Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2013, Blaðsíða 12

12 Fréttir 28. ágúst 2013 Miðvikudagur
Bandaríkin gætu skorist í leikinn
n Íhuga eldflaugaárásir á sýrlenska stjórnarherinn
B
andaríkjamenn eru nú sagðir
íhuga að skerast í leikinn í
stríðsátökunum á Sýrlandi með
eldflaugaárásum. Þetta kem-
ur fram í fréttum CNN og BBC en ef
til árásanna kemur verður ekki um
innrás að ræða heldur munu herskip
skjóta eldflaugum á valin skotmörk
stjórnarhers Sýrlendinga.
Þær árásir væru þá bein svörun
og í raun refsing fyrir meintar efna-
vopnaárásir stjórnarhersins en utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna, John
Kerry, talaði afdráttarlaust á blaða-
mannafundi á mánudag.
„Óafsakleg slátrun á saklausum
borgurum, morð á konum, börnum
og saklausu fólki með efnavopnum er
með öllu siðlaust,“ sagði Kerry á fund-
inum en í árásunum féllu eða særð-
ust lífshættulega um 3.000 manns.
„Þetta snýst um mun meira en átök-
in í Sýrlandi sem þegar hafa valdið svo
hræðilegum þjáningum. Þetta snýst
um stórfellda og glæpsamlega notk-
un vopna sem heimsbyggðin ákvað
fyrir löngu að aldrei undir nokkrum
kringumstæðum mætti nota. Skoðun
sem lönd deila sem jafnvel eru ekki
sammála um neitt annað.“
Bandarísk stjórnvöld hafa gert
það ljóst að þau telji sýrlensk yfir-
völd bera ábyrgð á árásinni en Kerry
sagði á fundinum að Barack Obama
Bandaríkjaforseti tæki nú upplýsta
ákvörðun um hvernig skuli bregðast
við. Það væri ljóst að þeir sem notuðu
vopnin yrði látnir bera ábyrgð á því
með einum eða öðrum hætti.
Hingað til hefur Obama ekki vilj-
að skerast í leikinn á Sýrlandi. Er það
bæði vegna þess að almenningi í
landinu hugnast ekki annað stríð eftir
stríðin í Afganistan og Írak og einnig
vegna þess að lítill stuðningur er við
slíkt á bandaríska þinginu.
Láti Bandaríkjamenn verða af
eldflaugaárásum á sýrlenska stjórn-
arherinn mun það ekki aðeins hafa
áhrif þar í landi. Árásirnar yrðu eins
konar skilaboð um hvers vænta megi
noti menn efnavopn yfirhöfuð. n
Stórtæk tölvu-
árás á Kína
Stærsta tölvuárás sem Kína hefur
orðið fyrir átti sér stað á sunnu-
daginn. Þá var framkvæmd
svokölluð „Denial of service“-
árás eða Dos. Í þó nokkurn tíma
lágu allar vefsíður sem enda á vef-
slóðinni .cn niðri en það er það
sama og .is stendur fyrir hér á
landi. China Internet Network In-
formation Center staðfestir þetta
en greint er frá þessu á vef CNN.
CINIC sér um lénið .cn.
Ekki er um eiginlegt innbrot
að ræða eða „hökkun“ heldur eru
kerfisþjónar kaffærðir með gögn-
um og fyrirspurnum. Kerfið annar
því ekki álaginu og dettur út. Árás-
ir sem þessar eru oft framkvæmd-
ar með því að fá tölvur sem hafa
verið sýktar með vírus til þess að
senda beiðni á tiltekinn stað allar
á sama tíma.
Nú stendur yfir ráðstefnan
Nordic Security Conference hér á
landi og er einmitt verið að fjalla
um mál sem þessi – öryggi á netinu
og tölvuárásir, en ráðstefnan fer
fram á Hótel Hilton Nordica.
Facebook lekur
upplýsingum
Facebook hefur á þessu ári veitt
bandarískum stjórnvöldum upp-
lýsingar um 11 þúsund notend-
ur samskiptavefjarins. Alls hefur
Facebook svarað 20 þúsund
beiðnum frá stjórnvöldum víða
um heim. Ein beiðni hefur komið
frá íslenskum stjórnvöldum. Hún
var samþykkt og henni svarað.
Næstflestar beiðnir, á eftir
Bandaríkjunum, komu frá stjórn-
völdum í Indlandi. Þetta kemur
fram í skýrslu sem Facebook gaf út
á þriðjudag. Þar heitir fyrirtækið
því að þrýsta á stjórnvöld að auka
gagnsæi.
Knúsaði ref
Breti nokkur, Leon Smith, vaknaði
í rúmi sínu upp við vondan draum
á dögunum. Hann fann eitthvað
mjúkt strjúkast við hálsinn á sér og
hélt að þar færi unnusta sín. Þegar
hann ætlaði að svara blíðuhót-
unum hrökk hann upp. Í rúminu
lá villtur refur. „Ég ætlaði ekki að
trúa mínum eigin augum. Refur-
inn var ótrúlega rólegur, starði
bara á mig.“ Rebbi hafði komið inn
um kattalúgu á útidyrahurðinni.
Eftir tíu mínútna viðureign tókst
Smith að hrekja dýrið sömu leið
og það kom.
Obama og Kerry Telja að Sýrlandsstjórn hafi staðið að baki efnavopnaárásinni. Mynd reuters
Kókaín breytir heila-
starfsemi músa
n Heilinn „lærir“ af kókaíninu n Ýtir undir framleiðslu griplunibba
N
ý rannsókn sýnir að kókaín-
notkun músa hefur áhrif á
byggingu heila þeirra. Eitur-
lyfið örvar vöxt í taugamót-
um á stöðum í framheilan-
um sem gegna hlutverki í lærdómi
og minni. Þetta eru niðurstöður
rannsóknar á vegum Ernest Gallo-
rannsóknarmiðstöðvarinnar í San
Francisco í Bandaríkjunum. Rann-
sakendur telja að eiturlyfið og þær
breytingar sem það veldur geti ýtt
undir frekari fíkn hjá neytendum.
Heilinn „vex“
Grein um rannsóknina birtist á
sunnudag í vefriti Nature Neuro-
science en rannsakendur skoðuðu
heila músa eftir inntöku kókaíns með
sérstakri lasersmásjá. Hún gerði þeim
kleift að skoða inn í taugamót lifandi
músa. Þar kom í ljós að í þeim mús-
um sem neyttu kókaíns uxu og urðu
til nýjar griplunibbur (e. Dendritic
spiens). Þessar nibbur eru á tauga-
mótum heilafruma og í gegnum þau
mót fara boðskipti heilafruma. Öðr-
um músum var svo gefin saltlausn og
sást engin breyting á griplunibbunum
hjá þeim.
Sáu vísindamennirnir samband
á milli vaxtar á griplunibbum og
fíkn. Þær mýs sem uxu flestar nýj-
ar griplunibbur voru þær sem sóttu
stífast í vökva sem innihélt kókaín. Í
fyrstu tilrauninni voru mýs annars
vegar sprautaðar með kókaíni og
hins vegar saltlausn. Um tveimur
tímum seinna komu áhrifin í ljós.
Þær mýs sem fengu kókaín fram-
leiddu mun fleiri griplunibbur en
þær sem fengu saltlausn.
sóttu í efnið
Í annarri tilraun gáfu vísinda-
mennirnir músum kókaín í einum
klefa og saltlausn í öðrum. Hver
klefi hafði sín sterku einkenni sem
greindi þá í sundur. Þetta var gert
í viku en síðan var músunum leyft
að velja. Þær mýs sem höfðu sýnt
örastan vöxt griplunibba sóttu mest
í klefann þar sem þær höfðu fengið
kókaín.
Telja rannsakendur að þessar
niðurstöður gefi hugsanlega innsýn
í hvers vegna eiturlyfjaneysla ýti til
frekar neyslu og fíknar.
Fyrri rannsóknir hafa sýnt að í
heila eiturlyfjafíkla er minni svör-
un í framheila í sambandi við hvers-
dagsleg verk en meiri svörun í
tengslum við hegðun eða upplýs-
ingar sem snerta eiturlyf.
Öflugur vaxtarhvati
„Þessi rannsókn gæti verði vísbending
um það af hverju þessi breyting í hegð-
unarmynstri á sér stað,“ segir Linda
Wilbrecht, sem var á meðal þeirra sem
framkvæmdu rannsóknina, í samtali
við Science Daily. Rannsóknarteymið
samanstóð af vísindamönnum frá Há-
skóla Kaliforníu, Berkeley og Háskóla
San Fancisco. „Í öllum lifandi heilum
er ákveðin framleiðsla af nýjum nibb-
um í tengslum við daglegt amstur og
lærdóm. Með því að örva þennan vöxt
gæti kókaín því hugsanlega verið mjög
öflugur vaxtarhvati sem ýtir undir
að kenna heilanum þá upplifun sem
fylgir eiturlyfinu.“
Wilbrecht kallar framheilann (e.
Frontal cortex) „stjórnstöð heilans“
þar sem fram fer ákvörðunar-
taka, langtímaskipulag. Einnig
ákvörðunartaka sem snýr að skyn-
semi og aga. „Þessi taugamót sem
verða fyrir beinum áhrifum gætu gert
það að verkum að ákvörðunartaka
verður hliðholl neyslu og eiturlyfja-
notkun.“
Wilbrecht sagði tilraunina að-
eins hafa verið framkvæmanlega
vegna 2-photon lasersmásjárinnar
sem kom fyrst fram á sjónarsviðið
árið 2002. „Ég ólst upp við hina frægu
forvarnarherferð sem sýndi mynd
af eggjum á pönnu og við hana stóð
„Þetta er heilinn í þér á eiturlyfjum“.
Nú með þessari smásjá getum við með
sanni sagt „Þetta eru heilafrumurnar í
þér á eiturlyfjum“.“ n
Vildu meira Þær mýs,
sem mynduðu flestar nýjar
griplunibbur á taugamótum,
sóttu mest í efnið.
Ásgeir Jónsson
blaðamaður skrifar asgeir@dv.is
Kókaín Gæti breytt heila
neytenda og ýtt undir fíkn.