Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.2013, Qupperneq 14

Sandkorn
É
g hef aðrar heimildir,“ sagði Dav­
íð Oddsson þegar hann réttlætti
að hafa stungið frétt um rannsókn
sérstaks saksóknara á innherja­
viðskiptum vinar síns, Baldurs
Guðlaugssonar, undir stól þegar hann
var nýtekinn við sem ritstjóri Morgun­
blaðsins. Þetta var um haustið 2009.
Nokkrum mánuðum áður hafði ríkis­
stjórn Samfylkingarinnar og Vinstri
grænna rekið Davíð úr Seðlabankan­
um eftir hrun íslensku bankanna 2008.
Á árunum fyrir hrunið hafði Davíð
leitt ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins sem með frjáls­
hyggjuvæðingu lagði grunn að því efna­
hagskerfi sem hrundi haustið 2008.
Fyrir vikið hefur stundum verið talað
um Davíð sem „arkitekt“ eða „höfund
hrunsins“.
Nú var hann kominn í stól ritstjóra
Moggans til að láta skrifa sína útgáfu af
sögu þessa tímabils sem á undan hafði
gengið og til að hafa bein áhrif á þróun­
ina á stjórnmála­ og efnahagssviðinu
á Íslandi fyrir hönd þeirra stóreigna­
manna sem réðu hann til starfans. Eitt
fyrsta verk Davíðs var svo að hygla þess­
um aldavini sínum með því að hlífa
honum við óhjákvæmilegri frétt um
augljóst lögbrot. Viku síðar birtist fréttin
um Baldur á RÚV og tveimur árum síðar
hann dæmdur fyrir brotið.
Um svipað leyti og Davíð stakk
fréttinni um Baldur undir stól reyndi Jón
Ásgeir Jóhannesson, eigandi fjölmiðla­
fyrirtækisins 365 og einn af helstu ger­
endunum í hruninu 2008, að láta reka
blaðamann á Fréttablaðinu sem hafði
skopast að honum í skrifum sínum.
„Hann verður ekki í mínum húsum,“
sagði Jón Ásgeir í tölvupósti til stjórn­
enda 365. Ari Edwald, forstjóri 365,
svaraði því til að ekki væri taktískt að
reka blaðamanninn fyrr en en seinna.
„Hann fer tad er klart. Bara spurning
um adferd og tima.“ Blaðamaðurinn var
reyndar ekki rekinn þrátt fyrir vilja Jóns
Ásgeirs til þess. Nú hefur annar starfs­
maður 365, Magnús Halldórsson, stigið
fram og lýst afskiptum Jóns Ásgeirs af
ritstjórnum 365. „Það versta er að Jón
Ásgeir hefur í nokkur skipti að undan­
förnu, reynt með ósmekklegum hætti,
að því er mér finnst, að setja þrýsting á
blaðamenn með því að koma umkvört­
unum, vegna sannra og löglegra frétta
um hann, félög sem hann tengist og
dómsmál er hann tengist persónulega,
til stjórnar fyrirtækisins og æðstu stjórn­
enda.“
Þessi mál um óeðlileg afskipti Davíðs
Oddssonar og Jóns Ásgeirs af frétta­
flutningi í þessum fjölmiðlum eru
afar óheppileg svo ekki sé meira sagt
í ljósi fortíðar þessara tveggja manna.
Um árabil, frá aldamótunum og fram
að hruninu 2008, börðust þessir tveir
menn, og bandamenn þeirra í stjórn­
mála­ og viðskiptalífinu, um áhrif og
völd í íslensku samfélagi – Davíð í krafti
stjórnmálalegs valds síns og Jón Ás­
geir með auðvald sitt að vopni. Þessi
valdabarátta á milli þeirra kristallaðist í
Baugsmálinu sem að mati Jóns Ásgeirs
var tilraun Davíðs til að misbeita póli­
tísku valdi sínu í baráttunni við hann en
Hæstiréttur tók á endanum undir með
ákæruvaldinu. Segja má að orðið hafi
viss pólarísering í samfélaginu þar sem
menn annaðhvort studdu Davíð eða Jón
Ásgeir í atinu.
Hrunið 2008 breytti þessari sviðs­
mynd umtalsvert enda endurspegl­
uðust mistök, valdabrölt og stórlæti
þeirra beggja, Davíðs og Jóns Ásgeirs,
í íslenska efnahagshruninu. Samfélag­
ið sem Davíð átti einna mestan þátt
í að leggja grunn að með frjálshyggj­
una, einkavæðinguna og minnkandi
ríkis afskipti að vopni hafði runnið sitt
skeið. Seðlabankinn sem Davíð stýrði á
árunum þar á undan var að hruni kom­
inn, meðal annars út af ákvörðunum
eins og veðsetningu Sparisjóðabank­
ans á skuldabréfum íslenskra fjármála­
fyrirtækja fyrir 160 milljarða króna hjá
Seðlabankanum í aðdraganda hruns­
ins. Viðskiptaveldi Jóns Ásgeirs var
sömuleiðis hrunið en hann tapaði yfir­
ráðum yfir Baugi, Glitni, FL Group og
erlendum verslanakeðjum og enginn
viðskiptablokk skuldaði eins mikið í
íslenska bankakerfinu og félög hans.
Sennilega ber enginn einn stjórnmála­
maður eins mikla ábyrgð á íslenska
efnahagshruninu og Davíð Oddsson og
líklega ber enginn einn viðskiptamaður
eins mikla ábyrgð á hruninu og Jón Ás­
geir Jóhannesson. Báðir voru þeir, undir
lokin, komnir í stöður sem þeir höfðu
ekki forsendur til að valda: Davíð Odds­
son reyndi að stýra Seðlabanka Íslands,
með öllum sínum breyskleika og póli­
tíska hatri, og Jón Ásgeir Jóhannesson
reyndi að stýra alþjóðlegu fjármála­ og
smásöluveldi sem byggði á óhóflegri
skuldsetningu.
Nú hafa þessir tveir skaðræðis­
menn hrunsins gengið í endurnýjun
lífdaga í nýjum hlutverkum á fjölmiðl­
um þar sem þeir báðir ráða miklu, jafn­
vel öllu. Þeir reyna að stýra umfjöllun
þessara fjölmiðla eftir eigin höfði og
hagsmunum. Davíð reynir að verja
vini sína og ganga erinda þeirra pen­
ingaafla sem borga honum laun fyrir að
reyna að halda krónunni og kvótakerf­
inu og Íslandi utan Evrópusambands­
ins með Sjálfstæðisflokkinn við stjórn­
völinn á meðan Jón Ásgeir reynir að
minnka skaðann af fjölmiðlaumræðu
um sitt eigið fjármálabrask. Skaðræðis­
mennirnir tveir eru orðnir að endur­
skoðunarmönnum sem ritskoða um­
fjöllun um sín eigin mistök og halda á
lofti hagsmunum vina sinna. Fjölmiðl­
un er kannski ekki ein af grunnstoðum
samfélagsins en hún er mikilvæg sem
spegill á sögu okkar og samtíma; hún
er skoðanamótandi upplýsingamiðill
sem getur haft áhrif á valdajafnvægið
í stjórnmála­ og viðskiptalífinu. Það er
því hryggilegt í meira lagi að þeir, þess­
ir tveir menn – þessir skaðræðisfjandar
hrunsins – skuli vera í þeirri stöðu að
stýra, beint eða óbeint, tveimur stærstu
fjölmiðlum landsins þar sem þeir halda
áfram að misbeita valdi sínu og eyði­
leggja trúverðugleika viðkomandi miðla
ofan á allt annað. Voðalega verður nú
frelsandi þegar íslenska þjóðin mun
ekki lengur þurfa að umbera bröltið og
skaðann af þessum tveimur mönnum.
Róbert dáður
n Einn magnaðasti athafna­
maður Íslands er Róbert Guð-
finnsson sem á árum áður
var einn aðaleigenda og
stjórnandi Þormóðs ramma
á Siglufirði. Róbert var
einstaklega framsýnn varð­
andi kvótakerfið og fjárfesti
í kvóta. Langt er um liðið
síðan hann hætti afskiptum
af fyrirtækinu. En Róbert er
trúr sínu byggðarlagi, Siglu­
firði, og hefur lagt stórfé í
uppbyggingu þar. Þessa dag­
ana er í bígerð hótel sem
kostar milljarð. Hermt er að
Siglfirðingar dáist mjög að
Róberti.
Vandi sviðsstjóra
n Jón Ásgeir Jóhannesson,
athafnamaður og sviðsstjóri
365, er í miklum vandræðum
eftir að Magn-
ús Halldórsson
fréttamaður
steig fram og
lýsti tilraun­
um hans til
þess að hafa
áhrif á frétta­
flutning. Tugir starfsmanna
365 hafa lýst velþóknun
með grein Magnúsar sem
ber yfir skriftina Litli karl­
inn. Þar munar mestu um
stuðning Ólafs Stephensen,
ritstjóra Fréttablaðsins, sem
stendur með Magnúsi. Ari
Edwald, forstjóri 365, stend­
ur með húsbónda sínum
og lýsti hann greininni sem
árás. Sama afstaða kom fram
hjá Frey Einarssyni, ritstjóri
dægurmála hjá 365.
Kristinn ekki
vinsæll
n Innan Lýðræðisvaktarinn­
ar er ekki almennur áhugi á
því að tefla Kristni H. Gunnars-
syni, fyrrverandi alþingis­
manni, fram í komandi
kosningum. Kristinn og Lýður
Árnason, einn af stofnendum
Lýðræðisvaktarinnar, eru
miklir mátar og eiga gjarnan
pólitíska samleið. Það breytir
ekki afstöðu annarra þunga­
vigtarmanna sem óttast að
innri ófriður muni fylgja hin­
um vestfirska baráttujaxli.
Leiðrétting
n Sú villa slæddist inn í
Sandkorn að sagt var að
Stefán Ólafsson prófessor
hefði hælt Hannesi Hólm-
steini fyrir að
vera „litríkur
persónuleiki“
og svo fram­
vegis. Hið
rétta er að
það var há­
skólamaður­
inn Stefán Snævarr sem gaf
Hannesi umrædda einkunn
og sagði til viðbótar að hann
væri „stórbrotinn í göllum“.
Beðist er velvirðingar á þess­
um ruglingi.
Fyrst og fremst er þetta
árás á fyrirtækið
Enn einn fávita-
dómurinn
Ari Edwald, forstjóri 365. – DV Kristinn Hrafnsson um meiðyrðadóm Hæstaréttar. – Facebook
Fjandar fólksins„Hann
verður ekki
í mínum húsum
S
varthöfði er ekki óskeikull mað­
ur. Hann er hvatvís og fljótfær
og refsiglaður með eindæm­
um. Skemmst er að minnast
þess þegar hann myrti einn af undir­
mönnum sínum með hugarorkunni
einni saman þegar þessi ósvífni undir­
maður efaðist um leiðtogahæfileika
Svarthöfða. Svarthöfði sér eftir þessu í
dag enda sér hann að það er ekki gott
að hafa einvörðungu já­fólk í kringum
sig til að fá víðara samhengi á hlutina
og um leið betri yfirsýn.
Svarthöfði hefði betur farið þá leið
sem Ari Edwald, forstjóri 365 miðla,
fór þegar viðskiptafréttastjórinn Magn­
ús Halldórsson hjólaði heldur betur
harkalega í samstarfsfélaga sinn Jón
Ásgeir Jóhannesson, sviðstjóra þró­
unarmála 365 og eiginmanns stjórn­
arformanns 365 miðla. Magnús sak­
aði Jón Ásgeir um óeðlileg afskipti af
fréttaflutningi tengdum sér hjá 365
miðlum í greininni sem hann kallaði
Litli karlinn.
Ari Edwald gekk svo langt að kalla
þetta ódrengilega framgöngu Magnús­
ar og árás á fyrirtækið. Svarthöfði man
þá tíð þegar hann myrti undirmenn
sína með hugarorkunni einni saman
fyrir að færa honum kalt kaffi og hefði
hann því varla hugsað sig tvisvar um
þegar kemur að framgöngu Magnús­
ar sem er dyggilega studdur af ritstjóra
Fréttablaðsins Ólafi Stephensen.
En stjórnendur og eigendur 365
miðla eru þó miklu meiri menn en
Svarthöfði. Ari Edwald segir enga eftir­
mála verða af þessari árás á fyrirtækið
og ódrengilegu framgöngu. Svarthöfði
telur að þarna geti menn lært ýmis­
legt af Ara Edwald sem stjórnanda því
einhverjir gætu spurt sig hvernig hann
ætli sér að treysta þessum mönnum að
vinna fyrir sig eftir þessa ódrengilegu
árás á fyrirtækið.
Þá er Svarthöfða einnig spurn
hvernig í ósköpunum Magnús Hall­
dórsson getur sætt sig við að starfa
áfram á 365 miðlum eftir að hafa lýst
svo hrikalegu starfsumhverfi. Það hlýt­
ur að vera erfitt fyrir jafn hæfileikarík­
an blaðamann og Magnús að búa við
þessar starfsaðstæður að eiginmaður
stjórnarformannsins sé að skipta sér af
hans verkum.
Það er greinilegt að menn eru ekki
langræknir í Skaftahlíðinni og ættu
menn svo sannarlega að læra af þess­
um hreinskiptu samskiptum sem við
höfum orðið vitni að frá 365 miðlum
síðustu daga. Svarthöfði mun allavega
hugsa sig tvisvar um áður en hann
myrðir einhvern undirmanna sinna
með hugarorkunni einni saman fyr­
ir smávægileg mistök á meðan menn
geta fyrirgefið svona harkalegar árásir
á fyrirtæki sitt og undirmennirnir sætt
sig við kæfandi starfsaðstæður. Þvílík­
ir menn!
Þvílíkir menn!
Svarthöfði
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Ólafur M. Magnússon Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg
Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
14 Umræða 25. febrúar 2013 Mánudagur
Leiðari
Ingi Freyr
Vilhjálmsson
ingi@dv.is