Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.2013, Qupperneq 23

Vikublað 17.–19. desember 201326 Lífsstíll
„Geri
þetta af
hugsjón“
n Estelle borðar mat úr gámum í Reykjavík n Vill að matur sé nýttur n Íslendingar henda mat fyrir um 3 milljarða á ári
É
g geri þetta af hugsjón, ekki
neyð eða vegna þess að ég sé
fátæk,“ segir Estelle Divorne.
Fjöldi fólks á Íslandi stundar
það að fara í gáma við mat­
vöruverslanir og ná þar í mat sem
hefur verið hent og Estelle er í þeim
hópi. Erlendis er þetta þekkt undir
nafninu „Dumpster diving“ eða
eins og það myndi kallast á íslensku
gámadýfingar. Hugtakið ruslarar hef­
ur þó einnig verið notað um þennan
hóp á Íslandi.
Líklega ná sér einhverjir í mat af
einskærri neyð en flestir sem það
stunda gera það af hugsjón, líkt og
Estelle.
Mikil offramleiðsla er á mat­
vælum í heiminum og mikið magn
þeirra matvæla sem er framleitt
endar í ruslinu. Sem dæmi eru Ís­
lendingar taldir henda mat fyrir
um þrjá milljarða á ári hverju sem
nemur um 240 þúsund krónum á
hverja fjölskyldu hérlendis. Ruslur­
unum ofbýður þetta og þess vegna
fara þeir í ruslagáma, ná þar í mat­
vöru sem er í lagi og taka með sér.
Líkt og DV komst að í gámaleiðangri
með Estelle, þá er nóg af ætum mat í
ruslagámum Reykjavíkurborgar.
Sófinn gerður úr pappakössum
Estelle hefur alltaf verið hrifin af
því að endurnýta hluti líkt og sést
heima hjá henni í smekklega innrétt­
aðri íbúð sem hún leigir við miðjan
Laugaveginn. Hún flutti hingað til
lands fyrir um ári en hún er frá Sviss
og hefur ferðast víða um heim. Hún
er ljósmyndari og á Íslandi vinnur
hún hjá ferðaþjónustufyrirtæki. „Ég
keypti nánast ekkert nýtt þegar ég
flutti hingað. Ég keypti eitthvað af
notuðu dóti en hef svo bjargað hlut­
um sem ég hef fundið. Eins og sóf­
inn hérna, hann er
búinn til úr kössum,“
segir hún og bendir
á glæsilegan sófa í
stofunni hjá sér, sem
þegar nánar er að
gáð, sést að búinn
er til úr kössum og
skreyttur með teppi
og púðum. Í utan­
verðum glugganum
er líka frumleg
jólaskreyting sem
eflaust einhverjir
vegfarendur á
Laugaveginum
hafa tekið eftir en
hana gerði hún úr
rusli sem hún hefur fundið á ferð
sinni um bæinn.
Fer þegar færi gefst
Stuttu eftir að Estelle fluttist til Ís­
lands kynntist hún fólki sem stund­
aði það að ná sér í mat úr gámum.
Hún hafði íhugað það í smá tíma
áður að prófa en ekki látið verða af
því fyrr en á Íslandi. „Ég heillaðist af
hugsuninni að baki þessu og fór að
prófa.“
Síðan hefur hún stundað það að
ná sér í matvöru sem hent hefur verið
úr í ruslagáma fyrir utan matvöru­
búðir í Reykjavík. Gámadýfingarn­
ar svokölluðu stundar hún hvenær
sem færi gefst. „Ég fer yfirleitt ein en
stundum með einhverjum. Það get­
ur verið gott að hafa einhvern með
sér, en þetta getur nefnilega ver­
ið heilmikil vinna,“ segir hún um
leið og hún gerir sig tilbúna til þess
að fara af stað til þess að sýna blaða­
manni hvernig hún nær í matinn.
Estelle klæðir sig í skó og kápu, setur
á sig bakpoka og svo er haldið af stað.
Á leiðinni fræðir hún blaðamann
um það hvernig gámadýfingarnar
fara fram. Hún segir nauðsynlegt að
vera í fötum sem mega óhreinkast,
gott sé að vera með ljós á höfðinu því
það geti verið dimmt í gámunum og
svo er nauðsynlegt að vera með bak­
poka. Aðspurð hvort þetta geti ekki
verið hættulegt segir Estelle svo ekki
vera. „Eina sem er hættulegt er að
maður getur orðið háður þessu, það
fylgir því ákveðin spenna að sjá hvað
maður finnur hverju sinni,“ segir
hún brosandi.
Sumum vörum ekki hent
Hún segir töluverðan fjölda fólks
stunda þetta hérlendis en það fari
leynt. Sumir fari saman í hópum að
leita að mat en hún segir það alls
ekki nauðsynlegt. „Ég fer bara þegar
ég hef lausan tíma. Stundum þegar
ég er að fara úr vinnunni á daginn
eða er í fríi. Þá kíki ég við. Þetta getur
verið mikil vinna en algjörlega þess
virði.“ Hún fær þó ekki allt matar­
kyns sem hún þarf á að halda úr
gámunum því sumu er ekki hent,
allavega í mjög litlum mæli. Hún
kaupir til að mynda nánast alla þurr­
vöru. „Það eru nokkrir hlutir sem ég
finn aldrei í gámunum. Pasta, hrís­
grjón, hveiti, smjör, egg, olíu og syk­
ur til dæmis. En ég kaupi aldrei fisk,
kjöt eða mjólkurvörur. Ég finn mikið
af drykkjum, ávöxtum og grænmeti,
snakk, sósur, kex og sælgæti.“ Estelle
segist hafa fundið ýmislegt sniðugt.
„Ég verð alltaf glöð þegar ég finn
Af hverju er
matnum hent?
n Það geta legið ýmsar ástæður að
baki því að mat sé hent. Algengast er að
hann sé kominn yfir síðasta söludag, sé
útlitsgallaður eða ónýtur.
Viktoría Hermannsdóttir
viktoria@dv.is „Þetta
kemur
okkur öllum við
„
Ýmislegt nýtilegt
Estelle „ruslar“ í Reykja-
vík. Hún segir miklu af
mat sem sé í lagi vera
hent. Hér sést hún með
lauk en þegar DV fór
með henni á stúfana
fann hún meðal annars
fullan poka af lauk.
Mynd Sigtryggur Ari
Litríkt Þessa mynd tók Estelle í
einni gámaferðinni. Kartöflur,
kál og tómatar í miklu úrvali.
girnilegt Hér má sjá ávexti sem Estelle fann í gámi og skar niður.
drykkirnir Hér sést kassinn sem Estelle
fann í gámi þegar DV skellti sér með henni
í gámaleiðangur. Ein flaska af 12 var brotin,
hinar allar voru í góðu lagi og ekki útrunnar.