Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 93

I
Og meðal jólabókanna í fyrra var íjórða ljóða-
bók skáldsins, Zombí. Kröftugur og metnaðar-
fullur ljóðabálkur og eiginlega við hæfi að taka
tilhlaup á hann með því að drepa niður fæti í
skáldskap Sigfúsar fyrir Zombíljóðin. Mig
grunar að Sigfús sé ekki mikið fyrir að tala um
sína fyrstu bók, Út um lensportið. Hún er æði
ungæðisleg og ekki margt sem minnir á þann
Sigfús sem maður þekkir í dag. Bókin kom út
árið 1979 og er bam síns tíma. Það væri auðvelt
að heimfæra titla á borð við „játning til þín frá
bílstjóranum á rauðu cortinunni", og „erotískir
verbúðardraumar af suðurnesjum", upp á mörg
ungskáld í lok áttunda áratugarins og byrjun
þess níunda; skáld sem ólust upp við rokkið,
kanann og voru ung og áhrifagjöm þegar
straumar ’68 kynslóðarinnar bámst hingað.
Skáld sem voru svöl, blátt áfram og slettu ensku
ótæpilega. I Út um lensportið er kvöldið „kóp-
erað“, skin afturljósanna erótískt og menn em
,,kúl“. En mig langar rétt aðeins að minnast á
ljóðið „þeir sem fara burt koma aldrei til baka“;
besta og einlægasta ljóð bókarinnar, um sveita-
drenginn sem heimsækir heimaslóðir eftirdvöl
í borginni: „hlakka fyrst lengi til / en svo er hálf
dapurlegt / að heilsa glaðlega í dyrunum / allir
hafa minnkað og bognað / og vantar í hópinn".
Það er depurð yfír ljóðinu, söknuður yfir heimi
sem er að hverfa: „á hlaðinu hefur ekkert breyst
/ nema dráttarvélin hefur misst annað ljósið/ og
heypokinn í sætinu er blautur". Bókinni lýkur
með ljóðabálkinum „flækingsbrot“, þar sem
Sigfús yrkir um upplifanir sínar í Mexíkó og
Guatemala. En íslensk sveit og ijarlæg lönd áttu
eftir að vera áberandi í skáldskap Sigfúsar
næstu árin.
„lungnafylli af myrkri"
Ég veit ekki um margar bækur sem bera nafn
meðjafn mikilli rentu og Hlýja skugganna. Am
bókarinnar er best lýst með orðum eins og dap-
urleika, framandleika og ljóðrænni kyrrð.
Eftirminnilegustu ljóðin eru einskonar fram-
hald af flækingsbrotinu. En Sigfús hafði nú náð
sterkari tökum á tungumálinu. „Flækingsbrot“
var lítið annað en frásögn af framandi heimi. í
Hlýju skugganna segir Sigfús ffá sama heimi,
nema nú hefur galdur ljóðsins bæst við frásögn-
ina; hún er orðin að góðum skáldskap. Ég á til
dæmis erfitt með að gleyma skæruliðunum sem
draga að sér „lungnafylli af myrkri“, ganga
lotnir „af þunga útsölurifflanna / baunum og
skotfæmm / í sjöunda sinn sömu leið“, tyggj-
andi kókablöð meðan „holróma hvíslið hljóð-
aði á þá“. Svo vel tekst Sigfúsi að fanga
stemningu framandi landa, að maður fær eyði-
merkursand í augun og á von á að sjá kakka-
lakka og útlendar köngulær hlaupa yfír íslenskt
stofugólf. Hlýja skugganna er eiginlega tvær
bækur. Annars vegar em það ferðaljóðin, hins
vegar ljóð um almennari efni. Þegar í lít til baka,
sé ég að síðamefndu ljóðin eru meira í ætt við
skáldskapinn í Án fjaðra og Zombí\ þéttari,
heimspekilegri og innhverfari ljóð. Ljóð á borð
við „fyllt upp í auðn“: „það streymir svart ljós
/ dumbrautt myrkur með djúpbláu / streymir í
polla í miðju auga“. Eins og svo víða í seinni
bókum sínum, teflir Sigfús saman mótsögnum
og er alls ekki laus við torræðni. Þrátt fyrir að
ljóð eins og „fyllt upp í auðn“ séu góð, hefði ég
viljað fá færri slík en fleiri ferðaljóð; þessi tvö
andlit bókarinnar veikja heildarmyndina.
Ljóðin í Án jjaðra em miklu tálgaðri og svo
unnin að lesandinn á oft í erfiðleikum með að
komast inn í heim þeirra. í bókinni eru nokkrir
langir bálkar, sá lengsti tólf síður. En þrátt fyrir
lengdina er þetta lokaður og harðlæstur skáld-
skapur fyrir mér og af einhverjum ástæðum hef
ég ekki mikla löngun til að reyna ljúka honum
upp. Styttri ljóðin virka flest betur á mig og
virðast hreinlega afslappaðri; eins og kærkomin
hvíld skáldsins frá miskunnarleysi löngu kvæð-
anna. En bókin er metnaðarfullt verk og Sigfús
að þróa með sér stíl sem átti eftir að fullkomnast
í Zombí. Eini bálkurinn sem mér fínnst ganga
upp í Án fjaðra er „Cro-Magnon mennimir
koma“. Krafturinn, hrynjandin og ofsinn
kveikja svo mikið líf að það angrar mig ekkert
þó merkingin sé stundum hulin þoku.
TMM 1993:2
91