar en auð vit að fara menn mis jafn lega langt í vit leys una þarna sem ann ars stað ar. Það kost­ ar pen inga ef á að halda sér í tísk­ unni á þessu sviði sem öðr um og oft eru það nokk ur hund ruð þús­ und sem labba nið ur að ánni,“ seg­ ir Andr és og held ur á fram. „Sum ir eru með veiðistang ir sem kosta afar mik ið. Þá er eins gott að skella ekki bíl hurð inni á stöng ina, þótt flest­ ar dýr ari stang ir séu með ævi langa trygg ingu, þá er þetta þín stöng og sem slík fæst hún varla bætt. Aðr­ ir eru með sína gömlu Hardy stöng og stolt ir af. Ég man þann tíma er veiði menn voru í klof stíg vél um og regnúlpu og þannig voru fyrstu árin mín í leið sögu mennsk unni. Mér var skít kalt allt sum ar ið. Bæði af því að sumr in voru kald ari en einnig af því að þetta var ekki hlýr fatn að ur. Þarna hef ur orð ið mik il breyt ing til batn að ar. Nú er hægt að setj ast nið ur í blauta brekk una án þess að verða blaut ur sjálf ur. Ég fékk fyrstu vöðl urn ar mín ar árið 1985 og þær dugðu varla sum ar ið. Núna eru fram leidd ar sér stak ar vöðl ur fyr­ ir leið sögu menn. Þær kosta reynd­ ar tölu vert en eru á móti að end ast í ein hver ár. Það er all ur mun ur.“ Fyrst og fremst þol in mæði Til að hafa ár ang ur sem erf­ iði við veið ar þarf fyrst og fremst þol in mæði, að mati Andr és ar. Að gefa sér ekki tíma til að staldra við ána, bíða í nokkr ar mín út ur, skoða, kanna og renna er á vís un á slak an ár ang ur. En sum ir veiði menn mega varla vera að þessu. Aðr ir kunna lít­ ið og þurfa þá mikla hjálp, það er allt í lagi því flest ir læra smátt og smátt þótt auð vit að sé það ögn mis­ jafnt. Þeg ar kem ur að leið sögu­ mann in um og hversu góð ur hann er þá hef ur Andr és að sjálf sögðu skoð un á því. „Best er ef við kom andi leið­ sögu mað ur er af svæð inu sem hann vinn ur á. Hann þarf helst að þekkja bæ ina, bænd urna, nátt úr una og um hverf ið. Það koma ekki síð­ ur spurn ing ar um slík at riði. Hvaða fugl er þetta eða hver býr þarna og með hvað er búið þar? Svona spurn ing ar eru alls ekki óal geng ar. Það er að sjálf sögðu gott að þekkja ána vel. Þekkja grjót in og hvar fisk­ ur inn ligg ur. Sú þekk ing kem­ ur með reynsl unni. Haf ir þú hins veg ar ver ið við lax veiðiá og öðl­ ast þekk ing una á því að lesa vatn­ ið þá get ur þú í raun leið sagt hvar sem er. Þá er eina regl an sem gild ir að vita hvar á að fara nið ur að ánni. Það er gjör sam lega ó við un andi að vera að vill ast um sveit ir með veiði­ mann sem hef ur greitt fúlg ur fjár fyr ir að kom ast í veiði, enda fer það mjög illa í þá. Slóð ar þurfa að vera vel merkt ir og helst þurfa að vera pípu hlið svo ekki sé sí fellt ver ið að fara út og opna og loka hlið um. En allra best er að vera úr um hverf­ inu, þá fær veiði mað ur inn mest fyr­ ir sinn snúð.“ Út rás fyr ir veiði dell una Andr és seg ist fá heil mikla út­ rás fyr ir veiði dell una við að sitja á bakk an um, hlusta á nið inn og horfa á lax inn hreyfa sig, jafn vel þótt það sé við van ing ur sem er við veið arn­ ar. Hann hef ur hitt alls kon ar fólk, frægt og minna frægt, for seta og prinsa sem allt er bara fólk þeg ar til kast anna kem ur. „Það er al veg ó trú legt hvað starf­ ið er gef andi fyr ir þann sem hef­ ur gam an af veiði skap, sam skipt um við nátt úr una og fólk þótt sum ir veiði menn kunni ekki neitt. Í þeim hópi eru auð vit að all ar gerð ir eins og ann ars stað ar. Ég hef hins veg­ ar pass að mig á því að hnýta ekki sterk vin áttu bönd við þá veiði menn sem ég vinn með. Hef ekki sam­ band við þá á vet urna og þigg ekki gjaf ir. Leið sögu menn geta líka ver­ ið upp á þrengj andi. En eins og ég sagði fyrr þá geta þeir yf ir leitt ekki skyggt á gleð ina við að vera við ána. Ég er sveita strák ur að ætt og upp­ runa þótt ég búi núna í Reykja vík á vetr um. Hins veg ar er það ljóst að þar ætla ég ekki að verða gam all. Þeg ar ald ur inn fær ist yfir ætl um við hjón in að flytja í sveit ina. Þar verð­ ur síð ustu ár un um eytt, úti í nátt­ úr unni, en þar til að því kem ur á ég án efa eft ir að eyða mörg um árum við Þverá og Kjarará,“ seg ir Andr és Eyj ólfs son Síðu múla. bgk „ Þverá og Kjarará eru árn ar mín ar“ Rætt við Andr és Eyj ólfs son leið sögu mann frá Síðu múla Leið sögu mað ur inn við bíl inn sem ber sömu ein kenn is stafi og flug vél in hans; TF­AFI. Ljósm. mm. Andr és að renna fyr ir fisk. Ljósm. mm. Hér áður fyrr voru klof stíg vél og regnúlpa það sem gekk við lax veiði­ ár. Þannig var út­ bún að ur inn þeg ar Andr és Eyj ólfs son hóf störf sem leið­ sögu mað ur við Þverá og Kjarará í Borg ar firði. Hér er hann við ána sína fyr ir um þrjá tíu árum. „Að gefa sér ekki tíma til að staldra við ána, bíða í nokkr ar mín út ur, skoða, kanna og renna er á vís un á slak­ an ár ang ur.“ Ljósm. mm. Andr és að veið um í Sel strengj un um, á sama stað og hann fékk fyrsta lax inn sinn, þá 14 ára gam all. Ljósm. mm.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111

x

Skessuhorn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.