Dagblaðið Vísir - DV - 19.11.2012, Blaðsíða 11

Hélt að þetta væri martröð
10 Fréttir
n Seldu Samherja eignir fyrir 14,9 milljarða n Skuldauppgjör Guðmundar
Ú
tgerðarfyrirtækið Brim skil-
aði nærri sex milljarða króna
hagnaði árið 2011. „Við seld-
um mikið af eignum í fyrra til
að grynnka á skuldum. Þessi
hagnaður skýrist nær alfarið af þeirri
sölu,“ segir Guðmundur Kristjánsson,
forstjóri Brims, í samtali við DV.
Líkt og kunnugt er seldi Brim 5.900
þorskígildistonn til Samherja árið 2011
ásamt fiskvinnslu á Akureyri og Laug-
um sem og tvo ísfisktogara. Fyrir þær
eignir greiddi Samherji 14,9 millj-
arða króna og stofnaði utan um þær
dótturfélag sem fékk nafnið Útgerðar-
félag Akureyringa. Í september á þessu
ári seldi Brim síðan um 1.000 tonna
þorskkvóta til Skinneyjar-Þinganess á
Hornafirði. Þá festi Brim kaup á 3.400
brúttótonna frystitogara frá Argentínu
nú í september en skipið var smíðað í
Noregi árið 2003. Nam kaupverðið 3,5
milljörðum króna.
Guðmundur vill að það komi fram
að Brim hafi ekki farið í gegnum neina
sérstaka fjárhagslega endurskipulagn-
ingu vegna skulda sinna við Lands-
bankann. „Brim hefur aldrei verið í
vandræðum. Hins vegar gerir fyrir-
tækið upp í íslenskum krónum og eig-
ið fé fyrirtækisins fór í mikinn mínus
þegar krónan féll,“ segir hann. Vegna
þessa skilaði Brim tíu milljarða króna
tapi árið 2008 sem nær alfarið skýrist
af hækkun á langtímaskuldum fyrir-
tækisins í erlendri mynt.
Samkvæmt ársreikningi Brims
lækkuðu skuldir félagsins úr 27 millj-
örðum króna árið 2010 í tæplega
15 milljarða króna árð 2011. Skuld-
ir félagsins voru nær alfarið í erlendri
mynt. Þá hefur eigið fé félagsins hækk-
að úr rúmlega 1.500 milljónum króna
frá 2010 í 7,3 milljarða króna 2011. Eig-
infjárhlutfall Brims var þar með komið
í um 33 prósent í fyrra. Því virðist sem
staða Brims sé orðin nokkuð góð í dag.
Veiðigjaldið veldur óvissu
Aðspurður um rekstrarhorfur Brims
segir Guðmundur þær ekki góðar –
þrátt fyrir sex milljarða króna hagnað
í fyrra og eiginfjárhlutfall upp á 33 pró-
sent. „Það er ekki hægt að reka sjáv-
arútvegsfyrirtæki með svona mikilli
óvissu,“ og á hann þá við tilkomu veiði-
gjaldsins sem nú er lagt á sjávarútvegs-
fyrirtæki.
Þegar hann er inntur eftir því hvort
sjávarútvegsfyrirtæki hafi ekki alltaf
búið við ýmsa óvissuþætti – óvæntan
aflabrest og annað segir hann það ekki
rétt. „Það er alltaf óvissa með veiðina.
Samfélagið okkar hefur hins vegar
samþykkt vissa þætti eins og fyrir-
komulag tekjuskatts. Nýju veiðigjöldin
sem nú eru lögð á útgerðina breyta
hins vegar þeim þáttum,“ segir hann.
Þegar Guðmundur er spurður að
því hvort hann telji að veiðigjaldið
verði einungis lagt á útgerðina í nokk-
ur ár á meðan Ísland sé að kljást við
efnahagserfiðleika í kjölfar banka-
hrunsins árið 2008 telur hann svo ekki
vera. „Ég held að veiðigjaldið sé komið
til að vera,“ segir hann. Með því breyt-
ist hegðun sjávarútvegsfyrirtækjanna
alveg óháð því hvort tilkoma veiði-
gjaldsins sé ranglát eða réttlát.
Samdi við Landsbankann
Líkt og kunnugt er var Guðmund-
ur nokkuð umsvifamikill á íslenskum
hlutabréfamarkaði fyrir hrun. Má þar
nefna að félagið Hafnarhóll ehf. sem
var í eigu Guðmundar átti 4,2 prósenta
hlut í Straumi-Burðarási en fyrir þeim
hlut lánaði Landsbankinn honum
fimm milljarða króna í lok árs 2006. Sá
hlutur varð verðlaus við fall Straums.
Þá átti Guðmundur einnig hluta-
bréf í Landsbankanum í gegnum fé-
lagið Línuskip. Námu skuldir Línu-
skips við Landsbankann um þremur
milljörðum króna stuttu fyrir hrun.
Félagið átti hlutabréf í Landsbankan-
um sem metin voru á um 1,3 milljarða
króna í september 2008 en urðu verð-
laus við fall bankans.
Línuskip fer í dag með 100 prósenta
hlut í Brimi – það er þó ekki sama fyr-
irtækið og átti Brim fyrir hrun. Þannig
var nafni Línuskips breytt í XX 26 og í
staðinn tók félag með nafnið Útgerðar-
félag Akureyringa upp nafnið Línu-
skip. Aðspurður um þetta atriði segir
Guðmundur að þetta hafi verið gert í
samvinnu við Landsbankann. „Í hrun-
inu þurftum við að semja við bank-
ana. Þetta var eitt af þeim atriðum sem
samið var um,“ segir hann. Búið sé að
ganga frá uppgjöri við Landsbankann
vegna skulda sem tengjast hlutabréfa-
kaupum Línuskips og Hafnarhóls fyr-
ir hrun.
Þykir miður hvernig fór á Íslandi
Magnús Kristinsson, útgerðarmaður í
Vestmannaeyjum sagðist í lok ágúst á
þessu ári hafa verið fórnarlamb mark-
aðsmisnotkunar Landsbankans. Þetta
var haft eftir Magnúsi eftir að hann
neyddist til að selja útgerðarfyrirtæk-
ið Berg-Huginn í Vestmannaeyjum
til Síldarvinnslunnar á Neskaupsstað.
Var um að ræða skuldauppgjör hans
við bankann. Mestur hluti af skuldum
Magnúsar urðu til vegna kaupa félaga
hans á hlutabréfum í Landsbankan-
um. Sagðist hann vera ósáttur við upp-
gjör sitt við bankann.
Þegar Guðmundur er inntur eftir
hvort hann sé ósáttur vegna skulda-
mála við Landsbankann vegna hluta-
bréfakaupa félaga hans fyrir hrun seg-
ist hann helst vilja líta fram á veginn.
„Allir þeir fjármunir sem fást upp í
kröfur hjá föllnu bönkunum renna
hins vegar til kröfuhafa. Hvað með þá
sem urðu fyrir fjárhagslegu tjóni vegna
hruns bankakerfisins? Ég og mín fé-
lög töpuðum mikið af peningum við
hrun bankakerfisins líkt og almenn-
ingur. Mér finnst það því ekkert endi-
lega sanngjarnt að vogunarsjóðir úti
í heimi séu nú að hirða gróðann sem
fæst af endurheimtum þrotabúanna,“
segir Guðmundur.
Hann segist ekki geta svarað því
hvort hann muni leita réttar síns ef
fyrrum stjórnendur og starfsmenn
bankanna verði dæmdir fyrir mark-
aðsmisnotkun á hlutabréfamarkaði
fyrir hrun. „Lífið heldur áfram og það
er ekki hægt að stoppa í fortíðinni.
Mér finnst það auðvitað miður hvern-
ig þetta fór á Íslandi – mér þykir það
miður. Ég hef líka haft þá skoðun að
stundum sé gott að fyrirgefa og ein-
faldlega halda áfram með lífið,“ segir
Guðmundur að lokum. n
Brim Hagnaðist um
sex milljarða 2011
Annas Sigmundsson
blaðamaður skrifar as@dv.is
Þykir miður hvernig
fór á Íslandi Guðmund-
ur Kristjánsson, forstjóri
Brims, segir það miður
hvernig fór á Íslandi í
kjölfar hrunsins. Hann
hafi hins vegar þá skoðun
að stundum sé gott að
fyrirgefa og halda áfram
með lífið.
Brimnes RE-27
Hér má sjá frysti-
togarann sem er einn
af fjórum frystitog-
urum í eigu Brims.
Fyrirtækið festi kaup
á nýjum frystitogara
frá Argentínu nú í
september og nam
kaupverðið 3,5
milljörðum króna –
var það skip byggt í
Noregi árið 2003 líkt
og Brimnesið.
umræðu um þessi mál. „Það þarf
að taka til í þessum málum. Það
þarf að gera eitthvað, það er alveg
á hreinu. Mín tilfinning er sú að
þessum sjálfsvígum hafi fjölgað.
Það hlýtur að þurfa að fara huga
betur að þessum málum innan
heilbrigðiskerfisins.“
Hélt þetta væri martröð
Hrafnkell segist fyrst um sinn ekki
hafa trúað því að sonur hans væri
dáinn. Að horfa á eftir barninu
sínu sé nokkuð sem ekkert foreldri
ætti að þurfa að upplifa og hann ef-
ast um að það sé nokkuð sem for-
eldri muni jafna sig á.
„Þegar ég fékk fréttir af sjálfs-
morði sonar míns voru fyrstu við-
brögðin algjör afneitun. Ég var
handviss um að nú mundi ég
vakna í svitabaði með dúndrandi
hjartslátt og þetta hefði bara ver-
ið slæm martröð. En það gerðist
ekki. Ég var vakandi og þetta var
raunverulegt,“ segir hann þungt
hugsi. Hann segist hafa hugs-
að mikið um það hvort hann
hefði getað gert eitthvað til þess
að koma í veg fyrir þetta. „Áfall-
ið var slíkt, að maður dofnaði upp
líkamlega og andlega því mað-
ur trúði þrátt fyrir allt að þetta
væri ekki raunin. Sorgin og síðan
reiðin sem blossar upp eru við-
brögð sem maður ræður ekki við
og getur illa stjórnað fyrstu dag-
ana, ásamt þeirri hugsun hvort
það hefði verið eitthvað sem mað-
ur hefði getað gert eða ekki gert til
þess að koma í veg fyrir þetta.“ n

n Nítján ára sonur Hrafnkels svipti sig lífi inni á geðdeild tveimur dögum eftir að vinkona sonarins hafði svipt sig lífi
2.500 syrgjendur á ári
Salbjörg segir það stundum gleym-
ast að á bakvið hvern einstak-
ling sem tekur sitt eigið líf sé fjöldi
manna í sorg. „Það gleymist stund-
um í umræðunni að á baki þessu
fólki er um 2.500 syrgjendur á ári
sem sitja eftir, oft með ótal spurn-
ingar,“ segir hún og miðar tölurn-
ar út frá þeim fjölda sjálfsmorða
sem verða hér á landi árlega. „Ef
við erum að tala um að í kannski
hverri jarðarför er nánast full kirkja
og þar á meðal kannski fimm í hverri
jarðarför sem þjást verulega. For-
eldrar, makar, systkini og börn,“ segir
Salbjörg og tekur fram að ekki megi
gleyma né gera lítið úr sorg aðstand-
enda sem eftir sitja. „Það er mikil
sorg að baki sjálfsvígum og kannski
oft erfiðara því oft fær fólk ekki svör
við því af hverju viðkomandi gerði
þetta,“ segir hún og bendir syrgjend-
um á Nýja dögun, samtök sem hafi
hjálpað aðstandendum að lifa með
þeirri miklu sorg sem sjálfsvíg ætt-
ingja skilur eftir. n
viktoria@dv.is
Fréttir 11Mánudagur 19. nóvember 2012