Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.2014, Blaðsíða 11

Vikublað 15.–17. júlí 2014 Fréttir 11
irnar með í reikninginn. Ég er alveg
viss um það. Hér kemur fólk í stríð-
um straumi – daglega – og biður um
osta. Ég hef ekki nándar nærri nóg
kjöt, eftirspurnin er miklu meiri en
framboðið.“
Þegar blaðamann ber að garði
stendur Jóhanna fyrir aftan af-
greiðsluborð í móttöku geitabús-
ins, aðstöðu sem hugsuð er fyrir
þann sívaxandi fjölda ferðamanna
og Íslendinga sem vilja kaupa vör-
ur Jóhönnu og klappa geitunum.
Þar selur hún geitasápur og -krem
sem eiga að vinna kraftaverk á exem
og þurra húð, auk minjagripa og
veitinga. Að ógleymdum hinum
klassískari afurðum. Þá rukkar hún
1.000 krónur fyrir að fá að kíkja út á
tún og inn í fjós til að heilsa upp á
geiturnar. Þeirra á meðal eru tutt-
ugu Hollywood-stjörnur, sem slógu
í gegn í þáttunum Game of Thrones,
sem teknir voru upp hér á landi.
Frægastur er Casanova, sem var
grillaður af dreka en allar geiturn-
ar gleðja gesti, enda gæfar eins og
blaðamaður fær að kynnast. Eigin-
lega eins og hundar með horn.
Þegar allt þetta er tekið saman,
segir Jóhanna, er ljóst að um góða
fjárfestingu er að ræða en erfitt sé
að átta sig á því án þess að kynna sér
starfsemina. „Það er ekki nema einn
ráðherra sem hefur nennt að koma í
heimsókn til að kynna sér starfið hér
og það er Jón Bjarnason. Þú skilur
svona hluti aldrei almennilega fyrr
en þú ert búinn að skoða þá, og sjá
hvað er verið að reyna að gera. Það
þarf þolinmótt fjármagn inn í þetta.
En eftirspurnin er til staðar, það er
á hreinu.“
Jón Bjarnason geitavinur
Erfitt reyndist að ná tali af Sigurði
Inga Jóhannssyni við gerð fréttar-
innar, sem er í ágætu samræmi við
upplifun Jóhönnu af samskiptum
við ráðherrann og ráðuneyti hans.
Frá því að Jón Bjarnason hætti sem
landbúnaðarráðherra segist hún
engum skilningi hafa mætt það-
an og sjaldnast fengið svör við fyr-
irspurnum sínum. „Ég hef aldrei
upplifað neitt sem heitir hatur eða
reiði. Ég er auðvitað mjög ósátt við
þetta, þessa meðferð. Að geta ekki
einu sinni svarað pósti. Svara ekki
erfðanefnd, svara ekki geitfjár-
ræktarfélaginu; svara engu. Það er
ómerkilegt. Þeir ætla sér örugglega
ekkert að gera, þannig upplifir mað-
ur þetta,“ segir Jóhanna.
Það er akkúrat stefna ráðuneytis-
ins samkvæmt aðstoðarmanni Sig-
urðar, Benedikt Jóhannssyni. Hann
býst ekki við því að ráðuneytið
bjargi Jóhönnu og telur stofninn
mega við gjaldþroti hennar, þótt
sorglegt sé. Hins vegar standi til,
með tíð og tíma, að setja geitabú-
skap inn í styrkjakerfi sauðfjár-
bænda og við það muni hagur geit-
arinnar vænkast.
Eyðimerkurganga
geitarinnar ef illa fer
Jóhanna telur hins vegar einsýnt
að grípi stjórnvöld ekki til neinna
björgunaraðgerða er útlitið ekki
bjart fyrir íslensku geitina. „For-
maður erfðanefndar segir alla vega
að þá leggist markviss geitfjárrækt
á Íslandi af um ókomna tíð, eða að
minnsta kosti næstu tíu ár. Þetta
verður bara hobbí þangað til. Sem
er hið versta mál því að þetta eru
afurðir sem við þurfum á markað-
inn. Mjólkin til dæmis þarf að vera
til staðar fyrir kornabörn sem fá ekki
móðurmjólk. Og kjötið er eins og
sniðið að nútímanum, jafn fitulítið
og kjúklingur en jafn prótínríkt og
naut. Auk þess er kjötið það járnrík-
asta sem við fáum. Ostarnir eru svo
gúrmet-vara.“
Arion banki neitaði að tjá sig um
málið þegar eftir því var leitað.
Besti vinur íslensku geitarinnar úr
hópi þeirra ráðamanna sem Jó-
hanna hefur átt samskipti við, Jón
Bjarnason, var hins vegar tilbúinn
að tjá sig um málið. Hann segir að
stjórnvöldum beri að gera allt sem
í þeirra valdi stendur til að tryggja
framtíð íslensku geitarinnar og að
ábyrgð þeirra sé þar af leiðandi mik-
il í þessu máli. „Í svona máli bera all-
ir ábyrgð á sínum gjörðum, sérstak-
lega stjórnvöld en líka Arion banki,
sem ber samfélagslega ábyrgð eins
og við hin. Þessi geitahópur sem er
þarna á Háafelli er gríðarlega mik-
ilvægur fyrir ekki aðeins allan geit-
stofninn í landinu heldur líka sem
hluti af þeirri erfðaauðlind sem
landið á í íslensku geitinni,“ segir
Jón en sem fyrr greinir er 96 prósent
hins íslenska kollótta hluta geita-
kynsins á Háafelli og 22 prósent
allra geita á landinu. Þetta er með-
al annars það sem Jón vísar til þegar
hann talar um erfðaauðlind. „Það
er auðlind sem við berum sameig-
inlega ábyrgð á að varðveita og nýta
í nútíð og framtíð. Okkur ber hrein-
lega skylda til þess.“
En hvernig sér Jón framtíð ís-
lensku geitarinnar fyrir sér fari Jó-
hanna í þrot? „Ég held að það verði
mjög vont og erfitt fyrir íslensku
geitina. Það þarf eitthvað að gera, ef
ekki á illa að fara.“
Í svipaðan streng tekur dr. Ólaf-
ur Dýrmundsson, umsjónarmað-
ur geitfjárræktar hjá Bændasam-
tökum Íslands. „Þarna er stærsti og
fjölbreyttasti stofninn. Svo er hún
með langflestar kollóttu geiturnar
og fallega liti. Frá mínum sjónarhóli
yrði mikill skaði að missa stofninn.
Geitastofninn á Íslandi er það lítill
að við megum ekkert missa, það er
mergurinn málsins.“
Æðruleysi bjargar geðheilsu
Nú eru tveir mánuðir í uppboðið.
Tveir mánuðir í að Jóhanna tapi ekki
einungis geitunum sínum og þar
með atvinnu og lífsviðurværi heldur
einnig heimili sínu. Þrátt fyrir svarta
framtíð er Jóhanna æðruleysið upp-
málað úti á bæjartúninu þar sem
viðtalið er tekið, innan um geiturn-
ar. „Ég þakka guði fyrir að vera
þannig innréttuð að ég hugsa aldrei
mikið til framtíðar, hvorki hlakka til
né kvíði fyrir. Það er að bjarga geð-
heilsunni núna,“ segir Jóhanna. Að-
purð hvað taki við ef allt fari á versta
veg segir Jóhanna: „Ég hef ekki hug-
mynd, ég vil ekki horfast í augu við
það. Geiturnar eru bestu vinir mín-
ir. Mig hefur langað í geitur alveg
frá því að ég man eftir mér. Ég veit
ekki hvaðan þessi ástríða kemur, en
miðill sagði mér að ég hafi átt geitur
í fyrra lífi. Ég veit ekki hvað er til í
því. Það hlýtur eitthvað að gerast.
Það eru það margir sem meta þetta
starf og finnst þetta mikilvægt. Ég
trúi því einfaldlega ekki að einhverj-
um pólitískum apaheilum, með
fullri virðingu, takist að gera þetta
að engu. Ef að almenningur réði þá
væri búið að byggja fyrir mig lúxus-
aðstöðu. Þegar fólk er búið að kynna
sér málið aðeins – og afurðunum –
þá hugsar það til þess með hryllingi
að þetta kyn hverfi.“ n
„Þeir ætla
sér örugg-
lega ekkert að
gera, þannig upp-
lifir maður þetta
Vinir Þessi geit er
aðeins nokkurra daga
gömul. Henni finnst
gott að naga skóreimar
og kela. Mynd Sigtryggur Ari
Varningur Jóhanna selur kjöt, mjólkurvörur, ull, osta, krem, sápur og alls konar minjagripi.
Auk þess rukkar hún 1.000 krónur inn á svæðið vilji fólk klappa geitum. Mynd Sigtryggur Ari
Casanova grillaður Í Game of Thrones var geitin Casanova grillaður af stórum dreka. Í
raunveruleikanum er hann sprelllifandi en hann hlýtur brátt svipuð örlög og í þáttunum. Ekki
fyrir tilstuðlan dreka heldur banka.