Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 26

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 26
miðjan síðasta áratug. Þú varst sjálfur að fara til fundar við hann í fyrsta sinn. Þið höfðuð mælt ykkur mót, á gráum vetrar- degi, á veitingastaðnum ,,Horninu“ við Hafnarstræti og Pósthússtræti. Þú bauðst mér að koma með. Steinar afhenti þér laus- blaðaskrif sem ég las á staðnum eftir að hann var farinn. Ekki löngu síðar gerðum við útvarpsþátt um hann sem þótti svo góður að talið var að við værum að minnast látins manns. Við hæfi væri að endurflytja þennan þátt í út- varpið nú í óbreyttri mynd. En þátturinn er ekki til lengur. Nóg um það. Við áttum báðir nokkurn hlut í því að hagur Steinars vænkaðist á síðustu árum og meg- um telja okkur það til góða, þótt léttvægt kunni að þykja út á við. Hvað verður annars sagt um hann, verk hans og líf nú þegar komin er upp sú staða að maðurinn er látinn og því hægt að tala um hann? Hann kemur varla neinum á óvart meir. Hvað veldur að mér verður þegar hugsað til kvikmynda Kristínar Jóhannesdóttur þegar ég nú nefni kunningja? Er ekki skyldleiki þarna í milli? Það tel ég vera. Steinar seildist eftir tákni lengst af á ferli sínum, til að bera uppi sögur sínar og þetta tókst honum stundum á seinni árum en ekki fram að því. Hann var mikill röflari. Hann röfiaði við ritvélina og síðar tölvuna sem varð hálft líf hans, þangað til mynd kom upp í huga hans sem fangaði röflið og þegar best lét varpaði á það vitsmunalegu ljósi. Hann var alltaf að reyna þetta, stundum hélt hann sig búinn með verkið þegar hann hafði þreyst nógu rækilega á röflinu í sjálfum sér en ekki náð að vekja myndina eins og t.d. Sáðmenn (1989) sem ekki er skáldsaga að mínu viti heldur tómt röfl. Hann hafði þó gefið sér táknmyndir þar, þær bara kvikn- uðu aldrei til lífsins í öllu málæðinu. írsk vaka og nokkrir karlar og konur á ferðinni milli hæða í húsinu þar sem hún fer fram, við drykkju og samræður. Steinar var hald- inn af þeirri ástríðu að gefa andríki eftir pennann, láta orðin tala sjálf, málið þenja sig yfir síðurnar af sem mestu frjálsræði og var misvel upplagður til þess ama. Framan af reyndi hann að gera sögur þrátt fyrir mótstæður hefðbundins frásöguháttar og hugarreiksins, svo fór hann að krækja sam- an enda eftir sögu og reik með heimspeki- legum niðurstöðum án þess þó að næðu til alls efnisins. Svo sem í Siglíngu (1978). Vanhöld Steinars sem heimspekings stöf- uðu ekki af merkilegri ástæðu en þeirri að hann var ljóðskáld í verunni, hæfileikarnir og skaplyndið einkum af því tagi, hann var tilfinninga- og sveiflumaður sem jafnan hljóp útundan sér í ritverkinu og hæfði því síst að vera með heimspekilegar rökræður eða trúfræðilegar niðurstöður. Honum var gefinn þessi stóri eiginleiki að gæða það lífi sem hann snerti, og skilja líf eftir sem sín helstu ummerki en eins og við vitum er ekkert eins ófrágengið og mannlegt líf. Af skáldsögu Steinars Siglíngu má merkja átök manns við söguefni sitt sem brýst í því að koma sér upp fjarlægð milli sín og þess þrátt fyrir að hann lætur því eftir lífsástríðu sína. Afleiðingin verður afkáralegur and- hælisháttur sem ber með sér að höfundur sé beinlínis að snúa út úr fyrir eigin tilfinning- um. Af þessum sökum er sagan strembin aflestrar, sögumaður hennar með afbrigð- um óviðfelldinn. Virðist ekkert liggja á hjarta annað en ómgtarskapurinn einn. Eða hvaða dýpri merkingu hefur framferði hans við velgerðarmann sinn? Með frásögninni býður hann gegn dulhyggju velgerðar- 24 TMM 1993:2
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.