Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Blaðsíða 20

XIX ÞING LYFLÆKNA
FYLGIRIT 65
Ályktanir: Meðal skjólstæðinga Heilsugæslustöðvarinnar á Akureyri 40
ára og eldri sem hafa reykingasögu eru 16,5% með LLT og þar af flestir
að greinast í fyrsta sinn. Meirihluti hefur vægan eða meðalalvarlegan
sjúkdóm. Með markvissri notkun lungnamælinga í heilsugæslu er unnt
að bæta greiningu á LLT.
V020 Algengi svefnleysis meðal kæfisvefnssjúklinga samanborið við
almennt þýði og áhrif meðferðar með svefnöndunarvél á svefnleysi
Erla Björnsdóttir', Christer Janson3, Sigurður Júlíusson2, Bryndís Benediktsdóttir* 1, Allan I.
Pack4, Þórarinn Gíslason1
'Lungnadeild/svefnrannsókn, 2háls-, nef- og eymadeild Landspítala, 3lungnadeild
Háskólasjúkrahússins í Uppsölum, Svíþjóð, 4svefnrannsókn, Háskólanum í Pennsylvaníu,
Bandaríkjunum
Inngangur: Kæfisvefn og svefnleysi eru algeng vandamál sem fylgjast
gjarnan að. Samband þeirra er flókið og óljóst en líklegt er að þessir
sjúkdómar hafi neikvæð áhrif hvor á annan. Markmið þessarar
rannsóknar var að kanna tíðni svefnleysis hjá kæfisvefnssjúklingum í
samanburði við hóp úr almennu þýði. Jafnframt að meta áhrif meðferðar
með svefnöndunartæki á einkenni svefnleysis hjá kæfisvefnssjúklingum.
Efniviður og aðferðir: 620 kæfisvefnssjúklingar og 748 einstaklingar
úr almennu þýði gengust undir læknisskoðun og blóðprufu ásamt
því að svara stöðluðum spumingalista um heilsu og svefnvenjur.
Kæfisvefnssjúklingar hófu síðan meðferð með svefnöndunartæki og
var fylgt eftir með samskonar mati tveimur árum síðar. Þess samantekt
byggir á 257 kæfisvefnssjúklingum sem lokið hafa eftirfylgni. Svefnleysi
var metið með spurningum frá Sleep-Basic Nordic Sleep Questionnaire.
Skoðaðir voru annarsvegar erfiðleikar við að sofna og hins vegar
erfiðleikar við að viðhalda nætursvefni.
Niðurstöður: Alls áttu 35 % kæfisvefnssjúklinga erfitt með að viðhalda
nætursvefni (vöknuðu oft) samanborið við 17 % viðmiðunarhóps.
Þessir svefnörðugleikar eru algengari eftir því sem einkenni kæfisvefns
eru alvarlegri. Við eftirfylgd kom 1 ljós að hjá þeim hópi sem
notaði svefnöndunarvél að staðaldri dró mjög úr algengi þess að
vakna oft að nóttu. Erfiðleikar við að sofna voru ekki algengari hjá
kæfisvefnssjúklingum samanborið við viðmiðunarhóp.
Ályktanir: Ómeðhöndlaður kæfisvefn dregur úr svefngæðum og
sjúklingar fá ekki eins góða hvíld og heilbrigðir einstaklingar. Meðferð
með svefnöndunartæki er gagnleg til þess að draga úr svefnleysi sem
einkennist af því að vakna oft. Því er mikilvægt að einstaklingar með
alvarlegan kæfisvefn og svefnleysi noti svefnöndunartæki og bæti
þannig svefngæði sín.
V021 Faraldsfræði lungnareks á Landspítala árin 2005-2007
Krislján Óli Jónsson', Uggi Þ. Agnarsson2, Ragnar Daníelsen2, Guðmundur Þorgeirsson2
'Læknadeild Háskóla íslands, 2hjartadeild Landspítala
Inngangur: Blóðrek til lungna (LR) er algengt vandamál í sjúklingum
sem dvelja á spítala og getur haft áhrif á framvindu og dánartíðni.
Sjúkdómsmyndin er fjölbreytileg og greining oft flókin. Algengi LR er að
miklu leyti órannsakað hér á landi en talið er að árlega deyi um 300.000
manns í Bandaríkjunum af völdum sjúkdómsins. Mætti því áætla að
dánartíðni hér á landi sé allt að 300 á ári. Markmið þessarar rannsóknar
er að meta faraldsfræði LR á LSH.
Efniviður og aðferðir: Skimaðar voru sjúkraskrár allra sjúklinga á LSH
árin 2005-2007 sem fengu greininguna 126 í ICD-10 kerfinu (LR).
Niðurstöður: Alls fengu 350 sjúklingar greininguna LR á LSH 2005-
2007. Af þeim voru 30 útilokaðir vegna áður greinds LR, rangrar
greiningar eða ónógra gagna. Af einkennum sýndu 81% sjúklinga mæði,
39% brjóstverk, 13% yfirlið/nær yfirlið og 17% brjóstþyngsli. Engin
ofantalinna einkenna voru til staðar hjá 7%. Nýleg saga eða einkenni
segamyndunar í djúpu bláæðum fóta (DVT) voru til staðar hjá 31%
sjúklinga. Greining var oftast gerð með tölvusneiðmynd (TS) (89%), 4%
greindust með ísótópaskanni (ÍS), 1% með báðum aðferðum, krufning
(2%) og klínísk greining (4%). Blóðþynningu var beitt hjá 93%, einungis
4% fengu segaleysandi meðferð. Engin meðferð var veitt í 4% tilfella,
þar af hafði helmingur látist áður en unnt var að veita meðferð. Innan 30
daga frá greiningu lést 31 sjúklingur (9,7%).
Ályktanir: Algengasta einkenni sjúklinga sem greinast á LSH með LR
er mæði og svo verkur í brjósti. Sú greiningaraðferð sem mest er notuð
er TS, þar á eftir IS. Algengasta meðferð LR er blóðþynning. Þá sýnir
dánartíðnin jafnframt fram á hversu alvarlegur sjúkdómurinn er.
V022 Styrkur NT-pro B-type natriuretic peptíðs í blóði
kæfisvefnssjúklinga
Sólborg Erla Ingvarsdóttir1, Þórarinn Gíslason1-, Bryndís Benediktsdóttir1, ísleifur Ólafsson3,
Christer Janson4
'Læknadeild Háskóla íslands, 2lungnadeild, 3klínískri lífefnafræðideild Landspítala,
4lungnadeild Háskólasjúkrahússins í Uppsölum, Svíþjóð
Inngangur: Kæfisvefn er sjúkdómsástand tilkomið vegna þrenginga
í efri loftvegum og einkennist af hrotum og öndunarhléum í svefni.
B-type natriuretic peptíð (BNP) er fjölpeptíð sem er aðallega losað úr
hvolfum hjartans í samsvari við álag og strekkingu hjartavöðvafruma.
Markmið þessa verkefnis var að skoða hugsanlegan þátt BNP í meingerð
kæfisvefns.
Efniviður og aðferðir: Þetta var sjúklingamiðuð samanburðarrannsókn.
I rannsóknarhópnum voru einstaklingar sem greinst höfðu með
kæfisvefn á LSH á árunum 2005 til 2008. Til samanburðar voru
einstaklingar sem tekið höfðu þátt í rannsókn á algengi langvinnrar
lungnateppu á Islandi. Styrkur NT-proBNP var mældur í blóði hjá
sambærilegum hópum sjúklinga og viðmiða og hann borinn saman við
breytur sem segja til um alvarleika kæfisvefns, þekkta áhættuþætti og
tengda sjúkdóma.
Niðurstöður: Styrkur NT-proBNP var mældur hjá 61 kæfisvefnssjúklingi
og 62 viðmiðum. NT-proBNP var marktækt lægra hjá kæfisvefnssjúkling-
um en samanburðarhóp (p<0,01). Marktækur rnimur var á styrk NT-
proBNP milli aldurshópa, bæði hjá kæfisvefnssjúklingum (p=0,023) og
samanburðarhóp (p<0,01). NT-proBNP hjá háþrýstingssjúklingum var
hærra bæði hjá kæfisvefnssjúklingum (p=0,042) og samanburðarhóp
(p<0,01). Ekki var marktækur munur á NT-proBNP styrk milli BMI hópa,
né heldur þegar tekið var tillit til reykingasögu og alvarleika kæfisvefns.
Styrkur NT-proBNP breyttist ekki marktækt við CPAP meðferð.
Ályktanir: Rannsóknin sýndi að styrkur NT-proBNP í blóði er lægri
í kæfisvefnssjúklingum en samanburðarhóp. NT-proBNP styrkur
hækkar með hækkandi aldri og hann er marktækt hærri hjá
háþrýstingssjúklingum. Lítill fjöldi þátttakanda gæti verið takmarkandi
þáttur í rannsókninni og því væri áhugavert að kanna samband NT-
proBNP styrks í blóði og kæfisvefns frekar í stærra úrtaki.
20 LÆKNAblaðið 2010/96