Dagblaðið Vísir - DV - 27.08.2012, Blaðsíða 2

Kostar 300 þúsund að
senda börnin í sKóla
2 Fréttir 27. ágúst 2012 Mánudagur
n Íslenskar fjölskyldur sligaðar vegna kostnaðar við nám n „Stór biti að kyngja“
Í
slenskar fjölskyldur þurfa nú að
glíma við sífellt hækkandi út-
gjöld heimilisins. Foreldrar sem
eiga fleiri en tvö börn á mennta-
skólaaldri eru sérstaklega illa settir í
ljósi ýmissa hækkana, svo sem á skóla-
gjöldum, námsbókum, skriffærum og
annarri skólavöru – og að ógleymdri
hækkun á nemakortum Strætó.
DV tók þrjú dæmi af fjölskyld-
um og einstaklingum og reiknaði út
kostnað vegna skólagöngu. „Fyrir
venjulegt heimili þá er þetta stór biti
að kyngja í einu. Það er eiginlega ekki
hægt á venjulegum launum,“ segir
ónefndur viðmælandi DV, sem á þrjú
börn á menntaskólaaldri og verður
hér eftir nefnd Eva.
Að lágmarki þarf fjölskyldan að
reiða af hendi um 260 þúsund krónur
í upphafi skólaárs, séu þrír á mennta-
skólaaldri í fjölskyldunni sem nota
strætó til að komast í skólann. Þar er
gert ráð fyrir innritunargjöldum og
mjög litlum bókakostnaði. Um 35 af
hverjum 100 fjölskyldum með fleiri
en tvö börn ráða ekki við óvæntan
kostnað samkvæmt tölum Hagstof-
unnar og er það mikil fjölgun frá því
fyrir hrun.
Skólagjöld hækkað
„Með strætókorti og öllu þá eru þetta
rúmar 100.000 krónur á hvert barn,“
segir Eva og bætir við að það sé erfitt
fyrir foreldra að finna lausnir hjá yf-
irvöldum vegna stóraukinnar gjald-
töku: „Það er rosalega erfitt að vera
foreldri og vilja styðja börnin sín í
skóla, en koma að lokuðum dyrum
um lausnir. Að heyra alltaf hjá opin-
berum stofnunum „því miður“ eins
og þetta sé símsvari. Maður missir
máttinn þegar erfitt er að finna lausn-
ir en maður reynir bara að gera það.“
Gjöld vegna skólagöngu hafa
hækk að nokkuð undanfarin ár.
Inn rit unar gjald í Háskóla Íslands
var til dæmis nýlega hækkað um
15.000 krónur, frá 45.000 og upp í
60.000. Þak er á innritunargjöldum
í menntaskóla samkvæmt reglu-
gerð frá menntamálaráðuneytinu
en skólar hafa bætt við öðrum gjöld-
um, sem nefnd eru efnis- eða tölvu-
gjöld, til þess að hækka innritunar-
gjöld frekar. Ef tekið er mið af fimm
manna fjölskyldu þar sem öll börnin
eru á menntaskólaaldri er ljóst að út-
gjöldin geta orðið ansi há. Fyrir inn-
ritun þriggja nemenda þar sem einn
er í MR, annar í Kvennó og þriðji í
MS þarf að greiða 92.000 krónur.
Hækkun í strætó
Nemakortið í strætó kostar 38.000
á mann og því kostar það 114.000
krónur að greiða þrjú nemakort.
Það er ansi erfitt fyrir fjölskyldu
sem á í erfiðleikum með að ná end-
um saman að reiða af hendi slíka
fjárhæð. „Það liggur við að maður
bugist, en maður reynir auðvitað að
finna lausnir,“ segir Eva og bætir við
að mikilli hækkun á nemakortinu sé
erfitt að mæta. Strætó býður upp á
VISA-raðgreiðslur til þess að greiða
fyrir kortin.
Strætó BS og sveitarfélögin fóru
af stað með verkefni árið 2007,
þegar ákveðið var að gefa nemend-
um á framhaldsskólastigi ókeypis
nemakort. Það var ókeypis allt fram
til ársins 2009, þegar ákveðið var
að rukka 15.000 krónur á önn fyr-
ir kortið. Árið 2011 var það hækk-
að upp í 20.000 krónur og í ár kostar
það 38.000. Í staðinn var ákveðið að
kortið myndi gilda allt árið í stað níu
mánaða áður, en sumir hafa gagn-
rýnt þetta enda þurfi þeir ekki að
nýta sér þjónustu Strætó á sumrin.
Forsvarsmenn Strætó segja ólíklegt
að verðið hækki meira í framtíðinni,
að undanskildum almennum hækk-
unum á gjaldskrá.
Fjölskyldan sliguð
Sé ofangreindu innritunargjaldi bætt
við verðið á strætókortunum er talan
komin upp í 206 þúsund krónur. Hóf-
legur bókakostnaður í dag er um 20
þúsund krónur á nemanda og því
hækkar talan upp í 266 þúsund krón-
ur og allt þarf þetta að greiða í lok
ágúst eða byrjun september. Eva seg-
ir bókaverðið vera í kringum 30.000
Möguleiki heimilisins að ná endum saman
Mjög erfittErfitt, nokkuð erfittAuðvelt
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
krónur á barn í ár og metur sem svo
að hún þurfi að reiða af hendi rúm-
ar 300.000 krónur nú í upphafi skóla-
ársins. „Þegar maður getur dreift
hlutum þá er þetta annað mál,“ segir
hún. „En maður reynir bara að kom-
ast í gegnum þetta.“
Þessi kostnaður getur svo sannar-
lega verið hærri séu til dæmis all-
ar bækur keyptar nýjar. Skiptibæk-
ur getur verið erfitt að finna. „Það
er svona eins og lottóvinningur, það
liggur við að það séu slagsmál um
bækurnar,“ segir Eva. Þá er ljóst að
einstæðir foreldrar eru mun verr
staddir fjárhagslega, líkt og tölur
Hagstofunnar benda til.
Fá ekki vinnu
Annar þáttur sem aukið getur á klyfj-
ar fjölskyldunnar er sú staðreynd að
atvinnuleysi hefur aukist mjög eft-
ir hrun. „Krakkarnir fá ekki vinnu í
Reykjavík,“ segir Eva, en öll börnin
hennar sóttu um í unglingavinnunni
í Reykjavík í sumar og ekkert þeirra
fékk inni. Þau gátu því ekki tekið hlut-
deild í kostnaðinum á sig og verða að
reiða sig á tekjur foreldra sinna.
Atvinnuleysi á meðal ungs fólks
jókst mikið eftir hrun. Í fyrra voru
10,4 prósent þeirra sem eru á aldrin-
um 16–24 ára atvinnulaus. Hæst var
atvinnuleysi þessa hóps árið 2010,
þegar það var 11,2 prósent. Árið 2004
var það hins vegar einungis 4,7 pró-
sent. Þetta er sérstaklega slæmt fyrir
háskólanema sem sjá fyrir sér sjálf-
ir. Hvert ár í Háskóla Íslands kostar
að lágmarki 148–183 þúsund krón-
ur, sé tekið mið af bókakostnaði,
strætókorti og innritunargjaldi. Þá er
ótalin leiga á húsnæði og kaup á skrif-
færum og annarri skólavöru.
Símon Örn Reynisson
blaðamaður skrifar simon@dv.is „Maður
missir
máttinn
H
ei
M
il
d
: H
a
g
S
to
Fa
n
Dæmigerðar
fjölskyldur
Þetta eru þrjú fyrirfram gefin dæmi
um fjölskyldu eða einstakling sem
þarf að greiða kostnað vegna náms.
Þessi dæmi gefa glögga innsýn í
kostnaðinn við það að stunda nám.
eva
Þrjú börn á menntaskólaaldri.
Bækur: 90 þúsund krónur
Strætókort: 114 þúsund krónur
Innritunargjöld: 90 þúsund krónur
Samtals: 294 þúsund krónur
Finnbjörn og Ólína
Eitt barn að hefja grunnskólagöngu
Ýmis ritföng, möppur eða plöst: 2 til 6
þúsund krónur
Pennaveski: 1.500 til 3.000 krónur
Skólataska: 4 til 18 þúsund krónur
Samtals: Á bilinu 7.500 til 27.000 krónur.
eyþór
Stúdent að hefja háskólanám
Bækur: 25 til 60 þúsund krónur
Skrásetningargjald: 60 þúsund krónur
Strætókort: 38 þúsund krónur
Samtals: 123 til 158 þúsund krónur
Tíu þúsund
tonn af þangi
Þangvinnsla hefur gengið vel á
yfirstandandi vertíð á Reykhól-
um. Tíu þúsund tonn af þangi
hafa komið að landi, þar af 3.326
tonn í júlí, sem er þriðja mesta
magn í einum mánuði frá árinu
1996. Þetta kemur fram í frétta-
tilkynningu frá verksmiðjunni,
sem er langstærsti atvinnuveit-
andinn í þorpinu á Reykhólum.
Grettir, skipið sem sækir þang-
ið frá þangsskurðarprömm-
unum, hefur landað liðlega
fimmtíu sinnum frá því í apríl.
Fram kemur í tilkynningunni
að hagstæð veðurskilyrði skipi
stærstan þátt í því hve vel hafi
gengið í sumar. Fimm þang-
skurðarprammar eru notaðir:
þrír í Mjóafirði og tveir í Skálm-
arfirði.
Haft er eftir Einari Sveini
Ólafssyni framkvæmdastjóra að
söluhorfur séu góðar.
Braust inn
og skar sig
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu fékk tilkynningu um innbrot
í íbúð við Kirkjuvelli um sjöleytið
á sunnudagsmorgun. Stúlka var
handtekin á vettvangi grunuð um
að hafa brotið rúðu og um hús-
brot. Stúlkan hafði skorið sig á
glerbroti og var því færð á slysa-
deild.
Hún var í kjölfarið færð á lög-
reglustöð en þá kom í ljós að hún
var eftirlýst vegna annarra mála.
Fram kemur í tilkynningu frá lög-
reglunni að stúlkan hafi verið í
mikilli vímu þegar hún var hand-
tekin. Hún var vistuð í fanga-
geymslu.
Lögreglan á Selfossi veitti öku-
manni, sem grunaður var um
ölvunarakstur, eftirför um klukk-
an þrjú aðfaranótt sunnudags.
Ökumaðurinn jók hraðann og
reyndi að stinga lögreglu af eft-
ir að hún gaf stöðvunarmerki en
hann lenti utan vegar. Maðurinn
var látinn gista í fangageymslu í
nótt.
Þá var slökkviliðið á höfuð-
borgarsvæðinu kallað til þegar
eldur kviknaði í gistiheimili í
miðbænum aðfaranótt sunnu-
dags. Eldurinn kviknaði inni á
herbergi en náði ekki að breiðast
út. Dælubíll var sendur á vett-
vang en herbergið var reykræst
eftir að eldurinn var slökktur.
Eldurinn kviknaði í tusku á her-
berginu en ekki er útilokað að
um íkveikju hafi verið að ræða.