Dagblaðið Vísir - DV - 05.08.2011, Blaðsíða 24

Mannhaf á mótmæl-
um í Hama Fólk streymdi
á mótmæi í Hama en nú
þora íbúar vart út á götu.
24 | Erlent 5.–7. ágúst 2011 Helgarblað
Sýrlensk stjórnvöld halda áfram að
berja niður mótmæli af mikilli hörku.
Samkvæmt yfirlýsingu frá aðgerða-
hópnum Avaaz voru 109 manns
drepnir í borginni Hama á fimmtu-
daginn. Mannréttindahópar höfðu
áður haldið því fram á 30 manns
hefðu fallið í Hama á miðvikudaginn.
Þrátt fyrir það héldu mótmæli áfram
um kvöldið víðs vegar um Sýrland
og var skotið á sex manns aðfaranótt
fimmtudags.
Ástandið í Hama þykir mjög alvar-
legt. Að sögn íbúa í borginni þorir fólk
ekki að fjarlægja lík af götum af ótta
við leyniskyttur og dæmi eru um að
menn læðist með veggjum. Þá deyja
særðir íbúar á sjúkrahúsum vegna
þess að rafmagn hefur verið tekið af
í borginni. Íbúar segja að matur og
vatn sé af skornum skammti. Her-
inn er sagður hindra að matvæli ber-
ist til borgarinnar. Þess eru dæmi að
fólk hafi reynt að flýja Hama og ná sér
í mat en verið skotið af hermönnum
sem standa vörð um borgarmörkin.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem ráðist
er gegn mótmælendum í Hama. Árið
1982 bældu stjórnvöld niður upp-
reisn í borginni af mikilli hörku. Töl-
ur fallina hafa verið á reiki og eru allt
frá þrjú þúsund borgurum til 40 þús-
unda. Nú er talið að að minnsta kosti
tíu þúsund manns hafi fallið í þeim
átökum. Borgin hefur fengið á sig orð-
stír sem nokkurs konar uppreisnar-
borg, en á áttunda áratugnum hafði
sýrlenska deild Bræðralags múslima
höfuðstöðvar sínar þar.
Skotið á fólk af handahófi
Íbúar í Hama eru margir óttaslegn-
ir og segja hermenn skjóta á fólk af
handahófi. Fyrrverandi sýrlenskur
hermaður segir herinn ekki gera
neinn greinarmun á konum, börn-
um, vopnlausum mönnum og vopn-
uðum mönnum. „Það er nóg til af
skotfærum, enginn mun spyrja hvert
fólkið fór. Skjótið,“ hafði maðurinn
eftir fyrrverandi herforingja sínum.
Hann skaut upp í loftið og á tómar
byggingar til að komast hjá því að
drepa fólk.
„Um tíma fannst mér ég ramba á
barmi taugaáfalls en eftir smástund
vandist ég því að sjá öll líkin,“ bætti
hermaðurinn við. Hann sagði að
hermenn hefðu enga hugmynd um
hvað væri að gerast í kringum sig þar
sem þeir fengu einungis fréttir frá
ríkisfjölmiðlum. Hermaðurinn hefur
nú flúið til Líbanon.
Skriðdrekar keyrðu yfir mót-
mælendur
Mannréttindasamtök segja að um
140 manns hafi verið drepnir í árás-
um hersins á mótmælendur í vik-
unni og var mannfallið mest í Hama.
Herinn réðst inn í borgina aftur á
sunnudaginn fyrir viku, eftir að hafa
dregið sig til baka frá borginni og set-
ið um hana í kjölfarið. Talið er að um
það bil 60 mótmælendur hafi fallið
í þeirri árás en mannréttindahópar
héldu því fram að yfir 100 mótmæl-
endur hefðu fallið. Skotið var á mót-
mælendur með vélbyssum og þá var
skriðdrekum ekið yfir mótmælendur.
„Ég sá það með eigin augum þegar
skriðdreka var ekið yfir ungan dreng
sem var með grænmeti á mótorhjóli,“
sagði íbúi í Hama sem vildi meina að
250 borgarar hefðu fallið í vikunni.
Ekki hefur fengist heildarmynd
yfir hvað hefur nákvæmlega gerst síð-
an á sunnudaginn fyrir viku. Stjórn-
völd hafa takmarkað aðgang alþjóð-
legra fjölmiðla að landinu og þá hafa
verið vandræði með samskiptatækni
þar sem lokað hefur verið fyrir síma
á mörgum stöðum. Hvorki er hægt
að staðfesta neinar tölur yfir fallna
borgara, en þær hafa verið töluvert
á reiki, né nákvæma framvindu at-
burðanna.
Fyrir innrás hersins á sunnudag-
inn var talið að yfir 1.600 borgarar og
um 400 sýrlenskir hermenn hefðu
fallið á þeim fjórum mánuðum sem
mótmælin hafa staðið yfir. Amnesty
International kveðst hafa nöfn 1.500
borgara sem fallið hafa í átökunum.
Segja yfirlýsingu SÞ máttlausa
Átökin í Sýrlandi hafa staðið í skugga
borgarastyrjaldarinnar í Líbíu og
vöktu litla athygli umheimsins fyrr
en nú í vikunni. Margir þjóðarleið-
togar fordæmdu aðgerðir sýrlenskra
stjórnvalda og stjórnmálamenn köll-
uðu eftir viðbrögðum alþjóðasam-
félagsins í kjölfarið.
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
brást svo loks við á miðvikudaginn og
fordæmdi ofbeldi sýrlenskra stjórn-
valda gegn mótmælendum. Ekki
náðist samstaða um ályktun sem
hefði verið mun þýðingarmeiri. Evr-
ópuríkin í öryggisráðinu vildu flest
ganga lengra í að fordæma aðgerð-
irnar en Rússar voru því hins vegar
andvígir, en Sýrlendingar hafa lengi
verið sérstakir bandamenn þeirra.
Í ályktuninni stendur meðal ann-
ars: „Öryggisráðið kallar eftir því að
öllu ofbeldi verði hætt þegar í stað
og brýnir fyrir öllum aðilum að sýna
stillingu og halda aftur af hefndar-
aðgerðum, meðal annars árásum á
ríkisstofnanir.“ Þetta orðalag er talið
til marks um málamyndun sem feli
í sér sök bæði stjórnar al-Assads og
uppreisnarmanna. Yfirlýsingin þykir
einnig útiloka að erlent herlið verði
sent til Sýrlands.
Eina ríkið sem ekki tók undir
þessa yfirlýsingu var nágrannaríkið
Líbanon sem þó stóð ekki í vegi fyr-
ir yfirlýsingunni. Fulltrúi Líbanon
sagði að yfirlýsing hjálpaði ekki til
við að takast á við ástandið í Sýrlandi.
William Hague, utanríkisráðherra
Bretlands, sagði yfirlýsinguna með-
al annars þýða að al-Assad sé smám
saman að einangrast á alþjóðavett-
vangi. Amnesty International sagði
hins vegar viðbrögð Sameinuðu
þjóðanna vera gersamlega ófull-
nægjandi. Jose Luis Diaz, fulltrúi
samtakanna hjá Sameinuðu þjóð-
unum, sagði yfirlýsinguna slappa og
kallaði eftir því að málið færi fyrir Al-
þjóðastríðsglæpadómstólinn í Haag.
Lítill áhugi Bandaríkjanna
Þrátt fyrir að fulltrúi Bandaríkj-
anna hafi samþykkt yfirlýsinguna og
Obama áður fordæmt aðgerðir Sýr-
lands virðist áhugi Bandaríkjanna
ekki mikill.
Einungis einn þingmaður úr ut-
anríkisnefnd öldungadeildar Banda-
ríkjaþings mætti þegar nefndin átti
að spyrja Robert S. Ford, sendi-
herra Bandaríkjanna í Sýrlandi, um
ástandið í Sýrlandi. Þar átti Ford
meðal annars að vera spurður um
hlutverk sitt sem sendiherra í Sýr-
landi og stefnu stjórnvalda gagnvart
Sýrlandi.
Ford sagði meðal annars sitt
helsta verkefni að tengjast leiðtogum
aðgerðasinna og koma til móts við
þarfir þeirra. Ford mælti gegn hern-
aðarafskiptum Bandaríkjanna í Sýr-
landi. „Þeir eru sjálfstæðir, þeir vilja
ekki hernaðaraðstoð,“ sagði Ford
um sýrlensku uppreisnarmennina.
Hann sagði enn fremur að ástandið
í Sýrlandi snerist ekki um Bandaríkin
beinlínis, en það gæfi Bandaríkjum
þó tækifæri til að koma grunngildum
og hugmyndum sínum á framfæri.
Af þessum orðum má telja ólíklegt að
Bandaríkin sendi herlið þangað líkt
og gert var í Líbíu.
Heita að mótmæla hvert
einasta kvöld
Al-Assad brást hins vegar við yfirlýs-
ingu öryggisráðsins með úrskurði
um að fjölflokkakerfi yrði komið á
fót. Sana, fréttastofa í eigu sýrlenska
ríkisins, greindi frá því. Flokkur al-
Assads, Ba’ath-flokkurinn, hefur
verið einráður í Sýrlandi síðan 1963.
Hins vegar kemur ekki fram hvernig
úrskurðinum verði hrundið í fram-
kvæmd.
Al-assad hefur hingað til haldið
uppi stöðugum áróðri gegn mót-
mælunum og sagt glæpagengi
standa á bak við þau með stuðningi
erlendra afla án þess að skilgreina
nánar hvaða öfl það séu.
Mótmælendur í Sýrlandi taka
lítið mark á úrskurðinum og segja
hann sjónarspil enda heldur fólk
áfram að falla í aðgerðum hersins.
Krafa mótmælenda um að al-As-
sad víki stendur enn. Mótmælend-
ur hafa heitið því að safnast saman
hvert einasta kvöld í ramadan, hin-
um helga föstumánuði múslima, til
að mótmæla, þá einkum í kjölfar
bænahalda. Veigamestu mótmælin
eru haldin á föstudögum og í dag,
föstudag, verða mótmæli haldin
undir yfirskriftinni „Guð með okk-
ur? Ert þú með okkur?“
n Alvarlegt ástand í Hama þar sem herinn réðst inn n SÞ fordæmir
ofbeldið með „máttlausri“ yfirlýsingu n Erlent herlið ólíklegt „Um tíma fannst
mér ég ramba á
barmi taugaáfalls en eftir
smástund vandist ég því
að sjá öll líkin.
Björn Reynir Halldórsson
blaðamaður skrifar bjornreynir@dv.is
Skotið á fólk
í leit að mat