Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Síða 17

XIX ÞING LYFLÆKNA
FYLGIRIT 65
V010 Snemmkomnir fylgikvillar eftir lokuskipti vegna
ósæðarlokuþrengsla á íslandi 2002-2006
Inga Lára Ingvarsdóttir’, Sólveig Helgadóttir', Ragnar Danielsen1-2, Tómas Guðbjartssonu
'Læknadeild Háskóla íslands, 2hjartadeild, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
Inngangur: Ósæðarlokuskipti er önnur algengasta hjartaaðgerðin og eru
ósæðarlokuþrengsli algengasta ábendingin. Tilgangur rannsóknarinnar
var að gera ítarlega rannsókn á árangri ósæðarlokuskipta vegna
ósæðarlokuþrengsla á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Aftursæ rannsókn sem náði til allra sjúklinga með
ósæðarlokuþrengsl er gengust undir ósæðarlokuskipti á Landspítala
(LSH) á árunum 2002-2006, samtals 156 einstaklinga. Sleppt var 29
sjúklingum sem fóru í aðgerð vegna ósæðarlokuleka eða höfðu áður farið
í hjartaaðgerð. Meðalaldur var 71,7 ár (bil 41-88) og karlar 64,7%. Skráðir
voru áhættuþættir og fylgikvillar aðgerðanna, þ.á.m. skurðdauði, en
einnig niðurstöður hjartaómunar fyrir og fyrst eftir aðgerð.
Niðurstöður: Algengustu einkenni voru mæði (80,8%) og hjartaöng
(52,6%), en 11 sjúklingar voru án einkenna. Fyrir aðgerð var hámarks
þrýstingsfall (P) að meðaltali yfir lokuna 74,1 mmHg, útfallsbrot
(EF) 57% og EuroScore 9,6%. Meðal aðgerðar- og tangartími voru
282 og 124 mínútur. Ríflega helmingur sjúklinganna gekkst samtímis
undir kransæðahjáveitu og 9 undir aðgerð á míturloku. Lífrænni loku
var komið fyrir í 127 aðgerðanna (81,4%), í 102 tilvikum án grindar
(stentless), og gerviloka hjá 18,6% sjúklinganna. Meðalstærð ígræddra
loka var 25,6 mm (bil 21-29) og hámarks þrýstingsfallandi yfir nýju
lokuna viku frá aðgerð 28,1 mmHg. Algengustu fylgikvillar eftir aðgerð
voru nýtilkomið gáttatif (64%) og nýrnaskaði (32%) en 19 sjúklingar
(12,2%) fengu fjöllíffærabilun. Enduraðgerð vegna blæðingar þurfti
í 12% tilfella. Miðgildi legutíma var 13 dagar, þar af 1 á gjörgæslu.
Skurðdauði (<30 d.) var 6,4%.
Ályktanir: Fylgikvillar eru tíðir eftir ósæðarlokuaðgerðir, sérstaklega
gáttatif ognýrnaskaði en einnig blæðingar sem oft krefjast enduraðgerðar.
Skurðdauði er helmingi hærri en eftir kransæðahjáveituaðgerðir, sem er
í samræmi við aðrar rannsóknir.
V011 Rof á hjarta eftir gangráðsísetningu - tilfellaröð af Landspítala
Ingvar Þ. Sverrisson1, Halla Viðarsdóttir', Gizur Gottskálksson2, Tómas Guðbjartsson14
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, Jhjartadeild Landspítala, 3læknadeild Háskóla íslands
Inngangur: Tíðni alvarlegra fylgikvilla er lág eftir gangráðsísetningu.
Blæðingar og sýkingar eru þar efstar á blaði en einnig er þekkt að rof
geti komið á hjartavöðvann og gangráðsvírarnir stimgist út úr hjartanu.
Um er að ræða sjaldgæfan en hættulegan fylgikvilla. Lýst er 5 tilfellum
af Landspítala sem meðhöndluð voru á tveggja ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Safnað var upplýsingum um öll tilfelli þar sem
rof á hjarta hafði greinst með vissu eftir gangráðsísetningu á Landspítala
frá 1. jan. 2008 til 31. des. 2009. Farið var yfir sjúkraskrár og skráð
meðferð og afdrif sjúklinganna.
Niðurstöður: Fimm sjúklingar greindust á tímabilinu, 1 árið 2008 og 4
árið 2009. Á sama tímabili voru gerðar 389 nýísetningar á gangráðum á
Landspítala og komið fyrir samtals 700 gangráðsvírum. Tíðni hjartarofs
var því 0,7% fyrir hvern vír og 1,3% fyrir hverja gangráðsísetningu.
Meðalaldur sjúklinga með rof var 71 ár (51-84 ára), 3 konur og 2 karlar.
Algengasta einkennið var brjóstverkur og hafði enginn sjúkl. klár
einkenni um bráða hjartaþröng (tamponade). Greining var staðfest
með TS (gated CT) eða ómskoðun og greindust allir sjúklingarnir nema
einn <3ja vikna frá aðgerð (bil: 1 sólarhr. - 33 mán.). Hjá 3 sjúklinganna
var gerður bringubeinsskurður, blóð tæmt úr gollurshúsi (mest 0,5 L),
saumað yfir gatið og nýjum leiðslum komið fyrir. Hjá hinum 2 var vírinn
dreginn á skurðstofu með vélindaómstýringu. Fjórir sjúklingar lifðu af
rofið og útskrifuðust, en 83 ára kona dó á gjörgæslu úr lungnabólgu sem
ekki tengdist gangráðsísetningunni.
Ályktanir: Rof á hjartavöðva eftir gangráðsísetningu er hættulegur
fylgikvilli sem getur valdið blæðingu inn í gollurshúsið. Fáar rannsóknir
eru til um tíðni þessa fylgikvilla og sömuleiðis hvaða meðferð sé
skynsamlegast að beita. Mikilvægt er að hafa rof á hjartavöðva í huga
hjá sjúklingum með brjóstverk eða lágþrýsting eftir gangráðsísetningu.
V012 Tíðni gáttatifs eftir kransæðahjáveituaðgerð með tilliti til
hlutfalls ómega-3 og ómega-6 fjölómettaðra fitusýra í fosfólípíðum
blóðvökva
Guðrún V. Skúladóttiru, Ragnhildur Heiðarsdóttir1-2, Davíð O. Amar2-4, Bjami Torfason2-5,
Runólfur Pálsson2-3, Viðar Ö. Eðvarðsson2-6, Gizur Gottskálksson4, Ólafur Skúli Indriðason3
'Lífeðlisfræðistofnun^læknadeild Háskóla íslands, ^nýmalækningaeiningu, 4rannsóknarstöð
hjartasjúkdóma og hjartalækningaeiningu, 5brjóstholsskurðlækningadeild, 6Bamaspítala
Hringsins, Landspítala
Inngangur: Ómega-3 fjölómettaðar fitusýrur (FÓFS) hafa bólguhemjandi
áhrif og mögulega áhrif á rafleiðni í hjarta er gætu komið að
gagni við að fyrirbyggja gáttatif eftir opna hjartaskurðaðgerð.
Þar sem íhlutunarrannsóknir hafa verið misvísandi var tilgangur
rannsóknarinnar að kanna tíðni gáttatifs með tilliti til hlutfalls ómega-3
og ómega-6 FÓFS í fosfólípíðum (FL) blóðvökva.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin byggðist á sjúklingum sem gengust
undir kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala. Rétt fyrir aðgerð og á
þriðja degi eftir aðgerð voru blóðsýni tekin og hlutfall fitusýra í FL
blóðvökva ákvarðað. Gáttatif var skilgreint sem óreglulegur taktur er
varaði lengur en 5 mínútur á hjartasíriti. Tíðni gáttatifs var borin saman
milli fjórðunga af hlutfalli fitusýranna í FL blóðvökva með einþátta og
fjölþátta greiningu.
Niðurstöður: Af 125 sjúklingum sem tóku þátt greindust 49,6% með
gáttatif. Tíðni gáttatifs var marktækt lægri með hverjum hækkandi
fjórðungi af hlutfalli arakídónsýru (AA, ómega-6 FÓFS) og marktækt
hærri með hverjum hækkandi fjórðungi af hlutfalli dókósahexaensýru
(DHA, ómega-3 FÓFS) bæði fyrir og eftir aðgerð (P<0,01 fyrir allar
einþátta greiningar). Marktækt U-kúrfu samband var milli gáttatifs og
fjórðunga af ómega-3 FÓFS eftir aðgerð, þar sem næstlægsti fjórðungur
hafði lægstu tíðni gáttatifs (25,8%, P=0,01). Við fjölþátta greiningu
var þetta U-kúrfu samband ekki marktækt en samband AA og DHA
fjórðunga við gáttatif var áfram marktækt (P<0,05).
Ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar benda til að meðferð með
ómega-3 FÓFS við gáttatifi eftir opna hjartaskurðaðgerð gæti gagnast
sjúklingum með lágt grunnhlutfall þessara fitusýra, en aukið líkur á
gáttatifi hjá þeim með hátt grunnhlutfall. Arakidónsýra í fosfólípíðum
blóðvökva gæti gegnt mikilvægu hlutverki í raflífeðlisfræðilegum
ferlum hjartans.
V013 Gáttatif eftir opnar hjartaaðgerðir á íslandi
Sólveig Helgadóttir1, Inga Lára Ingvarsdóttir1, Sæmundur J. Oddsson1, Hannes Sigurjónsson1,
Martin Ingi Sigurðsson1, Þórarinn Amórsson1, Davíð O. Arnar2-3, Tómas Guðbjartsson1-3
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2hjartadeild Landspítala, 3læknadeild Háskóla íslands
Inngangur: Gáttatif er algengt vandamál eftir opnar hjartaaðgerðir.
Markmið rannsóknarinnar var að kanna tíðni gáttatifs eftir hjartaaðgerðir
hér á landi, skilgreina áhættuþætti og meta fylgikvilla.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var aftursýn og náði til
LÆKNAblaðið 2010/96 17