Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 98

og þolir ekki veggina í veginum og
æðir af stað um krökkva af táknum
og dauðahaldið í lönguvitleysu frasanna
fullvissu þess að finna aftur upphaf
til að snúast um við ritúalskt
hljómfallið dansandi hraðar þú ausandi
eins og asni.
Ekki sjálfráð þessi sókn eftireinhveiju
til að skynja í alvöru plati til að
endumýjast í eins og fjölskylduþrælarnir
Zombí —
til að kljást við tapa fyrir
sigra og falla.
Jón Stefánsson
Einn á sínum hól
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir: Guðbergur Bergsson met-
sölubók. Forlagið 1992. 227 bls.
Fyrir fáeinum árum lagði vinnuflokkur ung-
linga þökur á lóð Landsbankans í Grindavík.
« u ð b e r g u r
b e r g s s o n
MET5ÖLUBÓK
ÞORA KRISTIN ASCtlRSDOTTIR
R/tOIR VID SKAIDID
Krakkarnir höfðu verið að þökuleggja lungann
úr sumrinu og voru orðin viðþolslaus af leiða á
„hinum beinu línum“, vildu fá að sveigja gras-
torfurnar í hringi, snúa þeim upp á kant eins og
tíglum og, ef það væri mögulegt, að breiða þær
yfir hæðir og hóla eins og götótt teppi — í stuttu
máli, þau vildu ,,lyfta sér eilítið upp“. Flokks-
stjórinn fékk því þar af leiðandi framgengt að
vörubílar sturtuðu niður moldarhlössum hér og
þar á blettinum og leysti með því unglingana úr
kverkataki mælisnúrunnar. Nú gátu þau gefið
þökunum lausan tauminn, klifið upp áhina nýju
hóla með grassneplana og búið til flöt sem
líktist meira náttúrulegri náttúru en flatri og
gervilegri grasflöt. Þessi litla tilbreyting í sum-
arvinnunni — sem sjálfsagt hefur þótt sniðug í
nálægðinni þótt hún síðan haft ekki orðið að
neinu eftir á og gleymst — hefur áreiðanlega
rifjast upp fyrir sumum þegar þeir litu í viðtals-
bókina við Guðberg Bergsson, þar sem þessir
litlu hólar dúkkuðu skyndilega upp í miðri frá-
sögn af „endurfæðingu“ skáldsins. Hann er þá
á unglingsaldri ogerað störfum viðbeinaþurrk-
un úti á fiskireitnum þar sem unglingamir áttu
síðar eftir að móta hið manngerða landslag.
Þessi frásögn af „endurfæðingunni" er afar at-
hyglisverð, hún lýsir því þegar Guðbergur finn-
ur hvert líf hans stefnir og mótar í huga sér
einskonar trúaijátningu sem hann ákveður að
fylgja eftir í gegnum þykkt og þunnt en um leið
skýst upp úr honum, eins og lítill skratti, ein af
,,pillunum“ sem hann þarf bókina á enda að
senda hinum og þessum, einkum þó langskóla-
gengnu fólki af ’68 kynslóðinni; hann finnur sig
knúinn til að „láta það flakka“ að nú séu á
þessum sama stað og beinin skrælnuðu áður,
hólar og klettur sem gerð séu „af meistarahönd-
um eflaust menntaðs og kjaftfors landslagsarki-
tekts“ (bls. 49). Og landslagsarkitektinn sem
aldrei var annað en gengi af unglingum er þar
með kominn í hóp með norrænum bamabók-
menntum, kvennapólitík, uppgjafakommum,
spænskum falangistum, íslensku valdakeifi og
síðast en ekki síst eðli íslensku þjóðarinnar
(hvað ætli Guðbergur hafi skilgreint eðli ís-
96
TMM 1993:2