Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Qupperneq 44

XIX ÞING LYFLÆKNA
FYLGIRIT 65
eitrunum og bráðri lifrarbilun var framkvæmd í tölvukerfi LSH. Teknir
voru með í rannsóknina þeir sjúklingar sem lögðust inn á LSH vegna
ofskammts af paracetamóli. Leitast var við að fá sem heildstæðasta
mynd af sögu sjúklingsins.
Niðurstöður: A 6 ára tímabili var um að ræða 101 innlögn af völdum
paracetamóleitrana á LSH (konur 71, 30 karlar; meðalaldur 33 ár). Alls
80 innlagnir voru vegna vfsivitandi eitrana og 17 vegna óáformaðra
eitrana (af slysni). Konur áttu í hlut í 76% vísvitandi eitrana en aðeins
41% óáformaðra eitrana (p=0,005). í heild voru lifrarpróf hækkuð í 22
tilfellum (21,8%). Lifrarpróf voru hækkuð í 11,3% vísvitandi inntaka,
en í 70,6% af óáformuðum eitrunum. Minnihluti (14%) lagðist inn á
gjörgæslu og fimm af þeim fengu skilgreinda lifrarbilun en enginn
sjúklingur dó eða þurfti lifrarígræðslu.
Alyktanir: Þó svo paracetamóleitranir séu nokkuð algengar hér á landi
er ljóst að tíðni lifrarskaða er mjög lág og dánartíðni er ennþá lægri.
Oftast er um sjálfsskaðandi athæfi að ræða og eru konur í meirihluta.
Athygli vekur að oftar er hækkun á lifrarprófum þegar um óáformaða
eitrun er að ræða. Þessi niðurstaða bendir til þess að tímalengd inntöku
skipti máli varðandi þróun Iifrarskaða.
V099 Athugun á fjölþáttaupplifun verkja og áhrifum hennar á andlega
líðan gigtarsjúklinga í reglubundnu lyfjaeftirliti
Árni Halldórsson1'1, Eggert Birgisson1, Elínborg Stefánsdóttir4, Amór Víkingsson1, Eiríkur Öm
Amarson1-5
'Háskólanum í Árósum, 2sálfræðiþjónustu geðsviðs, 4gigtardeild Landspítala, 3greiningardeild,
braut, 'læknadeild Háskóla íslands
Inngangur: Talið er að sársauki sé margþættur, sem sé ekki einungis
ákvarðaður af líffræðilegum ferlum, heldur huglægu mati og
viðbrögðum sjúklings gagnvart ástandi sínu. Líkamleg og tilfinningaleg
svörun sjúklinga við verkjum er því mótuð af samspili hlutlægrar
skynjunar og huglægrar upplifunar.
Markmið rannsóknarinnar var að kanna upplifanir gigtarsjúklinga
á verkjum með hliðsjón af sálfélagslegum breytum og áhrif verkja á
andlega aðlögun að sjúkdómnum.
Efniviður og aðferðir: 192 sjúklingar með ólíkar gigtargreiningar
fylltu út fjölþátta spurningalista um sálfélagslega upplifun verkja
ásamt spumingalistum um andlega líðan. Mælingum á hlutlægum
eiginleikum verkja var einnig safnað, svo sem um staðsetningu og hve
lengi þeir höfðu varað.
Niðurstöður: Sjúkdómsbreytur, til að mynda fjöldi sársaukanæmra
svæða, hafa almennt ómarktæk eða takmörkuð áhrif á andlega líðan
verkjasjúklinga (r(165) = 0,10, p0,01). Tilfinningaleg svörun virðist
fremur háð hugsunum og viðbrögðum þátttakenda gagnvart vefrænum
einkennum (r(146) = 0,28-0,63, p 0,01). Þannig virðast verkir leiða til
þunglyndis- og kvíðaeinkenna fyrir tilstyrk huglægra þátta eða mats
þátttakenda á alvarleika, viðráðanleika og félagslegum afleiðingum
verkja samfara viðbrögðum við þeim. Niðurstöður benda til að kvartanir
gigtarsjúklinga um verki séu oftar en ekki af sálvefrænum toga.
Alyktanir: Nýta má fjölþátta verkjakvarða til að greina sjúklinga, sem
teljast líklegir að upplifa vanlíðan og/eða aukna líkamlega fötlun vegna
viðhorfa þeirra til verkja og viðbragða við meðhöndlun þeirra.
V100 ICEBIO - kerfisbundin skráning meðferðagagna
Bjöm Guðbjömsson, fyrir hönd ICEBIO-hópsins: Amór Víkingsson, Ámi Jón Geirsson, Bjöm
Guðbjömsson, Bjöm Rúnar Lúðvíksson, Gerður Gröndal, Helgi Jónsson, Kristján Steinsson,
Sigríður Valtýsdóttir
Rannsóknarstofu í gigtarsjúkdómum, Landspítala
ICEBIO er gagnagrunnur þar sem stöðluðum heilsufarsupplýsingum
er safnað með framvirkum hætti hjá sjúklingum á meðferð með
líftæknilyfjum vegna liðbólgusjúkdóma. Kerfisbundnir starfshættir
tryggja öryggi og hámarka meðferðarárangur ásamt því að tryggja
að fjármunir séu notaðir á hagkvæman hátt, sérlega ef vinnulagið er
samkvæmt sannreyndum verkferlum. Notkun líftæknilyfja hófst hér á
landi 1999 og nam lyfjakostnaður vegna gigtarsjúkdóma á síðastliðnu
starfsári 1.250 milljónum króna. Um síðustu áramót voru 444 sjúklingar
í virkri meðferð með líftæknilyfjum skráðir í ICEBIO; 214 með iktsýki,
108 með hryggikt og 87 með sóragigt, en 35 sjúklingar voru með aðra
gigtarsjúkdóma. ítarlegar heilsufars- og sjúkdómsupplýsingar eru
skráðar í ICEBIO, m.a. fyrri lyfjameðferð, ýmsir lífstílsþættir, atvinna
ofl. Þá eru skráðar rannsóknarniðurstöður (sökk og CRP), gigtarpróf (RF
og CCP) og hvort liðskemmdir sjást á röntgenmyndum. Gigtarlæknir
framkvæmir liðmat þar sem hann telur fjölda bólginna og aumra liða.
Að lokum svarar sjúklingur stöðluðu spurningakveri. Meðalaldur
sjúklinga sem eru á meðferð með líftæknilyfjum er fyrir: iktsýki, 54 ár
(18-87 ár; 76% konur), hryggikt 44 ár (18-64 ár; 31% konur) og sóragigt 41
ár (26-78 ár 59% konur). Niðurstöður sýna að sjúkdómsvirkni minnkar
marktækt, metið með staðlaðri sjúkdómseinkunn (DAS28) og færni
sjúklinga eykst til muna aðeins örfáum mánuðum eftir að meðferð
hefst með þessum lyfjum. ICEBIO-gagnagrunninum verður lýst, m.a.
með tilliti til staðlaðs einstaklingsbundins árangursmats. ICEBIO gefur
einnig möguleika á sjálfvirkri skýrslugerð sem er mikilvægur þáttur í
gæðaeftirliti á notkun dýrra lyfja. Þá verður ICEBIO-gagnagrunnurinn
mikilvægt rannsóknartæki í framtíðinni.
V101 Áhrif natalizumab (Tysabri) á þreytu hjá MS-sjúklingum
Sólveig Jónsdóttir, Elías Ólafsson, Haukur Hjaltason, Jónína Hallsdóttir, Sóley Þráinsdóttir
Taugalækningadeild Landspítala
Inngangur: Þreyta er eitt algengasta einkenni MS-sjúkdómsins og
skerðir verulega bæði lífsgæði og starfshæfni sjúklinga. Undanfarin ár
hafa komið á markað lyf, sem draga úr bólguvirkni MS-sjúkdómsins, en
áhrif þeirra á þreytu hafa lítið verið körtnuð. Markmið rannsóknarinnar
var að athuga áhrif 12 mánaða meðferðar með natalizumab á þreytu hjá
MS-sjúklingum.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er hluti stærri rannsóknar, sem
öllum MS-sjúklingum, sem fara á natalizumab meðferð á íslandi, er
boðin þátttaka í. Þreyta var mæld hjá 16 MS-sjúklingum (meðalaldur
45,9; konur 56,3%) fyrir natalizumab meðferð og aftur eftir 12 mánuði
á meðferð. Þreyta var mæld með Modified Fatigue Impact Scale (MFIS)
(skor 0 til 84; skor >38 = alvarleg þreyta). Þunglyndi var metið með
Beck Depression Inventory (BDI). MFIS þreytukvarðinn var líka lagður
fyrirl 6 heilbrigða einstaklinga (meðalaldur 47,5; konur 75%).
Niðurstöður: Meðal þreytuskor sjúklinga fyrir meðferð var 43,6 (SD
12,5) og lækkaði niður í 27,8 (SD 10,4) (p < 0,001) eftir 12 mánaða
meðferð. Þreyta minnkaði hjá öllum sjúklingum nema einum. Fyrir
meðferð voru 75% sjúklinganna með alvarlega þreytu, en eftir meðferð
voru þeir 18,8%. Meðal þreytuskor hjá heilbrigðum var 16,8 (SD 9,3).
Meðal þunglyndisskor fyrir meðferð hjá sjúklingum var 11,1 (SD 8,5)
44 LÆKNAblaðið 2010/96