Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2013, Blaðsíða 16

16 Fréttir 28. ágúst 2013 Miðvikudagur
Algengt verð 250,8 kr. 247,8 kr.
Algengt verð 250,5 kr. 247,5 kr.
Höfuðborgarsv. 250,4 kr. 247,4 kr.
Algengt verð 250,8 kr. 247,8 kr.
Algengt verð 252,9 kr. 247,9 kr.
Melabraut 250,5 kr. 247,5 kr.
Eldsneytisverð 28. ágúst
Bensín Dísilolía
Þjónustan til
fyrirmyndar
n Veitingastaðurinn Kopar fær lof­
ið að þessu sinni en DV fékk eftir­
farandi sent: „Ég fór þangað um
daginn með eiginkonu minni og
þjónustan þar var til fyrirmyndar.
Þjónarnir höfðu greinilega
áhuga á því sem þeir
voru að gera og veittu
hverjum og einum gesti
mikla athygli. Svo var
maturinn mjög
góður. Þetta er
nýr, ferskur og
skemmtilegur
veitingastaður.“
Almennri inn-
eign breytt
n Lastið fær Vodafone en við­
skiptavinur er ósáttur við að fyrir­
tækið breyti skilmálum á inneign
án þess að auglýsa það. „Einu
sinni keypti maður Risafrelsi
fyrir 2.990 krónur og fékk, að mig
minnir, 2.000 króna inneign og
svo frítt í Vodafone síma og fimm
símavini. Mjög góður díll, en núna
hins vegar þá fær maður bara 990
krónu inneign en hitt stendur,“
segir óánægður viðskiptavinur.
DV hafði samband við Hrannar
Pétursson, framkvæmdastjóra
Vodafone, sem segir að eins og
með allar breytingar sem gerðar
séu á vörum/skilmálum Vodafo­
ne hafi þessar verið kynntar á vef
Vodafone. „Almenna reglan er
að tilkynna slíkar breytingar með
að minnsta kosti 30 daga fyrir­
vara og setja nauðsynlegar upp­
lýsingar á reikninga. Í ljósi þess
að Frelsis­viðskiptavinir fá ekki
sendan reikning, heldur fyrirfram­
greiða þjónustuna, var notend­
um Risafrelsis sent SMS­skeyti
þar sem bent var á breytinguna
og nýjar þjónustuleiðir. SMS­
ið var svohljóðandi: „Hefur thu
kynnt ther nyju frelsispakkana?
Gaeti verið hagkva­
emari kostur fyrir
thig! Breytingar á
almennri inneign í
Risafrelsi tók gildi
1. júlí …“ segir
Hrannar og tekur
fram að það hafi
því alls ekki verið svo að
fólk hafi ekki verið látið
vita af breytingunni.
Lof og last
Sendið lof eða last á neytendur@dv.is
Góð berjaspretta
víða um landið
n Magnað að tína í september n Reyniber iðulega vannýtt hér á landi
Jóhanna Margrét Einarsdóttir
blaðamaður skrifar johanna@dv.is
B
láber eru holl og góð og sam­
kvæmt upplýsingum DV hafa
þau sprottið vel fyrir norðan,
austan og vestan þetta sum­
arið. Bláber eru algeng víða
um land og vaxa upp í 800 metra hæð.
Það eru tvær gerðir af bláberjum,
þessi venjulegu bláu sem vaxa um allt
land og svo aðalbláber sem mörgum
finnast öllum öðrum berjum betri.
Aðalbláberin eru dökkblá, stundum
svört og vaxa villt víða um land. Þau
vaxa í skógum, lautum og mólendi en
mest er um þau á snjóþungum stöð­
um þar sem snjó tekur ekki upp fyrr
en í sumarbyrjun. Þau eru algeng fyrir
vestan og á norðanverðu landinu
en fremur sjaldgæf sunnan heiða.
Trausti Sveinsson, ferðaþjónustu­
bóndi á Bjarnargili í Fljótum, segir
að þar sé gríðarlega mikið af aðalblá­
berjum og krækiberjum. „Magnið er
mikið og alls staðar ber sem hægt er
að tína,“ segir Trausti. Hann segir að
þeir sem hyggi á berjatínslu í Fljótum
þurfi að fá leyfi landeigenda því það
þurfi að fara um eignarlönd manna.
„Berin eru misþroskuð enn sem kom­
ið er en það er víða hægt að finna góð
ber þó það séu grænjaxlar innan um
og saman við. Það þarf að bíða fram
í september þangað til það verður
hægt að nota tínu. En ef tíðin verð­
ur góð í september verður magnað
að tína hér um slóðir,“ segir Trausti.
Hann er einn af þeim harðskeyttari
á landinu í berjatínslu, hefur náð að
tína 110 lítra af krækiberjum á einum
degi og 60 af aðalbláberjum.
Handtína eða nota tínu
Það er misjafnt hvort fólk notar tínur
við að týna bláber. Þau geta kramist ef
tína er notuð og það kemur meira rusl
með þeim en þegar þau eru handtínd.
En það er hægt að tína umtalsvert
meira magn ef tína er notuð og ef fólk
hefur lítinn tíma er sjálfsagt að nota
tínu.
Bláber geymast mjög vel í frysti.
Bara að muna að frysta ekki fyrr en
búið er að hreinsa berin. Gott er að
vigta ákveðið magn, 100 grömm, 200
grömm og svo framvegis setja í „zip
lock“­poka, lofttæma og raða í fryst­
inn. Grípa svo berin eftir þörfum
og gera sultu, nota í hristing, kökur,
sósur og svo framvegis.
Hrútaber
Hrútaber eru algeng á Íslandi og
vaxa einkum í kjarri. Það er líka hægt
að finna þau í brekkum og bollum.
Mörgum finnst hrútaber einhver fal­
legustu berin sem hægt er að finna.
Þrátt fyrir að þau séu algeng hér á
landi þá eru þau dreifð og tímafrekt
að tína mikið af þeim. Þau þroskast
fremur seint á sumrin en eru safa­
mikil og örlítið súr á bragðið. Þau
þykja góð í sultugerð og margir telja
að þau hafi lækningamátt. Hrúta­
berjadropar eru taldir styrkja bæði
maga og hjarta og lækna skyr­
bjúg. Hrútaberjadropar eru búnir
til þannig að 100 grömm af berjum
eru sett í hálfan lítra af sterku víni og
geymt í flösku í heitum sandi í þrjá
daga. Síðan er mixtúran sigtuð og
geymd. Svo er þetta tekið í hæfilegu
magni ein til þrjár matskeiðar á dag
við fyrrnefndum kvillum.
Gott rifsberjahlaup
Það er ekki hægt að tína villt rifsber
hér á landi en þau má víða finna í
görðum þorpa og bæja og í ár virð­
ist vera góð rifsberjaspretta. Það
er auðvelt að tína rifsber og tekur
stuttan tíma. Þegar rifsber eru tínd
þarf að taka berjastilkana með og
passa upp á ef nota á berin í hlaup
að það sé nóg af grænjöxlum með
því í þeim er hleypiefni.
Það má frysta rifsber og nota eft­
ir hendinni. Þau eru líkt og önnur
ber góð í bakstur, sósur, hristinga og
ýmislegt annað. Það má líka renna
þeim í gegnum safapressu. Þá
eru grænjaxlar, stilkar og rauð ber
pressuð. Það má frysta berjasafann
og nota síðar í hlaup eða sósur. Setj­
ið hálfan lítra af berjasafa í pott og
250 grömm af sykri. Látið hitna ró­
lega að suðu, takið pottinn af og
látið kólna smávegis. Setjið í hrein­
ar krukkur. Athugið að geymslu­
þolið minnkar þegar sykurmagn­
ið er minnkað en á móti kemur að
það er auðvelt að gera hlaupið jafn­
óðum og það á að nota það.
Reyniber vannýtt auðlind
Víða í görðum og á opnum svæðum
vex reyniviður og það virðist vera
nóg af berjum á honum sem hægt
er að nýta. Fólk ætti ekki að setja
það fyrir sig þó það sé smá stúss að
tína berin og verka þau. Reyniber er
best tína vel þroskuð og það er betra
að hafi fryst áður en þau eru tínd.
Reyniber eru talin holl og sumum
þykja þau góð í mauk. Margir setja
fyrir sig að það er remmubragð af
berjunum. Til að minnka það er
ágætt að láta berin liggja í vatni í
þrjá sólarhringa og skipta oft um
vatn helst tvisvar til þrisvar á dag.
Bláberjasulta
n 1 kíló bláber
n ½ kíló sykur
Setjið berin í pott og gætið þess að
hafa stilka og óþroskuð ber með til að
sultan hlaupi. Ef berin eru mjög þroskuð
gæti þurft að nota hleypi. Sjóðið berin
í fimm mínútur og setjið þá sykurinn út
í og látið malla í tíu mínútur. Hrærið í
blöndunni öðru hvoru. Takið af vélinni
og látið kólna smá stund. Hellið í hrein
glös. Ef aðalbláber eru notuð í sultuna
þarf minni sykur því þau eru sætari.
Reyniberjahlaup
n 3 kg reyniber
n 1,6 kg epli
Brytjið eplin gróft og blandið saman við
berin. Sjóðið við vægan hita þangað til
blandan er orðin maukkennd. Setjið í
bleyjugas yfir pott eða skál og látið síga
úr maukinu yfir nótt. Mælið vökvann og
látið sjóða í 5 til 6 mínútur. Takið pottinn
af og setjið 750 grömm af sykri á móti
hverjum lítra af safa. Sjóðið þangað til
blandan breytist í hlaup. Athugið að það
getur tekið einn til tvo tíma.
Rifsberjahlaup
n 1 kg rifsber, rauð í bland við grænjaxla
með stilkum og smá laufi
n 1 kg sykur
Berin eru skoluð í vatni og síðan sett í
pott ásamt sykrinum. Hitað að suðu,
ekki við of háan hita og hrært í svo ekki
brenni við. Látið sjóða í 7–10 mínútur.
Dragið pottinn af hitanum og látið
setjast til smá tíma. Sigtið saftina frá og
hellið á heitar hreinar krukkur.
Hrútaberjahlaup:
n 1 kg hrútaber
n 1 kg strásykur fyrir hvern lítra af safa
n safi úr einni sítrónu
Hrútaberin soðin og sigtuð. Saftin mæld
í potti og sítrónusafa bætt út í. Soðið í 5
mínútur. Potturinn tekinn af hellunni og
sykri bætt út í. Sett á krukkur og lokað.
Rifsber Nú er rétti tíminn til
að fara út í garð og tína rifs-
ber. Rifsber er hægt að nota
í sósur, hristinga og mörgum
finnst ómissandi að gera
rifsbjerjahlaup fyrir veturinn.
MynD KRistinn MaGnússon
Bláberjahaust Það lítur út fyrir
að það verði mikið af bláberjum fyrir
norðan í haust.
seinlegt Hrútaber vaxa víða um land
og því ekki að prófa að nýta þau eins og
önnur ber. Það getur verið tímafrekt að
tína þau.
Römm á bragðið Reyniber eru
vannýtt auðlind en það er hægt að
gera hlaup sem er gott að bera fram
með steik.