Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Blaðsíða 40

XIX ÞI N G LYFLÆKNA
F Y L G I R 1 T 6 5
V085 Míturlokuskipti á íslandi 1990-2006
Sigurður Ragnarsson', Þórarinn Amórsson1, Tómas Guðbjartsson1-2
'Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2læknadeild Háskóla íslands
Inngangur: Arangur míturlokuskipta á Islandi hefur ekki verið
kannaður áður en fyrsta slíka aðgerðin hér á landi var gerð 1990.
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna skammtímaárangur þessara
aðgerða, þ.m.t. dánartíðni og fylgikvilla.
Efniviður og aðferðir: Aftursýn rannsókn sem náði til allra sjúklinga
sem fóru í míturlokuskipti á íslandi 1990-2006. Upplýsingar fengust úr
sjúkraskrám og var lagt mat á ábendingar og árangur aðgerðanna.
Niðurstöður: Af 52 sjúklingum voru 34 karlar (65%) og meðalaldur 61
ár (bil 17-85). Rúmlega 2/3 voru með míturlokuleka en 15 með þrengsli.
Sex sjúklingar höfðu hjartaþelsbólgu, 7 nýlegt hjartadrep og 90% voru
í NYHA flokki III-IV fyrir aðgerð. Meðal logEuroSCORE var 16,2% (bil
1,5-78,9%). Helmingur fór samtímis í kransæða-hjáveituaðgerð, 19,2%
í ósæðarlokuskipti og 9,6% í þríblöðkulokuviðgerð. Fjórðungur hafði
áður farið í opna hjartaaðgerð. Tveir fengu lífræna loku en 50 gerviloku.
Meðalstærð nýju lokanna var 30,3 mm (bil 27-31). Meðaltími á hjarta- og
lungnavél var 162 mín. og tangartími 107 mín. Miðgildi gjörgæslulegu
var 2,9 sólarhringar (bil 0,5-77). Marktæk hækkun á hjartaensímum
(CK-MB >70) greindist hjá 62% sjúklinganna og alvarlegir fylgikvillar
hjá 46%. Nýtilkomið hjartadrep var algengast (22%), en aðrir alvarlegir
fylgikvillar voru öndunarbilun (n=5) og bráð nýrnabilun (n=4). Sjö
sjúklingar (13,5%) fóru í enduraðgerð vegna blæðingar og 2 þurftu
ósæðardælu (IABP) eftir aðgerð. Minniháttar fylgikvillar greindust hjá
helmingi sjúklinga, og voru gáttatif, lungnabólga og skurðsýkingar
algengastar. Þrír sjúklingar létust <30 d. (5,8%), en tveir til viðbótar
létust fyrir útskrift.
Ályktanir: Míturlokuskipti er umfangsmikil aðgerð þar sem tíðni
alvarlegra fylgikvilla er há, sérstaklega hjartadrep og blæðingar sem
krefjast enduraðgerða. Hér á landi er dánartíðni <30 daga tiltölulega
lág (5,8%), sérstaklega þegar haft er í huga að margir sjúklinganna eru
alvarlega veikir fyrir aðgerð.
V086 Enduraðgerðir vegna blæðinga eftir opnar hjartaskurðaðgerðir
á íslandi - tíðni, fylgikvillar og afdrif sjúklinga
Njáll Vikar Smárason1, Hannes Sigurjónsson2, Kári Hreinsson3, Þórarinn Amórsson2, Tómas
Guðbjartsson1,2
‘Læknadeild Háskóla íslands, 2hjarta-og lungnaskurðdeild,3svæfinga- og gjörga?sludeild
Landspítala
Inngangur: Blæðing er algengur fylgikvilli opinna hjartaaðgerða. í
alvarlegum tilfellum getur þurft að taka sjúklinga aftur á skurðstofu til
að stöðva blæðinguna. Tíðni og afdrif í kjölfar enduraðgerðar er ekki
þekkt hér á landi og er tilgangur rannsóknarinnar að bæta úr því.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingar 18 ára sem gengust undir enduraðgerð
vegna blæðinga eftir opna hjartaskurðaðgerð á tímabilinu 2000-2005
voru fundnir eftir tveimur aðskildum skrám. Úr sjúkraskrám voru m.a.
skráð lyf sjúklings fyrir aðgerð, blóðgjafir, fylgikvillar og legutími.
Niðurstöður: Alls voru gerðar 103 enduraðgerðir (meðalaldur 67,9
ár, 75 karlar) sem er 8% hjartaaðgerða á tímabilinu. Þriðjungur
sjúklinganna tóku acetýlsalicýlsýru og 8 klópídógrel síðustu 5 dagana
fyrir aðgerð. Meðalblæðing í upphafi enduraðgerðar var 1523 ml (bil
300-4780ml) og á fyrsta sólarhring 3942 ml (bil 690-10740ml). Helmingur
sjúklinganna var tekinn í enduraðgerð innan tveggja klst. og 97%
innan sólarhrings frá upprunalegri aðgerð. Samtals voru gefnar 16,5
ein af rauðkornaþykkni, 15,6 ein af plasma og 2,3 sett af blóðflögum.
Helstu fylgikvillar eftir aðgerð voru hjartsláttaróregla, fleiðruvökvi
sem þurfti að tæma, hjartadrep og sýking í bringubeinsskurði. Miðgildi
legutíma var 14 dagar (bil 6-85 dagar), þar af 2 dagar (bil 1-38 dagar) á
gjörgæslu. Alls létust 16 sjúklingar (15,5%) 30 daga frá aðgerð en 79,6%
sjúklinganna voru á lífi ári eftir aðgerð.
Ályktanir: Tíðni enduraðgerða vegna blæðinga (8%) er í hærra
lagi hér á landi, án þess að skýringin á því sé þekkt. Um er að ræða
hættulegan fylgikvilla sem lengir legutíma og getur dregið sjúklinga
til dauða. Kostnaður er einnig verulega aukinn vegna blóðgjafa. Því er
mikilvægt að leita lausna til að draga úr blæðingum og um leið fækka
enduraðgerðum.
V087 Endurkomur, innlagnir og andlát eftir ófullkomna heimsókn á
bráðadeild - framsýn hóprannsókn
Vilhjálmur Rafnsson', Oddný S. Gunnarsdóttir2
'Rannsóknarstofu í heilbrigðisfræði, læknadeild Háskóla íslands, 2Vísinda-, mennta- og
gæðasviði Landspítala
Inngangur: Horfur sjúklingar með ófullkomna heimsókn á bráðadeild
(BD) eru óþekktar. Tilgangurinn var að rannsaka hvort endurkomur,
innlagnir og andlát meðal þessara sjúklinga væru frábrugðin því sem
gerist meðal sjúklinga sem fullkláruðu heimsókn sína á BD.
Efniviður og aðferðir: Við fjöllum um sjúklinga 18 ára og eldri, sem
fóru gegn læknisráði, fóru vegna eigin ákvörðunar án þess að fá
læknisskoðun og þeirra sem luku eðlilega heimsókn sinni og voru
útskrifaðir heim af BD Landspítalans árin 2002-2008. Samkeyrsla á
kennitölum úr skrá BD, sjúkrahússskránni og dánarmeinaskránni var
gerð til að finna hvort og hvenær sjúklingamir leituðu aftur til BD,
voru lagðir inn á LSH eða létust. Endurkomur, innlagnir og andlát hjá
rannsóknarhópunum og hjá hinum sjúklingunum voru borin saman
með kíj-kvaðrat prófi.
Niðurstöður: Þetta voru 106 772 sjúklingar og þar af fóru 77 gegn
læknisráði en 4471 fór án læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta að leita
aftur til BD innan 30 daga frá fyrstu komu á BD var 5,85, (95% ÖM
3,55-9,66) fyrir þá sem fóru gegn læknisráði og 4,43, (95% ÖM 4,16-4,72)
fyrir þá sem fóru án læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta að leggjast
inn á LSH innan 30 daga var 7,56, (95% ÖM 4,47-12,81) fyrir þá sem
fóru gegn læknisráði og 0,88, (95% ÖM 0,75-1,03) fyrir þá sem fóru án
læknisskoðunar. Hlutfallsleg áhætta að deyja innan 30 daga var 11,53,
(95% ÖM 2,85-46,70) fyrir þá sem fóru gegn læknisráði og 0,50, (95% ÖM
0,21-1,19) fyrir þá sem fóru án læknisskoðunar. Hátt hlutfall sjúklinga
sem í upphafi fóru án læknisskoðunar fóru aftur án læknisskoðunar í
seinni heimsókninni.
Ályktanir: Sjúklingar sem fóru gegn læknisráði höfðu slæmar horfur
vegna endurkoma, innlagna og andláts, en sjúklingar sem fóru án
læknisskoðunar höfðu einungis hátt hlutfall endurkoma.
V088 Lyfjameðferð eldra fólks sem leggst inn á bráðadeild og tengsl
við breytur í MDS-AC matstækinu - samnorræn rannsókn
Rósa Björk I’órnlfsdnttir', Ólafur H. Samúelsson2, Pálmi V. jónsson2
‘Læknadeild Háskóla íslands, 2öldrunarlækningadeild Landspítala
Inngangur: Aldurstengdar lífeðlisfræðilegar breytingar, aukinn fjöldi
sjúkdóma og fjöllyfjanotkun valda því að eldra fólk er útsett fyrir
aukaverkunum lyfja. Heildrænt mat eldri sjúklinga með stöðluðu
40 LÆKNAblaðið 2010/96