Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.2013, Qupperneq 11

NEYÐAST TIL AÐ
fLYTjA í húSbíL
Fréttir 11Mánudagur 25. febrúar 2013
Þ
etta er bara ömurlegt. Mann
langar bara að leggjast und­
ir sæng og liggja þar í nokkra
mánuði. Mann langar ekk­
ert að vera til. Mér líður
eins og ég sé algjörlega hjálparlaus
og geti ekkert gert,“ segir María Ósk
Jónasdóttir, rúmlega þrítug þriggja
barna móðir í Þorlákshöfn. María
Ósk sér fram á að þurfa ásamt eigin­
manni sínum, þremur börnum og
stjúpbarni sínu, sem er hjá þeim
aðra hverja helgi, að lýsa sig gjald­
þrota og flytja í rútu, sem þau hafa
innréttað sem húsbíl.
Vandræði fjölskyldunnar hafa
undið upp á sig undanfarin ár og
nú er svo komið að þau eru orðin
ráðalaus. María segir þau eiga
undir þúsund krónum til að lifa út
mánuðinn en sárast þykir henni
að sjá fram á að geta ekki séð fyrir
börnunum sínum.
Lenti í alvarlegu slysi
Eiginmaður Maríu lenti í alvarlegu
umferðarslysi fyrir um fimm árum.
Hann var á mótorhjóli þegar ungur
maður, undir áhrifum fíkniefna, ók
framan á hann. Hann varð óvinnufær
í kjölfarið. „Hann slasaðist mjög illa og
er í raun heppinn að vera á lífi. Hann
brotnaði á sjö stöðum, frá mjöðm og
niður, á einum fæti en hann lenti á
ljósastaur,“ segir María.
Eiginmaður hennar fékk bætur
eftir slysið sem þau notuðu upp í hús
og til að borga skuldir meðal annars.
„Við notuðum 10 milljónir til þess
að kaupa húsið og einhver húsgögn,
borguðum upp skuldir, héldum brúð­
kaup og keyptum okkur bíl,“ segir hún.
Bílinn seldu þau svo síðar og skiptu
upp í rútu. „Við áttum stóran Ford­
jeppa sem var ekki auðvelt að selja en
þegar okkur bauðst þessi rúta upp í þá
ákváðum við að prófa það og innrétt­
uðum hana sem húsbíl,“ segir hún.
Mikil veikindi
Fyrir ári eignuðust þau hjónin yngsta
son sinn. Meðgangan var Maríu erf­
ið og drengurinn fæddist með skarð
í vör og góm. „Ég varð mjög veik
á meðgöngunni, fékk nánast alla
meðgöngukvilla sem hægt er að fá.
Ég varð að hætta að vinna eftir þrjá
mánuði. Hann hefur verið mjög
veikur síðan hann fæddist og virðist
fá allar pestir. Ég fór á sjúkradag­
peninga, það er auðvitað ekki há
upphæð en við komumst af. Þegar
strákurinn fæddist var okkur sagt að
við gætum sótt um framlengingu á
fæðingarorlofi vegna aðgerðanna
sem hann þurfti að fara og var talað
um við okkur að framlengingin yrði
um þrjár mánuðir til viðbótar. Það
tók langan tíma að fá vottorð til að
sækja um framlengingu en þegar
það loks kom og úrskurðurinn var
tilbúinn þá kom í ljós að ég fékk bara
fæðingarorlofið framlengt um tvær
vikur. Ég var búin með orlofið í ágúst,
úrskurðurinn kom í október og þá
fór ég og sótti um sjúkradagpeninga
vegna þess hversu veikur hann var
alltaf og ég gat ekki farið að vinna frá
honum. Þar sem ég fékk sjúkradag­
peninga á meðgöngu átti ég bara 40
daga inni. Ég fékk þá upphæð og það
var í nóvember. Síðan þá hef ég verið
launalaus,“ segir María og tekur fram
að það sé fyrst núna sem hún treysti
sér að fara frá barninu sem hafi verið
óvært og mikið veikt frá fæðingu. Nú
hafi hann fengið rör í eyrun og eftir
það hafi heilsa hans batnað töluvert.
Of tekjulág fyrir frystingu
María hefur lengi þjáðst af þunglyndi
en er nú byrjuð í endurhæfingu sem
snýst um það að styrkja hana þannig
að hún geti farið út á vinnumarkaðinn
á ný. „Ég hef hins vegar ekki enn feng­
ið að vita hvort ég fái endurhæfingar­
lífeyri og því eru einu tekjurnar sem
við erum með örorkubætur mannsins
míns. Síðustu mánuði höfum við ekki
getað greitt af húsinu eða borgað leik­
skólagjöld og mat í skólanum.“
María segir þau hafa leitað hjálp­
ar hjá bæjarfélaginu en þar fáist þau
svör að þau séu of tekjuhá og þá sé
miðað við bætur mannsins hennar.
„Við verðum í mjög djúpum skít um
næstu mánaðamót. Við erum hætt
að borga af húsinu og það er eini
peningurinn sem við höfum til að lifa
af næsta mánuð, 90 þúsund krónur.
Þá getum við ekki borgað leikskól­
ann og ekki skólamatinn. Við skuld­
um orðið um þrjá mánuði. Við sótt­
um um frystingu en fengum hana
ekki vegna þess að við erum of tekju­
lág, eins fáránlegt og það hljómar.
Þeir vilja ekki láta okkur fá frystingu
því þeir sjá ekki fram á að við getum
borgað af láninu þegar frystingin er
búin,“ segir hún og heldur áfram.
„Maðurinn minn hringdi í íbúða­
lánasjóð og reyndi að útskýra fyrir
þeim að ein meginástæðan fyrir því
að við værum í svona rosalega slæm­
um málum væri að ég væri launalaus
og hefði verið það í nokkra mánuði.
Hann reyndi að útskýra fyrir þeim að
ég færi að fara fá laun en það var al­
veg sama,“ segir María sem upplifir
mikið vonleysi í þessum aðstæðum
og veit ekki hvað muni taka við.
Hafa ekki efni á mat
Nú er staðan sú hjónin sjá ekki
fram á að hafa efni á mat fyrir börn­
in sín. Föt og annað er eitthvað sem
þau hafa ekki getað keypt í marga
mánuði. „Það ömurlegasta við þetta
allt saman er að geta ekki gefið börn­
unum sínum að borða, keypt föt á
þau, skó og það sem þau vantar,“ seg­
ir María en börn þeirra eru 1, 5, 10
og 12 ára. Eitt þeirra dvelur hjá þeim
aðra hverja helgi. „Ömmurnar og af­
arnir hafa hjálpað okkur mikið og
komið færandi hendi með föt, skó
og það sem hefur vantað. Það hefur
bjargað okkur en auðvitað er vont að
þurfa treysta á það og við erum búin
að fá það mikið lánað hjá ættingjum
að við getum ekkert fengið meira. Við
skuldum þeim um 250 þúsund krón­
ur sem við höfum verið að fá lánað
fyrir reddingum,“ segir María.
Þau hafa einnig selt hluti af heim­
ilinu til þess að fá pening auk þess
sem þau fengu gefins fisk sem hún
segir að komi að góðum notum
auk þess sem ættingi þeirra færði
þeim peningagjöf. Þetta séu þó allt
skammtímalausnir og nokkuð sem
gengur ekki endalaust.
Sjá fram á að flytja í bílinn
„Við erum hætt að geta borgað af
húsinu. Við erum að fara setja það
á sölu en auðvitað vitum við að það
selst ekkert strax. Hér er lítil hreyf­
ing á svona stórum húsum. Við sjá­
um fram á að þurfa fara í gjaldþrot og
búa bara í húsbílnum,“ segir María
og segist ekkert vilja fremur en að
fara út á vinnumarkaðinn á ný.
„Ég ætla ekki að vera launalaus
endalaust, mér finnst ekkert gaman
að sitja heima hjá mér og gera ekki
neitt. Mig langar að fara að vinna og
leggja mitt af mörkum og allt það.“
María viðurkennir að ástandið hafi
mikil áhrif á sálarlíf fjölskyldunnar
og henni finnst erfitt að stíga fram
og segja frá þessu. „Þetta reynir mik­
ið á sambandið, fjölskyldulífið og allt
í kringum mann. Maður er ekkert
mjög góður félagsskapur þessa dag­
ana. Svo þegar vinir manns eru að
reyna að fá mann til þess að gera eitt­
hvað þá er maður alltaf að reyna að
finna afsakanir því maður hefur ekki
efni á að gera neitt.“
María segist hafa ákveðið að tala
um ástandið vegna þess að engir
aðrir kostir séu í stöðunni. „Ég er
viss um að það er fjöldi fólks í sömu
stöðu og við erum í. Það er fólk úti
um allt land að missa húsin sín og
hefur ekki í sig og á og öllum virðist
vera sama. Við erum örugglega ekki
eina fólkið í þessari stöðu. Það eru
mjög margir sem hafa misst allt sitt
og ég vona að stjórnvöld og bæjar­
félögin fari að endurskoða aðeins
sína forgangsröðun og fari að hjálpa
fólkinu í landinu í stað þess að lofa
endalaust og horfa svo á fólk missa
allt sitt.“ n
n Sex manna fjölskylda sér fram á að missa hús sitt n Þarf að flytja inn í húsbíl
Viktoría Hermannsdóttir
blaðamaður skrifar viktoria@dv.is
Flytja í rútuna
María sér fram á að fjöl­
skyldan þurfi að flytja í
rútuna sem hefur verið
innréttuð sem húsbíll.
Mynd davíð þór guðLaugSSOn
Mikið veikur Yngsti sonur Maríu fæddist með skarð í vör og hefur verið mikið veikur frá
fæðingu. Hér er hann fyrir aðgerðina sem hann fór í til að laga skarðið.
„Við erum hætt að
borga af húsinu og
það er eini peningurinn
sem við höfum til að lifa
af næsta mánuð, 90 þús-
und krónur.