Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Page 34

XIX ÞING LYFLÆKNA
FYLGIRIT 65
greinilegur munur á áhrifum genasamsetninganna með því að breyta
súrefnismettuninni. I öðrum tilfellum fannst engin augljós skýring.
Alyktanir: Þessi rannsókn bendir til að hægt sé að nota efnaskiptalíkön
af bakteríum til að finna líkleg lyfjamörk. Þessi aðferð kerfislíffræðinnar
getur því reynst öflug við uppgötvun og þróun nýrra sýklalyfja.
V066 ífarandi sýkingar af völdum Haemophilus spp. á íslandi 1983-
2008
Marta Rós Bemdsen', Helga Erlendsdóttir2, Magnús Gottfreðsson3
'Læknadeild Háskóla íslands, 2sýklafræðideild, 3smitsjúkdómadeild Landspítala
Inngangur: Haemophilus influenzae (Hi) er gram-neikvæð baktería
sem flokkuð er í 6 hjúpgerðir (a-f) og óhjúpgreinanlegar gerðir (NTHi).
Hjúpgerð b (Hib) veldur skæðum sýkingum aðallega í börnum en
bólusetning gegn Hib var tekin upp 1989 á íslandi. NTHi valda nú
flestum Hi sýkingum og sumar rannsóknir hafa sýnt fram á aukningu
þeirra eftir að bólusetningar hófust. Markmið rannsóknarinnar var að
skoða breytingar á faraldsfræði þessara sýkinga á landsvísu á Islandi.
Efniviður og aðferðir: Gerð var lýðgrunduð aftursæ rannsókn sem tók
til 206 sýkingartilfella af völdum Haemophilus spp. á Islandi, 1983-
2008. Skráð voru einkenni sjúklings, heilsufar, niðurstöður rannsókna,
meðferð og fylgikvillar.
Niðurstöður: Fyrir bólusetningu, 1983 til 1989 voru skráð 124
sýkingartilfelli, þar af 84% börn. Eftir bólusetningu, 1990 til 2008 voru
82 sýkingartilfelli þar af 33% börn. Fyrir bólusetningu olli Hib 88% allra
Hi sýkinga en eftir aðeins 19%. Algengasta greiningin fyrir bólusetningu
var heilahimnubólga af völdum Hib en eftir að Hib bólusetningar
hófust lungnabólga og sýklasótt af völdum Hi, annarra en Hib. Eftir
bólusetningu lækkaði nýgengi Hib í öllum aldurshópum en aðeins
marktækt í aldurshópunum <1 árs og 1-5 ára (p<0,05). Nýgengi sýkinga
af völdum Hi annarra en Hib jókst um 0,9/100 000 íbúa á tímabilinu eftir
að bólusetningar hófust (p<0,05). Dánarhlutfall af völdum Hi annarra en
Hib var hæst hjá nýburum (22%) og öldruðum (13%-29%).
Ályktanir: Rannsókn þessi sýnir fram á gríðarlega góðan árangur Hib
bólusetningar hér á landi. Hún gefur ekki einungis börnum í markhóp
vörn heldur hefur myndast hjarðónæmi í samfélaginu sem veldur
einnig lækkun á tíðni sýkinga í eldri aldurshópum. Marktæk aukning
á nýgengi sýkinga af völdum annarra Hi en Hib er afar athyglisverð og
kann að skýrast af svæsnari inflúensustofnum á sama tíma.
V067 Sameindafræðileg faraldsfræði endurtekinna Candida
blóðsýkinga
Lena Rós Ásmundsdóttir', Helga Erlendsdóttir, Anna Lilja Gísladóttir3, Magnús
Gottfreðsson34
'Lyflækningasviði, 2sýklafræðideild, 3læknadeild Háskóla íslands, 4smitsjúkdómadeild
Landspítala
Inngangur: Dánartíðni sjúklinga sem fá blóðsýkingu með Candida
gersveppum er afar há. Meðal þeirra sem lifa af slíkar sýkingar
hefur í vaxandi mæli verið greint frá endurteknum blóðsýkingum af
völdum sveppa en tíðni þeirra hefur ekki verið metin í óvöldu þýði
sjúklinga. Eirtnig er ekki ljóst hvort endurteknar sýkingar endurspegli
endurvakningu fyrri sýkingar eða sýkingu með nýjum stofni.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var lýðgrunduð og náði til allra
sjúklinga með jákvæða blóðræktun fyrir Candida gersveppum á
íslandi á árunum 1980-2008. Faraldsfræðilegar og klínískar upplýsingar
voru skráðar. Blóðsýkingar voru metnar aðskildar ef >1 mánuður
leið milli jákvæðra blóðræktana eða ef þær voru af völdum ólíkra
Candida tegunda. Arfgerð meinvaldandi stofna var ákvörðuð með
fjölföldunarhvarfi (PCR) með ferns konar vísum; M13, (GACA)4, PA03
og T3B. Sveppalyfjanæmi stofnanna var einnig kannað.
Niðurstöður: Á tímabilinu 1980-2008 greindust 308 sjúklingar með
Candida sýkingu í blóði á íslandi. Þar af fengu 299 (97,1%) staka
sýkingu. Alls lifðu 204 sjúklingar lengur en 1 mánuð frá fyrstu
jákvæðu blóðræktun og voru því í hættu á að fá endurtekna sýkingu
(1060 sjúklingaár). Af þeim fengu 9 sjúklingar (4,4%) endurteknar
blóðsýkingar af völdum Candida gersveppa. Meðaltími milli sýkinga
voru 6 mánuðir (miðgildi, bil <1 mánuður - 14 ár). Algengustu
tegundirnar voru Candida albicans (46%), C. parapsilosis (15%) og
C. tropicalis (15%). Stofnar sem ræktuðust í endurteknum sýkingum
voru af sömu arfgerð í 2 af 13 tilfellum (15%) en af ólíkri arfgerð eða
annarri tegund í 8 af 13 tilfellum (62%); stofna vantaði í 3 tilfellum. Ekki
varð vart marktækra breytinga á næmi sveppastofna í endurteknum
sýkingum.
Ályktanir: Endurteknar blóðsýkingar af völdum Candida gersveppa
eiga sér stað hjá 4,4% sjúklinga sem lifa af upphaflegu sýkinguna
og eru því tiltölulega sjaldgæfar. I flestum tilfellum (62%) er um að
ræða sýkingar með nýjum stofnum sem eru næmir fyrir algengum
sveppalyfjum.
V068 Framsýn rannsókn á skurðsýkingum eftir 246 opnar
hjartaaðgerðir
Helga G. Hallgrímsdóttir1, Magnús Gottfreðsson2, Tómas Guðbjartsson3
‘Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2smitsjúkdómalækningadeild Landspítala, 3læknadeild Háskóla
íslands
Inngangur: I framsýnni rannsókn á Landspítala árið 2007 kom
óvænt í ljós að tíðni skurðsýkinga á ganglim eftir bláæðatöku við
kransæðahjáveituaðgerðir var óvenjuhá, eða 23,1%. I kjölfarið var
ákveðið að yfirfara verkferla, m.a. húðþvott og frágang umbúða.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna hvernig til tókst, en í þetta
sinn á heilu ári og í ferfalt stærra þýði en í fyrri rannsókn. Einnig var
markmiðið að kanna tíðni sýkinga í bringubeinsskurði.
Efniviður og aðferðir: Framsýn rannsókn sem tók til allra sjúklinga sem
gengust undir opna hjartaaðgerð á Landspítala á 12 mánaða tímabili,
2008-2009, samtals 246 einstaklinga (191 karlar, meðalaldur 66,5 ár).
Flestir (60,1%) gengust undir kransæðahjáveitu (CABG/OPCAB),
ósæðalokuskipti (11,4%) eða báðar aðgerðirnar saman (13,4%). Skurðsár
voru metin á 2 - 4. og 6 - 7. degi þegar sjúklingar lágu inni. Einnig var
haft samband við alla sjúklinga nema þrjá símleiðis, 30 dögum frá
útskrift. Skurðsár voru skilgreind skv. staðli CDC og bornir saman
sjúklingar með og án sýkingar.
Niðurstöður: Alls greindust 31 sjúkl. með skurðsýkingu (12,6%)
og voru 16 þeirra í bringubeinsskurði (6,5%), þar af 5 djúpar með
miðmætisbólgu (2%). Nítján sjúklingar af 184 sem fóru í bláæðatöku
á ganglim greindust með sýkingu (10,3%) og voru 90% þeirra
yfirborðssýkingar. Sýkingar eftir bláæðatöku greindust á 24. degi frá
aðgerð (miðgildi) og voru þá 20% sjúklinga inniliggjandi. Sambærilegar
tölur fyrir bringubeinssýkingar voru 20,5 dagar og 41,7%. Algengustu
sýkingavaldarnir voru kóag. neikv. staphylococcar (35,5%)og staph.
aureus (35,5%). Legutími var marktækt lengri hjá sjúklingum með
sýkingu í bringubeini en ganglim (17,1 vs. 9 dagar, p=0,006).
Ályktanir: Skurðsýkingar eru töluvert vandamál eftir opnar
hjartaaðgerðir og reyndust mun algengari á ganglim eftir bláæðatöku
(10,3%) en á brjóstholi (6,5%). Ljóst er að tíðni þessara sýkinga á
34 LÆKNAblaðið 2010/96