Fréttatíminn - 02.04.2015, Blaðsíða 28

NÝSKÖPUNARÞING
Frá frumkvöðli til alþjóðamarkaðar
Fimmtudaginn 9. apríl kl. 8:30 - 11:00 á Grand hótel Reykjavík.
Nýsköpunarverðlaun Íslands 2015 verða afhent á þinginu.
DAGSKRÁ:
Ávarp
Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra.
From Entrepreneur to International Marketing
Jørn Bang Andersen, European Director, Clareo Consulting.
Íslenskir frumkvöðlar, stuðningsumhverfið og áskoranir
Kristinn D. Grétarsson, forstjóri ORF Líftækni.
Sigríður Vigfúsdóttir, markaðsstjóri Primex.
Hilmar Gunnarsson, stofnandi Modio og fjárfestir hjá Investa.
Tónlistaratriði
Nýsköpunarverðlaun Íslands 2015 afhent
Fundarstjóri er Hallgrímur Jónasson, forstöðumaður Rannís.
Húsið opnar kl. 8:00 með morgunverði.
Skráning á www.nmi.is eða í síma 522 9000.
H áskólinn er á mjög spennandi tímamótum. Hann hefur gengið í gegn um niðurskurðar-
skeið og framundan er mikil upp-
bygging,“ segir Guðrún Nordal,
forstöðumaður Stofnunar Árna
Magnússonar í íslenskum fræð-
um og prófessor við Íslensku- og
menningardeild Háskóla Íslands,
sem býður sig fram í starf rektors
Háskóla Íslands. Guðrún lauk dokt-
orsgráðu í miðaldabókmenntum frá
Oxford-háskóla í Bretlandi aðeins
27 ára gömul, hún veit fátt skemmti-
legra en að veiða með fjölskyldunni
á sumrin og á eina dóttur sem hún
eignaðist tæplega fertug. Guðrún
segir það ekki hafa verið sérstak-
lega skipulagt að eignast barn á
þeim aldri. „Það bara gerðist svona
og hún var alveg yndisleg þegar
hún kom,“ segir hún.
27 karlar og 1 kona
Nýr rektor verður kjörinn af bæði
starfsmönnum háskólans og stúd-
entum þann 13. apríl. Auk Guð-
rúnar eru í framboði þeir Einar
Steingrímsson, prófessor við Strat-
hclyde-háskóla í Glasgow í Skot-
landi og Jón Atli Benediktsson,
aðstoðarrektor vísinda og kennslu
og prófessor í rafmagns- og tölvu-
verkfræði við Háskóla Íslands. Alls
höfðu 27 karlar gegnt embætti rekt-
ors HÍ þar til Kristín Ingólfsdótt-
ir, núverandi rektor, var kjörin en
Guðrún er önnur konan sem yfir-
höfuð býður sig fram til embættis-
ins. Hún vill þó ekki meina að það
skipti sérstöku máli að hún er kona,
en það sé hins vegar mikilvægt að
konur séu til jafns við karla í yfir-
stjórn háskóla og í hópi prófessora.
Og þar hallar enn á konur. „En það
sem skiptir höfuðmáli er að góður
einstaklingur verði fyrir valinu sem
næsti rektor,“ segir hún.
Eftir að doktorsprófi lauk bjó
Guðrún í fimm ár til viðbótar í
Englandi þar sem hún sinnti rann-
sóknarstarfi og kenndi við Univer-
sity College London. „Það var mjög
gaman að vera í Englandi þessi tíu
ár, seinni hlutinn var reyndar mjög
strembinn í ensku samfélagi því þá
var mikil niðursveifla í efnahags-
lífinu, en það var mjög lærdóms-
ríkt að kynnast landinu svona vel
og vera ekki aðeins stúdent held-
ur starfandi í háskóla. Eftir alls
meira en ellefu ár erlendis, því að
ég hafði áður verið eitt ár í Þýska-
landi, tók ég ákvörðun um að koma
heim. Ég fann hjá mér mikla þörf
til að taka virkan þátt í samfélagi
mínu, og gat ekki hugsað mér að
Veiðir á flugu
við Svarthöfða
Guðrún Nordal fékk veiðibakteríuna aðeins 9 ára gömul og fer
reglulega með stórfjölskyldunni í laxveiði. Hún lauk doktors-
gráðu í miðaldabókmenntum aðeins 27 ára gömul, starfar sem
forstöðumaður Árnastofnunar og sem formaður vísindanefndar
Vísinda- og tækniráðs hefur hún gengið frá samningi um
tæplega 3 milljarða framlag ríkisins til rannsókna. Guðrún er
einn þriggja frambjóðenda til embættis rektors Háskóla Íslands
en kosið verður um miðjan apríl.
í neinum stjórnmálaflokki og er
ekki flokkspólitísk. Hún var skipuð
forstöðumaður Árnastofnunar af
Katrínu Jakobsdóttur árið 2009 en
síðar endurskipuð af Illuga Gunn-
arssyni í fyrra. Þá hefur Guðrún
verið formaður vísindanefndar Vís-
inda- og tækniráðs frá 2006, endur-
skipuð í tvígang. „Þar hef ég átt í
spennandi þverpólitísku samtali um
þróun íslensks vísindasamfélags og
barist fyrir auknu fjármagni til vís-
indastarfs. Á síðasta ári gengum
við frá ítarlegri aðgerðaáætlun til
uppbyggingar vísinda og nýsköp-
unar í landinu sem innifól um 2,8
milljarða króna framlag ríkisins til
Rannsóknarsjóðs og Tækniþróunar-
sjóðs sem er um 60% hækkun. Ég
hef því mikla reynslu af flókinni og
breiðri stefnumótun en einnig af því
að leiða fjármögnun til lykta. Ég er
reiðubúin í slaginn og hika ekki við
erfiðar ákvarðanir til hagsbótar fyr-
ir Háskólann verði ég kjörin rektor.
Ég tek fram að ég er alfarið á móti
skólagjöldum. Við þurfum að standa
vörð um jafnrétti til náms óháð efna-
hag,“ segir hún.
Efla nýsköpun
Eitt af því sem Guðrún leggur
áherslu á er að efla þurfi lýðræðis-
lega umræðu í háskólanum. „Við
þurfum að efla jafningjasamfélagið
sem hefur sýnilega veikst eftir þær
skipulagsbreytingar sem urðu árið
2008 þegar Kennaraháskólinn og
Háskóli Íslands sameinuðust. Þær
breytingar styrktu mjög fjármála-
stjórn skólans en veiktu lýðræðis-
lega umræðu í skólanum. Það er líka
mikið verk að vinna við að tengja
menntavísindasvið og faggreinar á
ólíkum fræðasviðum betur saman,
og raunar þverfaglegt samstarf al-
mennt. Við höfum gríðarlegt tæki-
færi til að efla kennaramenntunina
og ber Háskóli Íslands mikla ábyrgð
þegar kemur að því að efla gæði
kennslu á öllum skólastigum og á
því að lyfta virðingu kennarastarfs-
ins, laða fleira ungt fólk í þetta nám
og taka við stórmerkilegu starfi
kennara í skólunum okkar. Þetta er
aðeins einn af þeim þáttum þar sem
Háskóli Íslands hefur bein tengsl
við allt samfélagið.“
Hún bendir á að Háskóli Íslands
sé þjóðarskóli í þeim skilningi að
hann er borgaður af stærstum hluta
af íslensku skattfé, opinn öllum
óháð efnahag og hann er auðvitað
eini háskólinn sem býður upp á nám
í nær öllum greinum. Það sé mikil-
vægt að gefa fólki enn betri innsýn
í það starf sem á sér starf á öllum
fræðisviðum innan skólans. „Við
þurfum að efla skilning á nýsköpun
í breiðum skilningi. Ég er þá ekki
aðeins að tala um nýsköpun sem
skilar sér í því að sprotafyrirtæki er
stofnað eða að efnisleg afurð verður
til heldur nýsköpun í hugvísindum,
menntavísindum og félagsvísind-
um. Fólk í háskólanum er að vinna
svo mikið brautryðjendastarf sem
styður við grasrótina og þróunar-
starf alls staðar í samfélaginu og við
þurfum að gera það enn sýnilegra
og meta það framlag kennaranna
enn betur innan skólans.“
Fjölskyldan á Svarthöfða
Spurð um áhugamál segir Guðrún
þau vera af ýmsum toga. „Ég les
mikið. Ég var í píanónámi allt frá 8
ára aldri þar til ég fór í háskóla og
hefur tónlist verið sterkur þráður
í mínu lífi. Ég hef mikinn áhuga á
samfélagi mínu og menningu og
raunar öllu umhverfi og á sumrin
finnst mér gaman að ferðast um
landið. Níu ára gömul byrjaði ég að
veiða og það varð ekki aftur snúið -
og hef unun af því að veiða á flugu
sem ég hef gert eingöngu frá að ég
var þrettán ára. Guðjón afi minn
var mikill veiðimaður og mamma
var mikil veiðikona strax sem ung
stelpa. Veiðibakterían hefur því
gengið í gegn um kynslóðirnar,“
segir hún en stórfjölskyldan kemur
reglulega saman við Svarthöfða í
Borgarfirði, annálaðan laxveiðistað,
þar sem Flókadalsá og Reykjadalsá
renna í Hvítá. „Þarna kemur öll fjöl-
skyldan saman, og krakkarnir með,
og við eigum notalega daga. Það er
gott að sleppa því að kaupa inn í
minnst eina máltíð til að hvetja sig
til dáða við veiðarnar,“ segir hún.
Guðrún leggur áherslu á að há-
skólinn verði að verða fjölskyldu-
vænn vinnustaður og það sé
áhyggjuefni hversu mikið starfs-
ánægja hefur minnkað á síðustu
árum. „Það hefur verið mikið álag
á fólki því það vantar nýliðun í skól-
anum. En starfsánægjan snýst ekki
aðeins um peninga.Við þurfum að
passa upp á stemninguna á vinnu-
staðnum, rækta hvert annað, því að
ekki viljum við að fólk vinni sér til
óbóta þannig að það komi niður á
fjölskyldulífi, hvorki konur né karl-
ar.“
Hún segir að nýr sáttmáli sam-
félagsins og háskólans sé eitt
stærsta verkefni næsta rektors.
„Rektor verður að eiga í samræðu
bæði við stjórnvöld og almenning í
landinu. Fjárveitingar til háskólans
er fjárfesting í tækifærum og hag-
sæld komandi kynslóða sem skiptir
máli fyrir samfélagið allt.“
Erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
sitja hjá, og valdi að gera það frekar
á Íslandi en í Englandi,“ segir hún.
Strax í menntaskóla var hún kom-
in í hlutverk leiðtoga og segir það
hafa komið sér skemmtilega á óvart
hversu gaman henni þótti að vera
ármaður, eða formaður skólafélags-
ins í Menntaskólanum við Sund.
„Ég hef alltaf haft mikinn áhuga á
umhverfi mínu og það var virkilega
gefandi að vinna fyrir allt nemenda-
samfélagið í skólanum. Enn þann
dag í dag er ég að gera það sem mér
finnst gaman - að vera fræðimaður
en jafnframt leiðtogi í jafningjasam-
félagi, að leiða fólk saman og ná
árangri með hópnum. Og það eru
mikil forréttindi.“
Margfaldaði framlag vegna
vísindarannsókna
Guðrún er systir Ólafar Nordal,
innanríkisráðherra og fyrrverandi
varaformanns Sjálfstæðisflokks-
ins, en hún hefur sjálf aldrei verið
Guðrún Nordal, forstöðumaður Árna-
stofnunar, segist ekki vera flokks-
pólitísk. Hún var upphaflega skip-
aður forstöðumaður stofnunarinnar af
menntamálaráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins en síðar endurskipuð af mennta-
málaráðherra Vinstri hreyfingarinnar
græns framboðs. Ljósmynd/Hari
Hver er
Guðrún Nordal
Fædd:
27. september 1960
Maki:
Ögmundur
Skarphéðinsson
arkitekt
Börn:
Kristín fædd 2000
ÁHugaMÁL:
Tónlist og lífið sjálft
Leyndir
HæFiLeikar:
Spila á píanó og
baka dásamlegar
pönnukökur
uppÁHaLds Matur:
Afmælismaturinn
minn er svið - en
það dugar samt
að borða þau einu
sinni á ári
?
28 viðtal Helgin 2.-5. apríl 2015