Fréttablaðið - 16.04.2015, Blaðsíða 20

16. apríl 2015 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRAR:
Andri Ólafsson andri@365.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is.
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Þann 12. apríl sl. var víða um heim efnt til
viðburða til þess að vekja athygli á þeim
hörmulegum aðstæðum sem götubörn búa
við. Enginn veit með vissu hversu mörg þau
eru en Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna,
hefur áætlað að u.þ.b. 100 milljónir barna
séu heimilislaus og búi á götunni. Ég nefni
þetta til að minna okkur öll á þær miklu
skyldur sem við höfum, sem íbúar í alþjóða-
samfélaginu, við öll þessi fátæku og yfir-
gefnu börn.
Ég ætla þó aðallega að gera hér að
umtalsefni þau íslensku börn sem standa
illa vegna bágs efnahags foreldranna.
Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofu
Íslands bjuggu á árinu 2014 11,4% íslenskra
barna á heimilum sem áttu mjög erfitt með
að ná endum saman. 10% þeirra á heimilum
undir lágtekjumörkum. Og 7,7% þeirra á
heimilum sem skorti efnisleg gæði.
Á bak við þessar tölur eru afar mörg
börn. Börn af holdi og blóði, stundum glöð
og stundum leið og öll hafa þau sínar vonir
og væntingar um að verða hitt og þetta
þegar þau verða stór. Slökkviliðsmenn eða
löggur eða læknar …
Er Ísland land jafnra tækifæra fyrir börn?
Samkvæmt upplýsingum Hagstofunnar
var tæpur þriðjungur barna á Íslandi ekki
í reglulegu tómstundastarfi árið 2014 en
árið 2009 var það hlutfall 14,3%.
Hversu mörg þeirra skyldu fara á mis
við tómstundastarfið, sem margir félagar
þeirra fá sem betur fer að njóta, vegna
þess að það eru einfaldlega ekki til pen-
ingar á heimilinu þegar búið er að borga
matar- og húsnæðisreikningana?
Og hversu mörg þessara barna skyldu
eiga foreldra sem þurfa nú að berjast
fyrir því að laun þeirra nái 300 þúsund
krónum á mánuði?
Á hvaða leið erum við eiginlega?
Erum við að byggja hér upp samfélag þar
sem virkilega er reynt að skapa börnunum
jöfn tækifæri?
Ég held að langflestir Íslendingar vilji
að það sé og verði forgangsverkefni í sam-
félaginu og í stjórnmálunum.
En erum við, fólkið í landinu og þá alveg
sérstaklega við stjórnmálamennirnir, að
svara því kalli?
Ég held að mjög stór hluti landsmanna
telji svo alls ekki vera og ég er hreint ekki
hissa á því.
Land jafnra tækifæra?
SAMFÉLAG
Páll Valur
Björnsson
þingmaður Bjartrar
framtíðar
➜ Á bak við þessar tölur eru afar
mörg börn. Börn af holdi og blóði
stundum glöð og stundum leið og
öll hafa þau sínar vonir...
S
amtök atvinnulífsins halda í dag ársfund sinn í Hörpu
undir yfirskriftinni „gerum betur“. Í riti með sama heiti
sem samtökin gefa út í dag er farið yfir nokkrar leiðir til
að gera Ísland að „betri stað til að búa á, starfa og reka
fyrirtæki“. Skemmst er frá því að segja að tillögur sam-
takanna virðast mestanpart bæði skynsamlegar og líklegar til að
auka hagsæld bæði fólks og fyrirtækja.
Nefna má sem dæmi tillögu um „þjóðhagsráð“ þar sem oddvitar
ríkisstjórnarinnar hverju sinni, seðlabankastjóri og forsvars-
menn aðila vinnumarkaðarins hittist reglulega til að stilla saman
strengi. Þá er stungið upp á því að Seðlabankinn bæti við „plús“ í
peningastefnuna „verðbólgumarkmið plús“ sem rætt hefur verið
um að taki hér við eftir höft. Til
að fá „verðbólgumarkmið plús
plús“ á Seðlabankinn að beita
sér gegn ósjálfbærri hækkun
raungengis krónunnar. Örugg-
lega skynsamlegt.
Önnur tillaga snýr að því
hvernig auka megi árangur í
stjórn ríkisfjármála með því að
koma á „útgjaldareglu“ til viðbótar við fyrirhugaða afkomu- og
skuldareglu sem nú bíður afgreiðslu Alþingis. Útgjaldareglan
myndi binda árlegan nafnvöxt opinberra útgjalda og hjálpa til við
að viðhalda stöðugleika í þensluástandi.
Stóru óvissuþættirnir í efnahagsmálum þjóðarinnar fá líka
umfjöllun í ritinu, en það eru kjarasamningar og afnám gjald-
eyrishaftanna. Vel má taka undir ákall samtakanna um umbætur
að norrænni fyrirmynd til þess að hér hætti deilur á vinnumark-
aði að ógna stöðugleika. Líklega getur gengið að koma slíku kerfi
á í umhverfi þar sem aðrir ytri þættir ógna ekki stöðugleikanum,
svona eins og verðsveiflur út af óstöðugum gjaldmiðli. Í höftum
hefur nefnilega gengið ágætlega að viðhalda stöðugleika.
Í riti Samtaka atvinnulífsins er bent á að aðstæður til afnáms
hafta gætu vart verið betri og verður að teljast líklegt að nú bresti
á með stærri skrefum í þá átt. Á kynningu greiningardeildar
Arion banka í gærmorgun voru líka rifjuð upp orð ráðamanna
í þá veru. Á ársfundi Seðlabankans í marslok sagði seðlabanka-
stjóri „hilla undir afgerandi skref“ og fjármálaráðherra talaði um
stórar ákvarðanir á fyrri hluta þessa árs, 2015 yrði ár „aðgerða og
lausna“ hvað gjaldeyrishöft varðaði. Svo sagði forsætisráðherra á
flokksþingi Framsóknar um síðustu helgi ekki um annað að ræða
en hrinda í framkvæmd losun hafta fyrir þinglok.
Samtök atvinnulífsins benda á að huga þurfi að heildar-
myndinni: lausn snjóhengjunnar megi ekki raska efnahagslegum
stöðugleika, innan lands og utan þarf trú á afnámsferlinu, og að
setja þurfi hagsmuni lífeyrissjóðanna í forgang.
Þarna saknar maður einskis nema kannski að einhverju sé bætt
við um að tryggja verði að allur almenningur beri ekki kostnað
af afnáminu. Seint verður sátt um annan forsendubrest. Og hvers
virði væri þá skuldaniðurfellingin? Mögulega fellur þessi árétting
þó undir athugasemd samtakanna um að ekki megi raska efna-
hagslegum stöðugleika.
Gerum betur, segja Samtök atvinnulífsins:
Hollráð sem
hlustandi er á
Óli Kristján
Ármannsson
olikr@frettabladid.is
www.sgs.is
SAMEINUÐ
BERJUMST VIÐ!
KJÓSTU JÁ
Bölvuð vandræði
Vandræðin virðast loða við borgar-
stjórnar hóp framsóknarmanna þegar
kemur að hatursfullum ummælum um
múslima. Eftir óskýr ummæli framá-
manna í aðdraganda borgarstjórnar-
kosninganna hefur flokkurinn sífellt
þurft að sverja af sér útlendingahatur.
Síðast í gær þurfti að funda og síðan
leysa áheyrnarfulltrúa flokksins frá setu
í hverfisráði eftir að hann hafði lýst því
yfir á Facebook að „[a]llir múslimar
eiga að vera sendir til síns heima til
Sádí Arabíu“ og að „[E]ngum af þeim
[múslimum] virðist vera treystandi,
þeir eru til alls vísir“. Sveinbjörg
Birna Sveinbjörnsdóttir, oddviti
flokksins, tekur sæti Rafns í
ráðinu, sem þó var blessunar-
lega ekki mannréttindaráð í
þetta skiptið.
Almannatengsl 101
Stjórnarmenn HB Granda ákváðu á aðal-
fundi að hækka greiðslur til sín um 33%
á sama tíma og almennu launafólki er
boðin hækkun upp á 3,5%. Þessi hækkun
vekur hvað helst athygli vegna tímasetn-
ingarinnar, hún kemur beint ofan í ólgu
á vinnumarkaði, líklega mestu verkfall-
ahrinu í áratugi. Össur Skarphéðinsson,
þingmaður Samfylkingarinnar, sagði á
Facebook að svona vinnubrögð
kyntu undir reiðinni. „Þeir
sem mest eiga raka til sín–
hinir mega éta þau 3,5%
sem úti frjósa. Hvers
vegna fær fiskverkafólkið
hjá HB Granda ekki
33% líka?
Það
hlýtur
að
verða krafan.“ Kröfuhafar föllnu bank-
anna mættu líklegast lána HB Granda
eitthvað af almannatenglunum sem þeir
hafa í vinnu hjá sér.
Skattur á heimilin
Ný skýrsla sýnir að sykurskatturinn sem
vinstristjórnin setti á var gagnslaus sem
neyslustýringartæki. Neysluvenjur land-
ans á sykurvörum breyttust ekkert með
álagningunni, þrátt fyrir að útsöluverð-
ið hafi hækkað. Bjarni Benediktsson
forsætisráðherra segir flokk sinn
hafa talað um skattlagningu á
heimilin í umbúðum lýðheilsuátaks.
„Það er því gott að hann heyrir nú
sögunni til, þremur milljörðum á
ári var með því skilað til baka
frá ríkinu til heimilanna,“
sagði Bjarni.
fanney@frettabladid.is
1
5
-0
9
-2
0
1
5

1
0
:2
4
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
6
3
E
-8
F
F
C
1
6
3
E
-8
E
C
0
1
6
3
E
-8
D
8
4
1
6
3
E
-8
C
4
8
2
8
0
X
4
0
0
4
B

F
B
0
6
4
s
_
1
5
_
4
_
2
0
1
5
C
M
Y
K