Víkurfréttir - 11.10.2012, Blaðsíða 12

fimmtudagurinn 11. október 2012 • VÍKURFRÉTTIR12
Öflugar menntastoðir
Á Suðurnesjum starfa öflugar
menntastoðir en þar á meðal
eru Fjölbrautaskóli Suðurnesja,
Fisktækniskólinn, Miðstöð sí-
menntunar á Suðurnesjum og
Samvinna starfsendurhæfing. Á
Ásbrú hefur einnig byggst upp
öflugt háskólasamfélag en þar
er starfræktur Keilir, miðstöð
vísinda, fræða og atvinnulífs.
Virkni- og starfsendur-
hæfingarúrræði
Á Suðurnesjum eru fjölbreytt
virkni- og starfsendurhæfingarúr-
ræði í boði fyrir einstaklinga sem
ekki eru á vinnumarkaði, til dæmis
vegna veikinda, slysa- og félags-
legra erfiðleika. Má þar nefna Sam-
vinnu, Björgina–geðræktarmið-
stöð Suðurnesja, Virkjun og Fjöl-
smiðjuna. Miðstöð símenntunar
á Suðurnesjum býður einnig upp
á ýmis virkniúrræði og á
í góðu samstarfi við
Vinnumálastofnun
hvað það varðar.
Íþróttir og tóm-
stundir
Suðurnes eru
þekkt fyrir góðan
árangur í íþróttum
og þar er unnið öflugt
íþróttastarf með og fyrir
börn og unglinga. Má nefna að í
vetur urðu karlalið Grindavíkur-
bæjar og kvennalið Njarðvíkur
Íslandsmeistarar í körfubolta og
karlalið Keflavíkur bikarmeistarar.
Fyrir stuttu náðu Holtaskóli og
Heiðarskóli í Reykjanesbæ þeim
frábæra árangri að verða í tveimur
efstu sætunum í Skólahreysti. Á
Suðurnesjum er tónlistarskóli í
hverju sveitarfélagi nema í Sveitar-
félaginu Vogum. Einnig er öflugt
æskulýðsstarf á svæðinu eins
og skátarnir, KFUM og KFUK
og æskulýðsstarf kirkjunnar.
Fjölbreytt menningarlíf
og afþreying
Á Suðurnesjum er að finna fjöl-
breytt menningarlíf og afþreyingu
sem felst meðal annars í blómlegu
tónlistarlífi, listviðburðum,
söfnum, sýningum og leikhús-
lífi. Tónlistarlíf á Suðurnesjum er
öflugt en þaðan hafa komið margir
efnilegir tónlistarmenn og hljóm-
sveitir. Árlegar hátíðir sveitar-
félaganna, eins og Ljósanótt
í Reykjanesbæ, Sjóarinn
síkáti í Grindavík,
Sólstöðuhátíð í Garði,
Sandgerðisdagar
og Bryggjudagar í
Vogum, draga að sér
fjölda fólks sem setur
mark sitt á bæjarlíf
sveitarfélaganna. Á
Suðurnesjum er einnig
í boði fjölbreytt afþreying
fyrir börnin. Í Reykjanesbæ er
Listahátíð barna haldin árlega
og á svæðinu er að finna land-
6,6% af heildarmannfjölda landsins
Á Suðurnesjum eru sveitarfélögin Grinda-
víkurbær, Reykjanesbær, Sveitarfélagið Garður,
Sveitarfélagið Vogar og Sand-
gerðisbær. Íbúafjöldi á svæð-
inu er 21.242. Samfélagið
á Ásbrú telst hluti af
R e y kj ane s b æ e n
þar búa um 1800
íbúar. Frá síðasta
ári hefur íbúum
fjölgað um 154
en mest fjölgun
íbúa hefur orðið
á Ásbrú. Íbúar á
Suðurnesjum eru
6,6% af heildar-
mannfjölda lands-
ins. Eldri borgarar
á Suðurnesjum eru
um það bil 3.000 talsins
en hlutfall eldri borgara af
íbúafjölda er lægst á Suðurnesjum
miðað við aðra landshluta eða 14,1%. Næst á
eftir er höfuðborgarsvæðið með 17,3% íbúa yfir
60 ára aldri en Norðurland vestra er með hæsta
hlutfallið eða 22%. Þrátt fyrir þetta er félag eldri
borgara á Suðurnesjum annað fjölmennasta
félagið á landinu með um 2.000 félagsmenn.
9,8% Suðurnesjamanna 16 - 66 ára
á örorkulífeyri
Síðustu ár hafa Suðurnesin skorið sig úr í
samanburði við önnur landsvæði sérstaklega
hvað varðar atvinnuleysi, lágt menntunarstig
og fjölda öryrkja. Samkvæmt upplýsingum frá
Tryggingastofnun ríkisins frá árinu 2011 eru
7,4% einstaklinga á aldrinum 16 - 66 ára
á örorkulífeyri miðað við landið allt.
Á Suðurnesjum eru 9,8% einstak-
linga á þessum aldri á örorku-
lífeyri en árið 2010 var hlut-
fallið 8,8%. Sé litið til ársins
2003 er staðan önnur en þá
var hlutfall örorkulífeyris-
þega á Suðurnesjum 6,6%
og svæðið skar sig ekki úr
miðað við aðra landshluta.
Þá var hlutfall örorkulíf-
eyrisþega á Norðurlandi
eystra 7% og í Reykjavík
6,7%. Frá og með árinu 2007
fór örorkulífeyrisþegum á
Suðurnesjum að fjölga og svæðið
fór að skera sig úr samanborið við
aðra landshluta og hefur gert síðan.
Velta má fyrir sér hvort brotthvarf
varnarliðsins árið 2006 hafi haft
einhver áhrif á þessa þróun en
margir starfsmenn varnar-
liðsins voru komnir á
efri ár þegar varnarliðið
fór af svæðinu og áttu
hugsanlega í meiri
erfiðleikum með að
f inna annað starf.
Af þeim 1154 ein-
staklingum á landinu
sem eru á endurhæfingarlífeyri eru 94 á Suður-
nesjum eða 8%.
Urðu illa úti í efnahagshruninu
Svæðið varð fyrir verulegu áfalli við brotthvarf
varnarliðsins árið 2006 en þá má segja að þeir
erfiðleikar sem Suðurnesin standa frammi fyrir
í dag hafi hafist fyrir alvöru. Suðurnesin urðu
einnig illa úti í efnahagshruninu haustið 2008
í samanburði við aðra landshluta. Á svæðinu
hefur nauðungarsölum farið fjölgandi og eignir
Íbúðalánasjóðs eru flestar á Suðurnesjum. Um-
boðsmaður skuldara opnaði útibú í Reykja-
nesbæ í desember 2010 til þess að mæta auknu
álagi á svæðinu.
Lítið þokast í nýjum atvinnutækifærum
Suðurnesjabúar hafa undanfarið beðið eftir
nýjum atvinnutækifærum en lítið hefur þok-
ast í þeim málum. Með tilliti til aðstæðna á
svæðinu hafa stjórnvöld reynt að bregðast við
með ýmsum hætti. Iðnaðarráðuneytið lagði
til að mynda til fjármagn í stofnun
atvinnuþróunarfélags, velferðar-
ráðuneytið lagði svæðinu lið
með Suðurnesjavaktinni
sem starfar á vegum vel-
ferðarvaktarinnar og
mennta- og menn-
ingarmálaráðuneytið
beitir sér fyrir eflingu
menntunar og fjöl-
breyttari námstæki-
færum á svæðinu.
Félagsþjónusta
sveitarfélaganna
á Suðurnesjum
Aukið álag og málin þyngri
Á Suðurnesjum eru starfræktar þrjár
félagsþjónustur þ.e. í Reykjanesbæ,
Grindavíkurbæ og Sandgerðisbæ. Í
hinum síðastnefnda er rekin sam-
eiginleg félagsþjónusta fyrir Sandgerð-
isbæ, Garð og Voga. Einstaklingum
á fjárhagsaðstoð á Suðurnesjum
fjölgaði árið 2011 en árið 2010 fengu
420 einstaklingar fjárhagsaðstoð
hjá sveitarfélögunum en þeim
fjölgaði í 514 árið 2011. Mesta
aukningin var í Reykjanesbæ en
þar fjölgaði einstaklingum á fjár-
hagsaðstoð úr 331 árið 2010 upp í
409 árið 2011. Á framfæri þessara
514 einstaklinga sem fengu fjár-
hagsaðstoð árið 2011 voru 311 börn.
Í samtali við félagsmálastjóra á
svæðinu kemur fram að álagið hafi
aukist á milli ára, málin séu orðin
þyngri og aukning hafi orðið í fóstur-
málum og einnig hafi farið vaxandi að
mál séu leidd fyrir dóm. Það virðist
vanta fleiri úrræði fyrir foreldra svo
að þeir séu betur í stakk búnir til þess
að takast á við erfiðleika í fjölskyldu-
lífinu og er þá verið að tala um meiri
stuðning og ráðgjöf varðandi uppeldi.
Vinnuumhverfi félagsráðgjafa og
annarra starfsmanna hjá félags-
þjónustum sveitarfélaganna hefur
breyst verulega á undanförnum árum
en starfsmenn finna fyrir meiri reiði
og örvæntingu í samskiptum við
skjólstæðinga sem standa höllum fæti
og eru jafnvel að missa eigur sínar.
Af þeim einstaklingum sem eru á
fjárhagsaðstoð í Reykjanesbæ hafa
166 aldrei átt bótarétt hjá Vinnumála-
stofnun eða eru búnir að fullnýta
bótarétt sinn. Miðað við áætlun mun
fjölga enn frekar í þeim hópi sem mun
fullnýta bótarétt sinn á árinu 2012.
Athygli vekur að einstaklingum í ald-
urshópnum 20 - 29 ára fjölgar mest á
milli ára og er ennþá stærsti hópurinn
sem þarf á fjárhagsaðstoð að halda.
Kostnaður við fjárhagsaðstoð sveitar-
félaganna á Suðurnesjum fer vaxandi
en árið 2010 greiddu sveitarfélögin
samtals rúmar 137 milljónir króna í
fjárhagsaðstoð en sú fjárhæð fór upp
í tæpar 196 milljónir króna árið 2011.
Hjá Reykjanesbæ var hlutfallslega
mest hækkun á kostnaði við fjár-
hagsaðstoð milli áranna 2010 og 2011
eða 44%. Hjá Sandgerðisbæ/Garði/
Vogum var hækkunin 38% en var
minnst hjá Grindavíkurbæ eða 36%.
Hvað hefur verið gert til að
bregðast við ástandinu?
Í skýrslunni segir að fyrir tilstuðlan stjórnvalda hefur eftirfarandi
verkefnum verið ýtt úr vör:
Formlegu samstarfi sveitarfélaga á Suðurnesjum á sviði velferðarmála.
Menntaverkefni á vegum mennta- og menningarmálaráðuneytisins sem
miðar að því að efla menntun á Suðurnesjum.
Stofnað hefur verið atvinnuþróunarfélag sem vinnur að fjölbreyttum
verkefnum á sviði atvinnu- og byggðaþróunar auk verkefna á sviði
nýsköpunar.
Umboðsmaður skuldara opnaði útibú á svæðinu.
Sýslumaðurinn í Keflavík hlaut styrk til þess að gera rannsókn á
orsökum nauðungarsala á Suðurnesjum.
Þróun nýrra atvinnu- og námstækifæra með úrræðum á borð við
Atvinnutorg, Vinnandi vegur og Nám er vinnandi vegur. Fjölbrautaskóli
Suðurnesja mun bjóða upp á sérstaka námsleið fyrir einstaklinga sem
standa ekki vel að vígi að loknum grunnskóla og hafa ekki áhuga á hefð-
bundnu bóklegu námi.
Fræðsluskrifstofan í Reykjanesbæ vinnur að verkefninu Framtíðarsýn
sem miðar að bættum námsárangri í Reykjanesbæ og nágrannasveitar-
félögunum.
Fjölbreytt og öflug virkni- og starfsendurhæfingarúrræði fyrir fólk á
öllum aldri og með ólíkan bakgrunn.
Skimunarverkefni Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja og Vinnumálastofn-
unar sem miðar að því að skima fyrir heilsufarslegum vandamálum
meðal atvinnulausra einstaklinga. Þeim einstaklingum sem reynast vera
í áhættuhópi er vísað í viðtal hjá Heilbrigðisstofnun Suðurnesja.
Þetta eru SuðurneS!
Styrkleikar
Suðurnesja
n Sveitarfélögin á Suðurnesjum vinna flest eftir yfir-
lýstum stefnum varðandi fjölskyldumál, forvarnir, fjöl-
menningu, skólamál og jafnréttismál.
SUÐURNESJAVAKTIN