Frjáls verslun - 01.08.2005, Blaðsíða 10

10 F R J Á L S V E R S L U N • 8 . T B L . 2 0 0 5
ljós a› Baugsfjölskyldan er a›eins rá›andi í þremur af
tuttugu og fimm stærstu fyrirtækjum landsins. Þetta
eru fyrirtækin Hagar, Skeljungur (nú inni í Högum) og
Og fjarskipti (nú Dagsbrún). Þá kemur fjölskyldan vi›
sögu sem me›eigandi í FL Group, en þar á hún hlut í
félaginu Kötlu Investment sem aftur á 27% í FL Group.
En seint ver›ur sagt a› hún drottni yfir því félagi, jafnvel
þótt stjórnarforma›ur þess sé náinn vi›skiptafélagi Jóns
Ásgeirs. Er þess skemmst a› minnast a› yfirtökunefnd
Kauphallar Íslands komst a› þeirri ni›urstö›u sl. sumar
a› ekki hef›i myndast yfirtökuskylda vegna fjárfestinga
Baugs í FL Group.
BAUGSFJÖLSKYLDAN HEFUR Í vi›skiptum ein-
beitt sér a› því sem í hagfræ›inni hefur veri› nefnt
þarfirnar þrjár – fæ›i, klæ›i og skjól. Áhrif hennar eru
langmest í matvöru og fatna›i. Í gegnum fasteignafélögin
Sto›ir og Þyrpingu kemur skjóli›, þ.e. fasteignavi›skiptin.
Fyrirtæki fjölskyldunnar, Hagar, eru me› um 50%
marka›shlutdeild á matvörumarka›num á öllu landinu en
á höfu›borgarsvæ›inu er hlutfalli› hærra. Bara verslanir
Bónuss eru me› 30% hlutdeild á matvörumarka›num og
taki› eftir því a› fjölskyldan hefur ekki opna› neina a›ra
matvöruverslun í háa herrans tí› nema Bónus. Hvorki
Hagkaup né 10-11. Í fatna›i er áætla› a› Hagar séu me›
um 30% hlutdeild. Skeljungur er me› svipa›a snei› af
olíumarka›num, e›a 30%. Þá er Og Vodafone me› tæp
25% af símamarka›num á móti Símanum.
A› UNDANFÖRNU HEFUR mest veri› rætt um ægi-
vald Baugsfjölskyldunnar á marka›i fjölmi›la. 365 mi›lar,
sem reka m.a. Fréttabla›i›, DV, Stö› 2, Bylgjuna og fleiri
mi›la, eru me› um 40% hlutdeild á fjölmi›lamarka›num.
Frjáls verslun áætlar a› veltan á fjölmi›lamarka›i sé um
14 milljar›ar króna og þar af sé snei› 365 mi›la um 5,4
milljar›ar. Ákafi 365 mi›la til a› vaxa á öllum svi›um
fjölmi›lunar er ótrúlegur.
Vegir Baugsfjölskyldunnar eru augljóslega ekki órann-
sakanlegir. En þræðir Baugsfjölskyldunnar liggja ví›a
og þeir eru sterkastir í matvöru, fatna›i og fjölmi›lum.
Fráleitt er hins vegar a› halda því fram a› fjölskyldan eigi
Ísland – breytir þar engu þótt hún drottni yfir ke›junni
Iceland í Bretlandi.
Jón G. Hauksson
ÞAÐ VAR SAGT í kímni a› Jón Ásgeir Jóhannesson,
forstjóri Baugs Group, hef›i loksins eignast Ísland
þegar Baugur yfirtók Big Food Group sem rekur m.a.
matvörubú›irnar Iceland í Bretlandi. Þarna var au›vita›
veri› a› vísa til þeirrar umræ›u a› Baugsfjölskyldan
eigi Ísland – svo ví›a liggi þræ›ir hennar í íslensku
vi›skiptalífi.
ÞEGAR BETUR ER a› gá› þá er langur vegur frá því
a› Baugsfjölskyldan eigi Ísland og gíni yfir öllu í atvinnu-
lífinu þótt voldug sé hún og áköf í matvöru, fatna›i og í
fjölmi›lun. Hún rekur fjölmi›la en þa› hefur or›i› hlut-
skipti hennar a› vera sjálf bitastæ›ur fréttamatur. Ég tel
a› fjölmi›lar hafi algjörlega misst sig í auka-
atri›um um a›draganda Baugsmálsins. Stóra
máli› er a› lögreglan hóf rannsókn og lag›i
máli› fyrir dómstóla. Ni›ursta›a dómstóla er
þa› sem skiptir öllu máli. Ekki ver›ur anna›
sé› en a› byrinn sé me› Baugsmönnum sem
stendur þar sem Héra›sdómur Reykjavíkur
vísa›i málinu frá í heild sinni og Hæstiréttur
vísa›i öllum ákæruli›um frá nema átta. Þetta
er mikill áfellisdómur yfir ákæruvaldinu,
hvort sem þa› skrifar n‡jar ákærur e›a ekki
í vetur.
Í ATGANGINUM Í BAUGSMÁLINU
hefur hávær umræ›a vakna› upp a› n‡ju
um nau›syn fjölmi›lalaga og laga gegn
hringamyndun. Þau rök hafa veri› notu› a›
umfjöllun fjölmi›la í eigu Baugs um Baugs-
máli› sé svo litu› a› þörfin fyrir fjölmi›lalög
sé aldrei br‡nni. Ég held a› þa› hef›i litlu breytt um
efnistök Fréttabla›sins og DV a› undanförnu þótt
fjölmi›lafrumvarpi› hef›i or›i› a› lögum í fyrra. Sam-
kvæmt frumvarpinu máttu stórfyrirtæki eiga prentmi›la,
hnífurinn stó› í kúnni var›andi ljósvakami›lana. Þa›
breytir samt ekki því – hverju sem eigendur og fréttamenn
Baugsmi›lanna halda fram – a› þa› setur alla fjölmi›la í
erfi›a klípu þegar eigendur þeirra eru á sama tíma ákafir,
atkvæ›amiklir og í a›alhlutverki í atvinnulífinu, hva› þá
þegar þeir stela senunni dag eftir dag.
NÝR LISTI FRJÁLSRAR verslunar yfir 300 stærstu
fyrirtæki landsins, sem birtur er í þessari bók, lei›ir í
RITSTJÓRNARGREIN
VÍÐA LIGGJA ÞRÆÐIR:
Á Baugsfjölskyldan Ísland?
Á hún Ísland?
Baugsfjölskyldan
á 3 af 25 stærstu
fyrirtækjum landsins
og er sterkust í
matvöru, fatna›i og
fjölmi›lun. Hún er
me› 50% hlutdeild
á matvörumarka›i,
30% í fatna›i, 30%
í olíuverslun, 25% á
símamarka›i og 40%
í fjölmi›lum.