Dagblaðið Vísir - DV - 24.11.2010, Qupperneq 22

Fyrsta plata CliFF Clavin Hljómsveitin Cliff Clavin hefur nú sent
frá sér sína fyrstu plötu, The Thief’s Manual. Hlustendur útvarpsstöðvanna X-ins og
Rásar 2 hafa tekið lög sveitarinnar í ástfóstur. Bæði lögin Midnight Getaways og This
Is Where We Kill More Than Time komust á vinsældarlista beggja þessara stöðva og
héldu toppsæti á X-inu vikum saman. Nú er lagið As It Seems farið að seðja hungur
íslenskra rokkaðdáenda og hljómar það títt á öldum ljósvakans. Cliff Clavin sló fyrst í
gegn á Airwaves 2009 og fékk þá góða dóma í hinu virta tónlistarblaði Kerrang! fyrir
frammistöðu. Sveitin sem er skipuð þeim Bjarna Þór, Arnari, Toto og Fannari hefur
einnig fengið fádæma hrós fyrir afburðahljóðfæraleik, frábærar lagasmíðar og almennan töffaraskap.
Harry kemur sterkur inn Það kom lítið á
óvart að nýja myndin um galdrastrákinn Harry Potter, The Deathly
Hallows, hafi farið beint á toppinn yfir vinsælustu myndir landsins.
Rúmlega 13.000 manns hafa séð myndina og hún þénað um 13,6
milljónir króna. Jackass 3D er í öðru sæti aðra viku í sýningum en
alls hafa um 11.600 manns séð myndina og hún þénað um 13,5
milljónir króna. Í þriðja sæti er svo Due Date með tæplega 20.000
gesti og um 19 milljónir í miðasölu. Skyline kemur ný inn í fjórða
sæti með tæplega 1.400 gesti og tæplega 1,4 milljónir í hagnað.
22 fókus 24. nóvember 2010 miðvikudagur
Stúdentaleikhúsið sýnir um þessar
mundir Réttarhöldin eftir Franz Kaf-
ka í Norðurpólnum á Seltjarnarnesi.
Ég veit ekki eftir hvern leikgerðin er,
kannski leikstjórann Friðgeir Ein-
arsson? Það er engin leikskrá og ég
sé ekkert um það á heimasíðu Stúd-
entaleikhússins (sjá einnig kvartanir
hér að ofan).
Stundum hefur verið sagt að
Kafka höfði fremur til yngra fólks
en hinna eldri. Sögur hans eru eins
konar and-ævintýri með „hetjum“
sem verða æ fastari í neti ósýnilegs
og óskiljanlegs andstæðings, því
ákafar sem þær berjast gegn honum.
Óráðskenndar martraðir, komnar
beint ofan úr djúpum undirvitund-
arinnar, en um leið þjóðfélagsleg-
ar táknsögur. Alltaf jafn óhugnan-
legar og – maður verður víst að játa
það – undarlega heillandi. Þær eru
skrifaðar í byrjun síðustu aldar og
orka sem forspár um þann hrylling
sem átti eftir að ganga yfir Evrópu
næstu áratugi, fyrst nasismann, síð-
an kommúnismann. Eða bara kap-
ítalismann, hinn óhefta, ómennska,
vélvædda kapítalisma sem þrælar
fólki út og hendir svo í skítinn ... ?!
Stúdentaleikhúsið hefur oft sýnt
frumleika og jafnvel dirfsku í verk-
efnavali. Saga Kafka um Jósef K.,
sem vakinn er upp einn morgun af
handbendum Valdsins, hefur marg-
sinnis verið umrituð fyrir svið; hér á
landi var leikgerð Gides og Barraults
á sögunni flutt fyrir meira en fjöru-
tíu árum af Leikfélagi Reykjavíkur.
Friðgeir og hans lið nálgast verkið af
virðingu og góðum skilningi; þó að
frammistaða leikenda sé vissulega
ekki fullkomin, einkum hvað fram-
sögn snertir, þá er heilmikill Kaf-
ka í þessu hjá þeim. Sviðið er bað-
að í leikhúspúðri, persónur birtast
úr óræðu myrkri og hverfa inn í það
aftur. Veggurinn, sem grillir í að baki,
er hlaðinn upp af alls kyns drasli og
gæti hrunið hvenær sem er, líkt og
raunar húsmunirnir; kaosið sífellt á
næsta leiti.
Leikstjórinn nýtir leikendahóp-
inn vel. Fólk er yfirleitt ekki látið gera
hluti sem það ræður ekki við, nema
brjóstakáf á einum stað var óþarf-
lega kauðskt. Leikendur þjappa
sér einatt saman í minni hópa sem
verða á köflum nánast að „lifandi“
leikmynd, fleyta sögunni fram með
oft snjöllum leiktöktum; ég nefni að-
eins möppurnar sem eru nýttar hvað
eftir annað í ólíkum tilbrigðum. Allir
eru að leika, nema aumingja Josef K.
sem skilur aldrei neitt í neinu. Týpan
sem Ólafur Ásgeirsson sýndi var al-
veg hæfilega kómísk og sorgleg; þar
var hitt á réttan tón.
Þetta er áhugamannasýning og
því er stjörnugjöf sleppt, en ykkur er
óhætt að líta á þessi Réttarhöld stúd-
entaleikaranna. Og leikhússtjórar
ættu að fylgjast með Friðgeiri; það
er aldrei að vita nema hann sé leik-
stjóraefni.
Jón Viðar Jónsson
Kafka í Norðurpólnum
Réttarhöldin „Týpan sem Ólafur Ásgeirs-
son sýndi var alveg hæfilega kómísk og
sorgleg; þar var hitt á réttan tón.“
Íslendingar eru
sérkennileg þjóð.
Hér ríkir bullandi
kreppa, samdrátt-
ur í stóru leikhús-
unum (flestum)
og hvað gerist:
jú, það eru opn-
uð þrjú ný leikhús
á stórhöfuðborg-
arsvæðinu! Jæja,
kannski ekki al-
veg ný, Norður-
póllinn (sjá hér
að neðan) er eiginlega hið eina sem
er splunkunýtt; hin eru enduropn-
uð, með nokkrum breytingum og nýj-
um rekstraraðilum: Gaflaraleikhúsið
í Smiðjunni, þar sem Hafnarfjarðar-
leikhúsið var áður, var opnað fyrr í
mánuðinum og nú hefur Tjarnarbíó
lokið upp dyrum sínum í nokkuð
nýrri mynd, bæði á sal og áhorfenda-
rými. Í stað gamla kassasviðsins áður
er nú leikið þar á gólfi með áhorfend-
ur sitt hvorum megin við sviðið, en
mér skilst raunar að þetta muni vera
breytilegt rými, svo að kannski verð-
ur gamli kassinn kominn aftur á sinn
stað næst! Það verður spennandi að
fylgjast með því.
Annars kom þessi sviðsskipan
ágætlega út í sýningu þeirri sem ég sá
þar nú á sunnudagskvöldið. Hún var á
nýjum einþáttungi eftir Jón Atla Jón-
asson, Mojito. Þetta er stuttur tveggja
manna þáttur, líklega hæfilega langur
fyrir einn mojito hjá þeim sem þannig
eru stemmdir. Gestum leikhússins er
raunar boðið upp á einn alvöru drykk
fyrir sýningu, sem mér prívat og per-
sónulega finnst EKKI sniðugt – sem
stækur forsjárhyggjumaður í þessum
efnum, og mörgum öðrum, sé ég ekki
nokkra ástæða til að halda áfengi að
fólki (og mér er hjartanlega sama þó
eitthvað óáfengt sé líka í boði). Í guð-
anna bænum: þið nýju rekstraraðil-
ar Tjarnarbíós, ekki gera þetta oftar!
Áhorfendadrykkja í leikhúsi er ekki
neitt sem hér þarf að ýta undir, Íslend-
ingar eru nógu veikir á því svelli fyr-
ir; svo man ég sjálfur eftir miðnætur-
pelunum í Austurbæjarbíói hér í eina
tíð og sakna þeirra ekki. Og almennt
séð held ég að íslenskt leikhús þurfi
frekar á ódrukknum áhorfendum með
sæmilega óbilaða dómgreind að halda
en þeim slompuðum, hvað þá útúr-
drukknum ...
Leikrit Jóns Atla er raunar sjálft
nokkur áminning um þetta, því að
áfengis-ómenning þjóðarinnar, kem-
ur þar mjög við sögu. Tveir kunningjar
hittast á bar, spjalla saman um ástand-
ið og kreppuna, sem virðist hafa komið
heldur illa við annan þeirra, svo víkur
talinu að nýjustu tilþrifunum í félags-
lífinu – og þá breytist annar þeirra
allt í einu í pakistanskan nýbúa, rétt
si svona eins og hendi sé veifað, og
er þá orðinn eigandi veitingahússins
sem hinn er nýlega búinn að rústa í öl-
æði. Þetta var svoldið skrýtið, ekki síst
hvað drykkjuboltinn (leikinn af Stefáni
Halli Stefánssyni) var fljótur að kaupa
þessa ummyndun. Eftir allóljósa og
reikula byrjun snerist leikurinn upp í
átök milli tveggja ólíkra og andstæðra
menningarheima og úr því hélt hann
manni til loka með ágætum, þó að
ekki kæmu nein stórkostleg leyndar-
mál í ljós og hugsanlega væru ekki allir
endar hnýttir. Sjálfsagt er eðlilegast að
líta á þetta sem tæknilega tilraun höf-
undar, skissu eða upphitun fyrir annað
og vonandi meira – jafnvel stóra verk-
ið sem maður er alltaf að bíða eftir frá
Jóni Atla? Íslensk leikskáld hafa raun-
ar gert furðu lítið af því að spreyta sig
á því að skrifa svona návígisleiki, sem
Bretarnir hafa oft verið góðir í, og gam-
an þegar þau komast vel frá því.
Þeir Stefán Hallur og Þórir Sæ-
mundsson skiluðu þessu mjög snyrti-
lega. Stefán Hallur var sérlega trúverð-
ugur sem lúðinn sem braut barinn;
ábyrgðarlaus gaur sem vafrar um í
gegnum (skemmtana)lífið með yfir-
borðslegum mannalátum, undir
niðri brjóstumkennanlegur – eða að
minnsta kosti á góðri leið að verða það.
Stefán dró upp ljósa mynd af þessari
manngerð, bæði með slyttislegum lík-
amstöktum og svipbrigðum sem sýndu
vel óttann sem þessi undir niðri hefti
maður er haldinn. Verkefni Þóris var
vanþakklátara; svona góðir gaurar eru
ekki endilega það sem áhorfendur falla
fyrir á sviði, en manngerðin var nógu
kunnugleg: hinn eljusami, heiðarlegi
nýbúi sem hefur þurft að vinna sig upp
og horfir með undrun og lítt dulinni
hneykslan upp á vesalmennsku þeirr-
ar yfirstéttar sem hann er dæmdur til
að þjóna. Allt kom það ágætlega fram
í meðförum Þóris. Samleikurinn var
ágætur og má líka nefna hversu netti-
lega þeir félagar „léku á salinn“, án þess
að rjúfa hina dramatísku blekkingu.
Hinn framúrstefnufælni uppistandari
Ari Eldjárn (fínn sketsinn hans um það
í Hringekjunni á laugardaginn) þarf
ekkert að óttast þetta, hann verður ekk-
ert dreginn upp á svið eða áreittur af
leikurum, eins þótt hann setjist á fyrsta
bekk eins og ég.
Og enn ein aðfinnsla í lokin: ég
sakna þess mjög að mér skuli ekki vera
rétt leikskrá, þegar ég kem í leikhúsið,
heldur sagt að fara bara á Netið. Ég skil
að blásnauðir leikhópar vilji spara, en
ofurlítil leikskrá er ekki aðeins nauð-
synleg í leikhúsinu, ef dettur í mann
að vilja vita hver hafi gert leikmyndina
eða lýst þetta (um hvorugt sé ég neitt á
www. tjarnarbio.is). Hún þarf alls ekki
að kosta mikið og svo, það sem er ekki
minnst um vert, hún hefur minjagildi;
það vita allir leikskrársafnarar mæta
vel. Leiklistin er hverful list og stund-
um er ekkert eftir nema þessi eina
skrá, jafnvel engar ljósmyndir ... Svo
þetta finnst mér einnig vera nokkuð
sem þörf er að sporna við – rétt eins og
áhorfendadrykkjan.
Góðir ÍslendinG-
ar oG vondir
leiklist mojito
í Tjarnarbíói
Leikstjórn: Jón Atli Jónasson
Mojito í Tjarnarbíói „Þeir Stef-
án Hallur og Þórir Sæmundsson
skiluðu þessu mjög snyrtilega.“
MyNd RóbeRT ReyNissoN
jón viðar
jónsson
leikhúsfræðingur skrifar
réttarhöldin
Stúdentaleikhúsið
Höfundur: Franz Kafka.
Leikstjórn: Friðgeir Einarsson.
Sýnt í Norðurpólnum á Seltjarnarnesi