Neytendablaðið - 01.06.2008, Síða 20

Pálmolía er unnin úr ávöxtum afríska
pálmolíutrésins (Elaeis guineensis) og er
sú landbúnaðarafurð sem hvað mest er
verslað með í heiminum í dag. Áætlað er
að eftirspurnin tvöfaldist fyrir árið 2020.
Ræktun pálmolíutrjáa er þó umdeild
og mikil umræða hefur verið um þau
nei kvæðu umhverfisáhrif sem hún hefur
í för með sér.
Regnskógar hverfa
Helstu ræktunarsvæðin eru í Suðaustur-Asíu,
nánar tiltekið í Malasíu og Indónesíu, og þar
hefur stórum regnskógasvæðum verið eytt
til að rýma fyrir pálmolíutrjáplantekrum.
Áætlað er að 87% af þeirri skógareyðingu
sem átti sér stað í Malasíu á árunum 1985-
2000 hafi verið vegna nýrra pálmolíuakra.
Í Indonesíu hefur landsvæði sem fer
undir pálmolíutrjáræktun stækkað um
118% á síðustu átta árum. Dýralíf bíður
einnig skaða af, því bæði órangútanar og
súmötrutígrisdýr hafa neyðst til að flýja
heimkynni sín og eru báðar tegundirnar á
lista náttúruverndarsamtakanna WWF yfir
dýr í útrýmingarhættu.
Pálmolía sem eldsneyti
Fyrr á árinu var fjallað um pálmolíu í New
York Times undir fyrirsögninni: „Pálmolía:
var eitt sinn draumaeldsneytið en er hugsan-
lega umhverfismartröð“.
Fyrir nokkrum árum var mikil eftirvænting
meðal vísindamanna í Hollandi vegna
framleiðslu lífdísils, sérstaklega úr pálmolíu.
Kosturinn við lífdísil er að plantan sýgur í
sig koldíoxíð á vaxtartímanum sem síðan
losnar aftur út í andrúmsloftið þegar plantan
(olían) er brennd. Þannig má segja að ferlið
sé koldíoxíðhlutlaust, þ.e. það veldur ekki
aukningu á gróðurhúsalofttegundum.
Í fyrra þegar hollensku vísindamennirnir
rannsökuðu hvaða áhrif pálmolíutrjá-
ræktunin hafði í Indónesíu komust þeir
hins vegar að því að þetta græna ævintýri
var meira í ætt við umhverfismartöð.
Grænt eldsneyti eða umhverfisslys
Mikil eftirspurn eftir pálmolíu í Evrópu hefur
leitt til mikils skógarhöggs og eyðingar
regnskóga og ofnotkunar á áburði. Það sem
er enn verra að mati sérfræðinganna er að
nýjar ekrur eru gerðar með því að þurrka
og brenna mólendi en það veldur mikilli
losun gróðurhúsalofttegunda því mólendið
í Indónesíu og í Malasíu er með stærstu
koldíoxíðgeymslum á jörðinni. Áætlað er
að 660 milljónir tonna af CO2 losni þar úr
jarðveginum á ári hverju þegar mólendið er
þurrkað. Ekki bætir úr skák að landsvæðin
eru síðan brennd til að undirbúa nýjar
plantekrur. Við það losnar einnig gríðarlegt
magn koldíoxíðs út í andrúmsloftið, eða 1.5
milljarðar tonna á ári. Losunin samsvarar
8% á heimsvísu af árlegri losun CO2 vegna
brennslu jarðefnaeldsneytis. Hún er ein
ástæða þess að Indónesía kemur næst á
eftir Bandaríkjunum og Kína í losun CO2.
Pálmolía
undir smásjánni
Eyðing regnskóga fyrir pálmolíuakra ógnar órangútum í Indónesíu og Malasíu
Pálmolía er mikið notuð í snyrtivörur og þá
sérstaklega sápur.
20 NEYTENDABLA‹I‹ 2. TBL. 2008