Tímarit Máls og menningar - 01.11.1939, Page 18

hennar, þar sem skáldið sýnir mátt sinn i einlægri túlkun mann-
legs hugar. í þessum alvarlegu kvæðum kemur hann öllum að
óvörum fram á sjónarsviðið alskapað ljóðskáld. Hér tekur hann
upp þráðinn bæði frá Jónasi Hallgrimssyni (Mjaðarjurt hvað
þú ert mild og skær) og miðaldaskáldunum, en gerir um leið
' þann sið hinna fornu að boðorði sínu, að vera mjög vandfýs-
inn um orðaval, hnitiniða orðalag og ástunda heiðskíra hugs-
un; þannig verður tungutak hans mjög nálægt þvi bezta í si-
gildum skáldskap islenzkum og einkar fjarri þeirri heitu, rauðu
og verkjandi hólgu og fljótandi hugþokumærð, sem þjáir al-
gengan skáldskap. Það má leita vel í skáldskap síðustu ára til
að finna kvæði, sem betur samþrinnar mannvit, djúpa tilfinn-
ingu og hnitað form en það, sem liann kallar í Árnasafni. Önn-
ur hafa þann eiginleika ágæts ljóðs, að liða hjá eins eðlilega
og fugl flygi: Úr djúpum míns hjarta, Það var eitt kvöld, Lestin
brunar, Nóttin breiðir á djúpin, Elli, í vorþeynum.
Mig langar að taka mér það bersaleyfi að endurprenta- hér
sonnettu þá, sem síðast var talin, þvi hún er gott sýnishorn
hinna ljóðrænni kvæða þessarar bókar:
Á meðan brimið þvær hin skreipu sker
og skýjaflotar sigla yfir lönd
þá spyrja dægrin: Hvers vegna ertu hér,
hafrekið sprek á annarlegri strönd?
Það krækilyng sem eitt sinn óx við klett
og átli að vinum gamburmosa og stein,
er illa rætt og undarlega sett
hjá aldintré með þunga og frjóa grein.
Hinn rammi safi rennur frjáls í gegn
um rót er stóð í sinni moldu kyr,
en öðrum finnst sig vanta vaxtarmegn
þótt vorið fljúgi i lofti hraðan byr.
Drýpur af hússins upsum erlent regn,
ókunnir vindar kveina þar við dyr.
Jóni Helgasyni er vonandi Ijós sú ábyrgð, sem hann hefur
skapað sér með því að gera kvæði eins og þetta — og birta það.
Hann hefur sýnt, að liann hefur það vald á viðkvæmasta bók-
menntaformi íslands, Ijóðinu, sem snillingum hefur verið ein-
um léð. 1 samræmi við það hljóta óhjákvæmilega að verða gerð-
ar kröfur til hans í framtíðinni.
H. K. L.
72